Tái cơ cấu ngành nông nghiệp thích ứng với BĐKH vùng ĐBSCL

Tham dự phiên diễn đàn chuyên đề nông nghiệp này có sự tham dự của đại diện các cơ quan Chính phủ, đại diện lãnh đạo TP.HCM và các địa phương vùng ĐBSCL, các cơ quan nghiên cứu, các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển, các doanh nghiệp, các chuyên gia thuộc các lĩnh vực có liên quan.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh cho biết: Sau hai năm triển khai thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH, Bộ NN&PTNT đã chủ động vào cuộc quyết liệt. Bộ NN&PTNT đã ban hành và tham gia xây dựng một loạt chính sách thúc đẩy phát triển nông nghiệp nói chung, trong đó có ĐBSCL. Hiện nay, Bộ NN&PTNT cũng đang tham gia và triển khai các chính sách, chương trình, dự án lớn để thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững vùng ĐBSCL.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh, trong giai đoạn 2016-2018, nông nghiệp ĐBSCL đạt tăng trưởng GDP 3%/năm, cao hơn mức tăng bình quân cả nước (2,67%/năm); đóng góp 34,6% GDP toàn ngành nông nghiệp cả nước và 33,5% GDP chung vùng ĐBSCL. Năm 2018, ĐBSCL tiếp tục đứng đầu cả nước về sản lượng lúa, tôm, cá tra và trái cây, với kim ngạch xuất khẩu đạt 8,43 tỷ USD. Cơ cấu sản xuất chuyển dịch tích cực theo hướng thị trường, thích ứng hơn với BĐKH, đảm bảo chất lượng và năng lực cạnh tranh. Hệ thống thủy lợi và phòng chống thiên tai bước đầu chuyển đổi đáp ứng nền nông nghiệp thích ứng BĐKH. Diện mạo nông thôn vùng ĐBSCL được khởi sắc, có chuyển biến mới.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh cũng cho rằng, mặc dù vẫn duy trì và phát huy được các kết quả tốt, trong thời gian tới, ĐBSCL sẽ tiếp tục đối mặt với các thách thức lớn từ BĐKH và các hoạt động phát triển thượng nguồn. Trong đó, các thách thức lớn nhất là sụt lún đất, mực nước ngầm suy giảm, xói lở bờ biển; ngập do nước biển dâng và úng ngập cục bộ do không tiêu thoát nước được khi cùng lúc triều cường dâng cao và nước lũ lên nhanh; môi trường nước mặt ô nhiễm, một bộ phận người dân sẽ thiếu nước sinh hoạt trong các tháng đầu mùa khô; cấu trúc mùa vụ thay đổi, dịch bệnh gia tăng do BĐKH…

Trong bối cảnh đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ NN&PTNT đang nhanh chóng hoàn chỉnh chương trình tổng thể để phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng BĐKH vùng ĐBSCL với các mục tiêu: “Phát triển nông nghiệp ĐBSCL bền vững, an toàn trên cơ sở sản xuất nông nghiệp hàng hóa hiện đại, chất lượng cao, kết hợp phát triển du lịch sinh thái, công nghiệp chế biến, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của nông sản; quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo hướng chủ động, thông minh, thích ứng BĐKH, đảm bảo an toàn trước thiên tai; quản lý, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên; duy trì, tôn tạo đa dạng sinh học và truyền thống văn hóa lịch sử; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân”.

Tại diễn đàn chuyên đề nông nghiệp, các đại biểu, các chuyên gia, các nhà khoa học đã thảo luận, đưa ra quan điểm, mục tiêu, định hướng và các giải pháp then chốt theo các chủ đề: Chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp sử dụng tài nguyên hiệu quả, thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ phát triển nông nghiệp bền vững, thúc đẩy liên kết trong phát triển nông nghiệp bền vững, huy động và sử dụng các nguồn lực cho phát triển các mô hình sinh kế bền vững thích ứng BĐKH.

Theo đó, các ý kiến thảo luận đi sâu vào các định hướng phát triển nông nghiệp theo ba vùng: thượng đồng bằng, vùng giữa và vùng ven biển. Các định hướng phát triển lớn của các ngành chủ lực như: lúa gạo, trái cây, thủy sản, thủy lợi, phát triển nông thôn. Các nhóm giải pháp lớn chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như: rà soát và điều chỉnh quy hoạch, huy động nguồn lực tổng hợp, đổi mới tổ chức sản xuất và phát triển chuỗi giá trị, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng lực quản lý tài nguyên và môi trường, xây dựng nông thôn mới,… vùng ĐBSCL.