ĐBQH Nguyễn Thị Yến: Cần bố trí vốn trùng tu di tích quốc gia đặc biệt Côn Đảo

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu phát biểu thảo luận tại Hội trường sáng 1/11, ĐBQH Nguyễn Thị Yến

Thống nhất với Báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Thị Yến đánh giá:

Tong năm 2017, với sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, năng động, sáng tạo, sát cơ sở của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng và các bộ, ngành, địa phương; sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân; 13 chỉ tiêu đề ra dự kiến đều đạt và vượt. Đây là một trong những năm mà cả nước, cử tri và đa số chúng ta đều phấn khởi, vui mừng trước những thành quả tốt đẹp, là tiền đề cho những năm tiếp theo.

Về tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2017 và dự kiến kế hoạch đầu tư công năm 2018, Đại biểu Nguyễn Thị Yến cho biết, bà nhất trí với các báo cáo và ý kiến của đồng chí Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Tuy nhiên, theo Đại biểu Nguyễn Thị Yến, để khắc phục một trong những hạn chế, khó khăn về thực hiện đầu tư công, tôi xin có ý kiến về những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện như:

Thứ nhất, về trình tự, thủ tục đầu tư. Theo quy định của Luật Đầu tư công có thêm một số thủ tục mới như thẩm định nguồn vốn, khả năng cân đối vốn, phê duyệt chủ trương đầu tư, dự án đầu tư với quy trình triển khai phức tạp, mất nhiều thời gian.

Thứ hai, về điều chỉnh dự án đầu tư. Thực trạng hiện nay, có 1 số dự án đầu tư đã được phê duyệt trước ngày 1/1/2015 đang triển khai đầu tư và có nhu cầu điều chỉnh dự án. Trong đó, có một số dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư với mức tăng lớn, gấp 1,5 - 2 lần so với tổng mức đầu tư được duyệt. Do được duyệt trước ngày Luật Đầu tư công có hiệu lực nên các dự án này không có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án như quy định của Luật Đầu tư công. Do đó, khi triển khai việc thẩm định, điều chỉnh dự án, khó xác định được cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương điều chỉnh dự án.

Thứ ba, đối với dự án có cấu phần xây dựng, Chính phủ có Nghị định, Bộ có hướng dẫn, còn đối với dự án không có cấu phần xây dựng, đến nay vẫn chưa ban hành các văn bản pháp luật hướng dẫn để triển khai thực hiện việc thẩm định, phê duyệt dự án và thiết kế, dự toán mua sắm hàng hóa, thiết bị; đồng thời cũng chưa công bố định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư.

Thứ tư, về chi phí lập, thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư được quy định nhưng không quy định mức vốn cụ thể, do đó không có cơ sở để thu phí thẩm định chủ trương đầu tư dự án.

Thứ năm, về phân loại các dự án đầu tư trên địa bàn có di tích quốc gia đặc biệt. Tại điểm a khoản 1 Điều 8 Luật Đầu tư công quy định về tiêu chí phân loại dự án nhóm A như sau: Dự án không phân biệt tổng mức đầu tư thuộc một trong các trường hợp sau đây: Dự án trên địa bàn có di tích quốc gia đặc biệt.

Việc quy định phân nhóm dự án như trên không cụ thể đối với loại công trình, dự án nào, phạm vi, địa bàn nào. Trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Côn Đảo. Với quy định phân loại dự án như trên hiện nay tỉnh đang gặp khó khăn trong việc xác định nhóm dự án của các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Côn Đảo để triển khai các thủ tục đầu tư theo đúng quy định của Luật Đầu tư công.

“Đối với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện nay di tích quốc gia đặc biệt Côn Đảo đang xuống cấp và đã chuẩn bị hồ sơ dự án xin các bộ, ngành Trung ương, Chính phủ, Quốc hội phê duyệt nhưng chưa đưa vào vốn trung hạn nên chưa được quan tâm. Rất mong các bộ, ngành, Chính phủ và Quốc hội quan tâm đưa vào vốn đầu tư trung hạn để trùng tu di tích quốc gia đặc biệt này” - Đại biểu Nguyễn Thị Yến kiến nghị.

Quang cảnh phiên họp sáng 1/11. Ảnh: Quốc Khánh

Thứ sáu, về đánh giá tác động môi trường. Luật Bảo vệ môi trường quy định báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đầu tư được phê duyệt là căn cứ để cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, Luật Đầu tư hồ sơ trình phê duyệt chủ trương đầu tư chỉ yêu cầu báo cáo đánh giá sơ bộ tác động môi trường, các giải pháp bảo vệ môi trường, sự quy định khác nhau trên đã gây khó khăn trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công, nhất là đối với các dự án có quy mô lớn, dự án quan trọng quốc gia.

Thứ bảy, về chất lượng tư vấn giám sát. Đây là vấn đề cử tri rất quan tâm. Chúng ta biết rằng tư vấn giám sát chất lượng công trình có nhiệm vụ chính là giúp cho chủ đầu tư giám sát về chất lượng, khối lượng, chi phí, tiến độ, an toàn lao động và môi trường trong thi công xây dựng công trình theo nhiệm vụ thỏa thuận với chủ đầu tư trong hợp đồng kinh tế. Chủ thể tư vấn giám sát không trực tiếp làm ra sản phẩm công trình nhưng lại là một nhân tố quan trọng quyết định việc kiểm soát chất lượng của một công trình.

Hiện nay đang còn tồn tại những bất cập ở khâu năng lực hoạt động, xử lý vi phạm đối với các hành vi tiêu cực. Trong một số trường hợp tư vấn giám sát chỉ đơn giản đóng vai trò hợp thức hóa các thủ tục, quy trình, còn lại mọi điều khoán trắng cho nhà thầu thi công, do đó dẫn đến công trình không đảm bảo chất lượng, gây thất thoát, hệ lụy như các đại biểu đã nêu, nhưng cũng được cho qua, không chế tài, chỉ xử phạt cho có.

Từ những bất cập, vướng mắc nêu trên, Đại biểu Nguyễn Thị Yến đề xuất Chính phủ, bộ, ngành Trung ương:

Sớm quan tâm, điều chỉnh rút gọn quy trình phù hợp và có hướng dẫn cụ thể để tạo điều kiện cho các đơn vị địa phương thực hiện thuận lợi.

Có hướng dẫn cụ thể về việc phân nhóm dự án đối với các dự án đầu tư tại địa bàn có di tích quốc gia đặc biệt, quy định cụ thể chi phí quy định chi tiết và hướng dẫn một số nội dung về thẩm định phê duyệt dự án và thiết kế dự toán. Đồng thời, công  bố định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư.

Hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục, thẩm quyền quyết định điều chỉnh dự án đối với dự án đã được phê duyệt và bố trí vốn đầu tư trước thời điểm Luật Đầu tư công có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2015.

Hướng dẫn thống nhất về đánh giá tác động môi trường, quy định rõ quyền lợi, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hành nghề tư vấn giám sát và cả chủ đầu tư...

Việt Hùng(ghi)