Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu một số giải pháp để phát triển ngành xây dựng

Trả lời một số chất vấn của Đại biểu Quốc hội quan tâm về các vấn đề của ngành xây dựng, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến chất vấn của các vị ĐBQH để tiếp tục chỉ đạo ngành xây dựng khắc phục những hạn chế, tồn tại và phát huy những kết quả đạt được, để ngành xây dựng có bước phát triển mạnh hơn, bền vững hơn trong thời gian tới. Trên cơ sở các nội dung chất vấn được nhiều Đại biểu Quốc hội nêu, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tập trung làm rõ 5 chủ đề.

Về việc điều chỉnh quy hoạch ở các đô thị hiện nay, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết: Việc điều chỉnh quy hoạch là một nội dung, một nhiệm vụ trong hoạt động quy hoạch và trong quá trình thực hiện quy hoạch. Điều chỉnh quy hoạch là do những yêu cầu khách quan và chủ quan của các chủ thể liên quan đến hoạt động quy hoạch. Trong đó, có điều chỉnh quy hoạch do Nhà nước yêu cầu (chất lượng quy hoạch kém); điều chỉnh quy hoạch do người dân yêu cầu (quy hoạch không phù hợp quyền lợi của người dân); điều chỉnh quy hoạch do nhà đầu tư yêu cầu.

Nhìn nhận việc dư luận xã hội, cử tri và ĐBQH đang rất bức xúc về tình trạng điều chỉnh quy hoạch chạy theo nhà đầu tư, điều chỉnh tùy tiện: Nâng tầng cao, nâng mật độ xây dựng làm gia tăng dân số, giảm không gian công cộng…gây quá tải lên hệ thống hạ tầng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân, gây bức xúc trong dư luận… Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Xây dựng, các địa phương cho thanh tra, kiểm tra rà soát lại các quy hoạch điều chỉnh, xem xét xử lý nghiêm với các quy hoạch điều chỉnh tùy tiện, không đáp ứng yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn quy hoạch và không bảo đảm cảnh quan kiến trúc theo đúng quy định pháp luật.

Phó Thủ tướng cho biết, sẽ cho dừng thực hiện với các quy hoạch điều chỉnh vi phạm quy chuẩn, tiêu chuẩn đang thực hiện hoặc chưa thực hiện. Đồng thời, cần có các giải pháp đầu tư hạ tầng để đáp ứng yêu cầu gia tăng dân số và xử lý nghiêm cán bộ vi phạm.

Về việc khắc phục tình trạng quy hoạch treo, dự án treo … bày tỏ sự đồng tình với nhận định của một số vị Đại biểu Quốc hội nêu, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, tình trạng quy hoạch treo, dự án treo đang diễn ra ở nhiều địa phương đã ảnh hưởng tới quyền lợi, cuộc sống của người dân trong vùng quy hoạch. Phó Thủ tướng nói: “Người dân không thể làm nhà vì vướng quy hoạch, đi nơi khác cũng không được vì nhà nước không có nguồn lực để giải phóng mặt bằng và làm lãng phí nguồn lực, giảm hiệu quả sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, gây bức xúc trong xã hội”.

Về nguyên nhân của tình trạng này, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phân tích: Trước hết vì chất lượng của quy hoạch thấp, thiếu tính dự báo, thiếu căn cứ kế hoạch; quy hoạch nhu cầu sử dụng đất vượt quá khả năng đáp ứng của các nguồn lực. Bên cạnh đó, công tác lập quy hoạch chưa gắn với việc xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch nhằm xác định lộ trình, nguồn lực đầu tư phù hợp với từng giai đoạn của quy hoạch để từ đó cho phép người dân được đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh trong thời hạn chưa thực hiện quy hoạch nhằm sử dụng đất đai hợp lý, hiệu quả.

