Xóa bỏ rào cản, hợp tác bảo vệ TNMT biển Đông Á

Quang cảnh Hội thảo

Là một quốc gia thành viên của PEMSEA, trong suốt hơn 15 năm qua Việt Nam đã và đang có những đóng góp tích cực để hiện thực hóa các mục tiêu của Chiến lược phát triển bền vững Đông Á cũng như các chương trình, dự án khác. Việc phê duyệt Chiến lược quản lý tổng hợp đới bờ Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ (12/2014) đã thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong nỗ lực theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững vùng bờ.

Phát biểu tại hội thảo, TS Vũ Sỹ Tuấn, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam cho biết: Từ năm 2000, Quản lý tổng hợp vùng bờ (ICM) đã được giới thiệu tại Việt Nam thông qua việc thiết lập dự án điểm trình diễn ICM quốc gia tại Đà Nẵng với sự hỗ trợ của PEMSEA cùng 3 điểm thí điểm tại Nam Định, Thừa Thiên Huế và Bà Rịa – Vũng Tàu thuộc dự án hợp tác Việt Nam – Hà Lan (ICZM) và dự án NOAA-IUCN-Việt Nam về xây dựng năng lực ICM vùng vịnh Bắc Bộ… Các dự án đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao nhận thức, sự hiểu biết và năng lực về ICM cho Việt Nam.

TS. Vũ Sỹ Tuấn, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục biển và hải đảo Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Đến nay, nguồn nhân lực ở cả cấp Trung ương và địa phương đã được đào tạo và trang bị kiến thức cơ bản về ICM; Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 158 năm 2007 yêu cầu 14 tỉnh ven biển miền Trung Việt Nam (từ Thanh Hóa đến Bình Thuận) để thực hiện ICM và thành lập Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI), được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo bao gồm việc phát triển các chính sách và luật biển tổng hợp và tiến hành điều tra cơ bản của Việt Nam, theo dõi và nghiên cứu về biển và vùng bờ. Một số tỉnh thành ven biển đã đạt được nhiều kết quả về Quản lý tổng hợp vùng bờ như Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Kiên Giang…

Giai đoạn 2016 - 2020 và các năm tiếp theo, Việt Nam sẽ tập trung vào 3 nhiệm vụ chính: Một là tiếp tục từng bước xây dựng và hoàn thiện các chính sách, pháp luật trong quản lý tổng hợp vùng bờ biển; Hai là tăng cường triển khai quản lý tổng hợp vùng bờ tại các địa phương ven biển; Ba là đẩy mạnh phối hợp hợp tác với các nước thành viên PEMSEA tăng cường việc chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao năng lực thực hiện quản lý tổng hợp vùng bờ biển.

Cần sự hợp tác để bảo vệ tài nguyên môi trường biển các biển Đông Á

Tại diễn đàn, các chuyên gia, nhà khoa học biển và đại diện các địa phương có biển trong khu vực Đông Á đã cùng nhau thảo luận những thách thức trong việc thực hiện ICM ở Việt Nam trong thời gian vừa qua. Qua đó, đưa ra các giải pháp để vạch ra lộ trình trong việc nhân rộng các thực hành tốt trong 15 năm tới, góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam với các mục tiêu  khu vực và quốc tế về quản trị biển và vùng bờ.

Diễn đàn cũng tập trung thảo luận các vấn đề liên quan đến bảo vệ và bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường trong vùng biển Đông Á thông qua quản lý tổng hợp. Các trình bày tại diễn đàn đã đề cập đến trách nhiệm và đóng góp liên quan đến bảo vệ và bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường ở quy mô toàn cầu và khu vực Đông Á và những thành tựu và tương lai của việc bảo vệ, bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường trong vùng biển Đông Á, đặc biệt là bảo tồn và bảo vệ hệ sinh thái biển và nguồn lợi thủy sản.

Các đại biểu thảo luận trong hội thảo sáng nay

Theo các đại biểu, kinh tế đại dương và vùng bờ có vai trò rất quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng của địa phương, tiểu vùng và khu vực. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa nhanh, đặc biệt ở khu vực vùng bờ đang ảnh hưởng đến thể trạng vùng bờ và hệ sinh thái biển. Khoảng 80-90% lượng nước thải ở khu vực các biển Đông Á đang bị thải ra các sông hồ và bờ biển mà không qua xử lý. Để ngăn chặn sự suy thoái các nguồn tài nguyên thiên nhiên biển và ô nhiễm môi trường biển, quản lý tổng hợp tài nguyên biển và môi trường cần được áp dụng không chỉ ở một quốc gia mà ở tất cả các quốc gia có chung đường biển và đại dương. Vì vậy, vì lợi ích chung của tất cả các quốc gia trong vùng biển Đông Á, các quốc gia cần hợp tác trong bảo tồn và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường tại vùng biển Đông Á.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung, Phó vụ trưởng phụ trách Vụ Bảo tồn và Phát triển Nguồn lợi thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam khẳng định: “Thời gian tới, để bảo tồn nguồn lợi thủy sản, chúng tôi tiếp tục điều tra, đánh giá lại hiện trạng nguồn lợi thủy sản để ưu tiên bảo vệ; Ngăn chặn sự suy giảm của nguồn lợi thủy sản bằng các hoạt động, tuần tra, nghiêm cấm các hoạt động khai thác mang tính chất hủy diệt; Điều chỉnh cơ cấu nghề nghiệp khai thác, kêu gọi sự tham gia của cộng đồng ngư dân trong khai thác thủy sản; Hoàn thiện các khu bảo tồn biển, thiết lập chương trình bảo vệ rùa biển và cá mập; Tái tạo, thả giống các loài quý hiếm, có nguy cơ bị tiệt chủng…”.

Chiều nay, phiên 3 Diễn đàn Quản lý tổng hợp vùng bờ (ICM) và Hội thảo thông điệp Việt Nam với chủ đề: “Các thực hành tốt và rào cản trong triển khai ICM tại Việt Nam và hợp tác bảo vệ tài nguyên môi trường biển các biển Đông Á - Lợi ích của chúng ta” sẽ tiếp tục với nội dung: Tương lai quản lý tổng hợp vùng bờ tại Việt Nam: Kế hoạch hành động quốc gia để thực hiện chiến lược quản lý tổng hợp vùng bờ Việt Nam đến 2020 tầm nhìn đến 2030”.

Xuân Lam - Lan Anh