Phối hợp đảm nguồn nước cho hạ du lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn

Cục Quản lý Tài nguyên nước (Bộ TN&MT) thông tin: Ngày 04 tháng 3 năm 2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận được Văn bản số 1231/UBND-SNN của Ủy ban nhân dân Thành phố Đà Nẵng về việc phối hợp đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường điều chỉnh vận hành của các thủy điện ĐăkMi 4, Sông Bung 4 và A Vương trong mùa cạn và Văn bản số 1351/UBND-KTN ngày 15 tháng 3 năm 2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam về việc thống nhất kế hoạch vận hành xả nước về hạ du sông Vu Gia của các thủy điện Sông Bung 4 và ĐăkMi 4 từ ngày 15/3 đến ngày 10/4/2019.

Sau khi nghiên cứu kế hoạch, phương án đề xuất vận hành xả nước các hồ chứa ĐăkMi 4, Sông Bung 4 và A Vương của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và Thành phố Đà Nẵng tại các Văn bản nêu trên và trên cơ sở diễn biến nguồn nước, Quy trình vận hành liên hồ chứa và số liệu vận hành các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn, Bộ Tài nguyên và Môi trường thấy rằng: Hiện nay, mực nước các hồ Sông Bung 4 và ĐăkMi 4 chỉ cao hơn mực nước tối thiểu quy định tại phụ lục III của Quy trình vận hành liên hồ chứa từ 0,7-2,3m. Trong khi đó mực nước hồ A Vương hiện đang ở mức rất thấp (chỉ đạt 362,3m, thấp hơn mực nước tối thiểu khoảng 9,3m, thiếu hụt khoảng 70 triệu m3 nước so với yêu cầu tối thiểu trong Quy trình). Bên cạnh đó, từ đầu tháng 02 năm 2019 đến nay, lưu lượng trung bình đến các hồ đều ở mức thấp (lưu lượng các hồ Sông Bung 4 và ĐăkMi 4 chỉ từ 20-35 m3/s; hồ A Vương chỉ khoảng 8-10 m3/s).

Với diễn biến nguồn nước sông Vu Gia và hiện trạng nguồn nước các hồ như hiện nay, trong thời gian tới tình trạng thiếu nước, căng thẳng về nguồn nước trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn sẽ còn diễn biến phức tạp và nguy cơ không đủ nước để cấp nước cho hạ du là rất cao, đặc biệt là việc cấp nước cho Thành phố Đà Nẵng. Vì vậy, Bộ Tài nguyên và Môi trường về cơ bản thống nhất với đề xuất của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và Thành phố Đà Nẵng, tuy nhiên để chủ động và hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng thiếu nước, xâm nhập mặn ở hạ du trong thời gian còn lại của mùa cạn năm 2019, trước mắt, trong giai đoạn từ nay đến ngày 10 tháng 5 năm 2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị:

Đối với các chủ hồ Sông Bung 4, A Vương và ĐăkMi 4: Hằng ngày, căn cứ vào mực nước lúc 07 giờ sáng tại Trạm thủy văn Ái Nghĩa (sau đây viết tắt là Ái Nghĩa), vận hành điều tiết xả nước xuống hạ du sông Vu Gia. Cụ thể, đối với hồ Sông Bung 4: Từ 07 giờ đến 19 giờ hằng ngày, thực hiện vận hành xả nước liên tục và bảo đảm lưu lượng xả trung bình ngày từ 30-40 m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa nhỏ hơn 2,67m. Trường hợp mực nước tại Ái Nghĩa từ 2,67m đến 2,8m thì điều chỉnh giảm, bảo đảm lưu lượng xả trung bình ngày từ 20-30 m3/s. Trường hợp mực nước tại Ái Nghĩa lớn hơn 2,8m thì giảm lưu lượng xả hoặc ngừng phát điện để tiết kiệm nước. Từ 19 giờ đến 07 giờ ngày hôm sau, ngừng vận hành xả nước.

Đối với hồ ĐăkMi 4: Từ 07 giờ đến 19 giờ hằng ngày, ngừng vận hành xả nước xuống hạ du sông Vu Gia. Từ 19 giờ đến 07 giờ ngày hôm sau, thực hiện vận hành xả nước liên tục xuống hạ du sông Vu Gia với lưu lượng không nhỏ hơn: 25 m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa nhỏ hơn 2,67m; 16 m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa từ 2,67-2,8m và 6 m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa lớn hơn 2,8m.

Chủ hồ ĐăkMi 4 phải vận hành để điều tiết cấp đủ nước cho hạ du sông Vu Gia như trên và chỉ được vận hành xả nước phát điện về sông Thu Bồn khi mực nước hồ ĐăkMi 4 cao hơn mực nước tối thiểu quy định tại phụ lục III của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn.

Đối với hồ A Vương: hạn chế tối đa hoặc ngừng việc xả nước phát điện để tích nước, phấn đấu sớm đưa mực nước hồ về mực nước tối thiểu theo quy định của Quy trình.

Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và Thành phố Đà Nẵng có trách nhiệm chỉ đạo các Sở, ban, ngành, địa phương có liên quan và các đơn vị quản lý, vận hành công trình khai thác, sử dụng nước: Rà soát lại các yêu cầu sử dụng nước dưới hạ du các hồ, chủ động xây dựng, bố trí kế hoạch, thời gian lấy nước cụ thể, phù hợp với thời gian, chế độ vận hành của các hồ chứa như trên, nhằm sử dụng hiệu quả và tránh lãng phí nguồn nước; Chỉ đạo các Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đà Nẵng và Quảng Nam rà soát lại việc vận hành các đập dâng An Trạch, Thanh Quýt, Bầu Nít và Hà Thanh, đặc biệt là đập dâng An Trạch (không được mở cưỡng bức các cửa van) để bảo đảm việc khai thác nước từ đập An Trạch ổn định, an toàn, nhằm cấp đủ nước cho Thành phố Đà Nẵng và góp phần giảm thiểu tình trạng xâm nhập mặn phía hạ du sông Vu Gia.

UBND tỉnh Quảng Nam và TP. Đà Nẵng còn có trách nhiệm chỉ đạo Công ty cổ phần cấp nước Đà Nẵng phải có phương án chủ động khai thác tối đa nguồn nước từ đập dâng An Trạch khi xảy ra tình trạng xâm nhập mặn tại vị trí cửa lấy nước của Nhà máy nước Cầu Đỏ để đảm bảo không xảy ra tình trạng thiếu nước phục vụ sinh hoạt của Thành phố Đà Nẵng.