Ngoài ra, công tác quản lý thực hiện quy hoạch thiếu kế hoạch dẫn đến có tình trạng cấp phép dự án tràn lan, theo phong trào, không phù hợp với nhu cầu của thị trường về các sản phẩm bất động sản. Nếu thực hiện tất cả các dự án đã cấp phép sẽ dẫn đến dư thừa sản phẩm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường bất động sản như đại biểu Nguyễn Kim Thúy (Đà Nẵng), đại biểu Nguyễn Văn Dành (Bình Dương) nêu. Nhưng nếu hạn chế xây dựng thì sẽ xảy ra tình trạng dự án treo; Cùng với đó, việc lựa chọn các nhà đầu tư thiếu năng lực về quản lý và tài chính cũng là nguyên nhân dẫn đến dự án treo…

Để khắc phục tình trạng này, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, trước hết phải tập trung đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch gắn với nâng cao chất lượng quy hoạch. Theo Phó Thủ tướng, cần phải có cơ chế để lựa chọn được các nhà tư vấn giỏi, có kinh nghiệm lập quy hoạch. Thường xuyên rà soát, cập nhật thông tin về quy hoạch, công khai quy hoạch và lắng nghe ý kiến người dân trong việc lập quy hoạch cũng như trong điều chỉnh, bổ sung quy hoạch. Sau khi có quy hoạch được phê duyệt, các địa phương phải chủ động lập kế hoạch thực nghiệm quy hoạch (theo Nghị quyết 11 của Chính phủ). Trong đó, xác định rõ lộ trình nguồn lực đầu tư (vốn ngân sách hay vốn xã hội) và các dự án ưu tiên để triển khai thực hiện.

Cùng với đó, phải gắn việc xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch với việc thực hiện Chiến lược nhà ở quốc gia, phải xác định cơ cấu các sản phẩm bất động sản hợp lý…

Theo Phó Thủ tướng, cần đặc biệt, phải chú trọng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp để đáp ứng yêu cầu cải thiện nhà ở cho các đối tượng chính sách, cho người nghèo, cho người thu nhập thấp.  Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Đây là một nhân tố bảo đảm sử dụng đất đai hợp lý, hiệu quả cũng là nhân tố bảo đảm cho thị trường bất động sản bền vững. Thị trường bất động sản phải theo nhu cầu, đáp ứng nhiều đối tượng trong xã hội. Các địa phương cần vào cuộc…”

Về việc xử lý dứt điểm những sai phạm trong xây dựng công trình, Phó Thủ tướng phân tích: Về vấn đề tăng dân số cơ học, gây áp lực lên hạ tầng các đô thị, xu hướng tập trung hoá đô thị đang tăng nhanh. Trong đó, người dân dịch chuyển về các đô thị lớn tìm kiếm việc làm, chất lượng cuộc sống tốt hơn. Phó Thủ tướng dẫn chứng: Riêng TP.HCM, Hà Nội, mỗi năm tăng dân số cơ học 200.000 người, 5 năm tăng thêm 1 triệu người, bằng một đô thị trung bình. Mặt khác, dân số các quận nội thành hiện đang rất cao, trung bình khoảng 1,2 triệu người.

Vấn đề là ở chỗ đầu tư hạ tầng không theo kịp tốc độ tăng dân số, do đó gây ùn tắc giao thông, gây áp lực lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật, gây ô nhiễm môi trường, từ đó ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người dân. Để khắc phục, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp cả trước mắt và lâu dài.

Để giải quyết tình trạng này, Phó Thủ tướng cho rằng trước mắt, cần kiểm soát chặt chẽ nhà cao tầng, mật độ xây dựng; quy hoạch các đô thị vệ tinh, đô thị đối trọng với hạ tầng đồng bộ, hiện đại để thu hút người dân; bố trí nguồn lực để chuyển các cơ sở ô nhiễm, trụ sở cơ quan nhà nước.

Về dài hạn, theo Phó Thủ tướng, cần xây dựng chiến lược phát triển đô thị quốc gia; phát triển đồng bộ hệ thống đô thị với phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế; chú trọng đầu tư hạ tầng nhằm tạo ra các khu đô thị đồng bộ, hiện đại, hấp dẫn người dân…

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cũng giải đáp nhiều câu hỏi của các vị Đại biểu Quốc hội liên quan đến việc xử lý xây dựng sai phép tại Tòa nhà 8B Lê Trực - Hà Nội và khu nhà ở HH Linh Đàm.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là UBND các địa phương nhất là hai thành phố lớn:  Hà Nội và TP.HCM thực hiện nghiêm Chỉ thị 29/CT-TTg/ ngày 9/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý Nhà nước đối với công tác quản lý, vận hành sử dụng nhà chung cư. Xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là vi phạm về quản lý, sử dụng quỹ bảo trì, bảo đảm quyền lợi của cư dân…