Phát triển vùng đất ‘tâm điểm hội tụ nguồn lực’ quốc gia

Ngày 25/6 tới đây, tại Hưng Yên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các Phó Thủ tướng sẽ chủ trì Hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ - nơi được xác định “là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật của cả nước; là tâm điểm hội tụ nguồn lực và nguyên khí quốc gia”.

Đây sẽ là sự kiện mới nhất trong chuỗi các hoạt động khẳng định sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với các vùng kinh tế - xã hội và các vấn đề mang tính chất liên vùng.
 

Thời gian vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tham dự, chủ trì các hội nghị về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long thích ứng biến đổi khí hậu, hội nghị phát triển du lịch miền Trung - Tây Nguyên, hội nghị về vấn đề dân di cư tự do tại Tây Nguyên, hội nghị giao ban Hội đồng Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

Hội nghị lần này sẽ thảo luận, đánh giá về hàng loạt vấn đề lớn như tình hình kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và các tỉnh thành phố trong vùng, thực trạng và giải pháp chiến lược phát triển thu hút đầu tư theo hướng bền vững trong vùng; các vấn đề về môi trường đầu tư, kinh doanh và hạ tầng đô thị, giao thông, phát triển logistics, nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát triển dịch vụ du lịch… trong vùng. 

Hiện nay, chúng ta có 4 vùng kinh tế trọng điểm: Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ (gồm 7 tỉnh, thành phố), Trung Bộ (5 tỉnh, thành phố), Nam Bộ (8 tỉnh, thành phố) và vùng kinh tế trọng điểm Đồng bằng sông Cửu Long (4 tỉnh, thành phố). Bốn vùng kinh tế trọng điểm này với 24 tỉnh, thành phố, chiếm 27,3% diện tích tự nhiên và  27% dân số cả nước, đóng góp 89% GDP đất nước.

Các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gồm Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc. Trong đó, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh tạo thành tam giác phát triển và là đầu mối kết nối Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ với các vùng kinh tế trong nước, khu vực và thế giới.

Quyết định số 198/QĐ-TTg ngày 25/01/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ đến năm 2020, định hướng đến 2030 đã xác định vùng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật của cả nước; là tâm điểm hội tụ nguồn lực và nguyên khí quốc gia, địa bàn hội nhập và giao thương của cả nước với khu vực và quốc tế, thực sự trở thành hạt nhân phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước, đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trong cộng đồng ASEAN và trên trường quốc tế. 

Quyết định này đặt mục tiêu xây dựng vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ trở thành một trong các vùng dẫn đầu cả nước về phát triển kinh tế, nòng cốt tiên phong trong thực hiện các đột phá chiến lược, thực hiện tái cấu trúc kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, đảm bảo an sinh, trật tự và an toàn xã hội, củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với diện tích tự nhiên khoảng 15.591 km2 (chiếm 4,7% cả nước); quy mô dân số 16,14 triệu người (chiếm 17% cả nước), quy mô kinh tế của vùng đứng thứ 2 cả nước, chiếm gần 32% GDP của cả nước, thu ngân sách chiếm trên 31%, xuất khẩu hàng năm chiếm trên 30%.

Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ có hạ tầng giao thông hiện đại và đồng bộ là kết quả của việc huy động và sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư phát triển, đặc biệt là theo hình thức đối tác công tư PPP, góp phần tăng cường thúc đẩy liên kết các địa phương trong vùng và các địa phương lân cận tạo tiền đề phát triển kinh tế xã hội, như: các tuyến cao tốc (Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội - Thái Nguyên, Hà Nội - Lào Cai, Hạ Long - Hải Phòng); đường hàng không trong nước và quốc tế (Sân bay Nội Bài, Sân bay Cát Bi, Sân bay Vân Đồn); các cảng biển quan trọng (Cảng Quốc tế tại Lạch Huyện, Cảng Cái Lân). 

Hội nghị cũng sẽ đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, vướng mắc trong công tác điều phối và liên kết vùng, các giải pháp phát triển vùng đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2025. 

Quyết định số 198/QĐ-TTg ngày 25/01/2014 của Thủ tướng Chính phủ đề ra các mục tiêu chủ yếu sau cho vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ:

- Tăng trưởng GRDP bình quân (giá so sánh) giai đoạn 2016 – 2020 đạt 9% (gấp 1,25 lần bình quân chung của cả nước); GRDP bình quân đầu người (giá hiện hành) đến năm 2020 đạt 5.500 USD;

- Cơ cấu kinh tế đến năm 2020 có tỷ trọng tương ứng: ngành nông, lâm, thủy sản 5,5%; công nghiệp – xây dựng 49,1%; dịch vụ 45,4%3;

- Tỷ trọng giá trị xuất khẩu so với cả nước bằng 32% vào năm 2020; tốc độ đổi mới công nghệ đạt bình quân 20 - 25%/năm, tỷ lệ công nghệ tiên tiến đạt khoảng 45%;

- Tỷ lệ đô thị hóa đạt 50 - 57% vào năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm giảm 2%; nâng mức thu nhập bình quân đầu người hộ nghèo gấp 2,5 - 3,5 lần sau mỗi thời kỳ 5 năm;

- Phấn đấu đến năm 2020 tỷ lệ lao động qua đào tạo khoảng 80 - 85%, đào tạo nghề khoảng 40 - 50%; giải quyết việc làm cho khoảng 200 - 250 ngàn lao động/năm; kiểm soát tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi ở mức 4%;

- Phấn đấu đến năm 2020 trên 98% chất thải rắn ở  đô thị, trên 97% chất thải y tế được xử lý; trên 90% khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường.