Bộ trưởng Chu Ngọc Anh: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là trụ cột phát triển kinh tế

Hội nghị nhằm làm rõ vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) như là một trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, đồng thời khuyến nghị những giải pháp, chính sách cụ thể cho Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh chia sẻ: Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn xác định khoa học và công nghệ có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cơ chế, chính sách về khoa học và công nghệ đã được tập trung hoàn thiện với nhiều quy định tiến bộ và đổi mới để đưa khoa học và công nghệ không chỉ gắn mà thực sự đồng hành và thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Báo cáo về thành tựu KH&CN những năm gần đây, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết KH&CN đã có những đóng góp mạnh mẽ cho sự phát triển của các ngành chủ chốt ở Việt Nam. Với tác động rộng lớn của cuộc cách mạng công nghệ, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục tăng cường năng lực, thúc đẩy hợp tác với các nước và các tổ chức công nghệ hàng đầu để có thể đóng góp hiệu quả cho việc chuyển đổi nền kinh tế của Việt Nam sang nền kinh tế dựa trên công nghệ.

Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia được hình thành và chuyển dịch theo hướng đưa doanh nghiệp trở thành trung tâm để đưa các kết quả nghiên cứu thành sản phẩm, hàng hóa phục vụ trực tiếp cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu; phong trào khởi nghiệp sáng tạo đã lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội; tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia được củng cố; thị trường khoa học và công nghệ bước đầu gắn kết hoạt động khoa học và công nghệ với sản xuất, kinh doanh. Hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ dần đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Minh chứng rõ nét cho điều này thể hiện ở thành tựu phát triển của các ngành, lĩnh vực nổi bật như: Nông nghiệp, công nghiệp, tài chính ngân hàng, xây dựng, giao thông, y tế, an ninh quốc phòng… trong thời gian qua đều có sự đóng góp của khoa học và công nghệ.

Theo đánh giá của tổ chức sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), trong những năm gần đây, Việt Nam luôn tăng hạng trong xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, dẫn đầu nhóm quốc gia có thu nhập trung bình thấp (năm 2017 tăng 12 bậc, năm 2018 tăng tiếp 02 bậc, xếp thứ 45/126 quốc gia, trong đó, nhóm chỉ số về tri thức - công nghệ của Việt Nam có thứ hạng rất cao, xếp thứ 28).

Tuy nhiên, để khoa học thực sự trở thành động lực và nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội theo Bộ trưởng Chu Ngọc Anh thì cần phải khắc phục những khó khăn, vướng mắc, tạo sự đồng bộ về thể chế giữa pháp luật về khoa học và công nghệ với pháp luật liên quan; cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn để thu hút đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ đầu ngành, nhà khoa học tài năng và nhà khoa học nước ngoài cùng hợp tác, hỗ trợ giải bài toán cụ thể của Việt Nam. “Cần có những giải pháp để tăng cường đầu tư cho khoa học và công nghệ không chỉ từ nhà nước mà còn từ xã hội, đặc biệt là từ doanh nghiệp; nâng cao nhu cầu công nghệ tự thân của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ; tăng cường liên kết viện, trường và doanh nghiệp, đưa doanh nghiệp thực sự trở thành trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, nơi biến các kết quả nghiên cứu từ viện, trường thành sản phẩm, hàng hóa” – Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh.

Là đơn vị đồng tổ chức Hội nghị và là đối tác đổi mới sáng tạo của Bộ KH&CN, Đại sứ Úc tại Việt Nam, ông Craig Chittick cho biết: “Việt Nam và Úc có chung hoài bão phát triển kinh tế thông qua việc ứng dụng KH,CN&ĐMST. Đó là nền tảng vững chắc làm cơ sở cho Quan hệ đối tác Đổi mới sáng tạo giữa hai nước. Úc cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để chia sẻ tri thức, chuyên môn và các mô hình thành công của Úc để giúp tăng cường hệ thống KH,CN&ĐMST của Việt Nam.

Bà Alexis Bonell, Giám đốc Đổi mới sáng tạo của USAID cho biết: “Khi Việt Nam tiếp tục hành trình 30 năm phát triển vượt bậc để trở thành một trong những quốc gia năng động nhất ở khu vực Đông Á, việc phối kết hợp cùng nhau giữa các bên liên quan - bao gồm chính phủ, các chủ thể khu vực tư nhân và các cơ quan phát triển - trở nên vô cùng thiết yếu giúp  tối đa hóa các tác động tích cực của các tiến bộ công nghệ, đồng thời giảm thiểu những tác động bất lợi của chúng. IDIA rất vui mừng được đến Việt Nam trong giai đoạn thú vị này, khi Việt Nam đang chuyển đổi để nắm bắt các công nghệ mới để có thể phát triển hơn nữa và chúng tôi mong muốn là một phần của quá trình này”.

Hội nghị là diễn đàn để các Bộ, ngành, địa phương, các nhà hoạch định chính sách, các nhà khoa học, doanh nghiệp nhận được sự tham vấn của các chuyên gia đến từ các quốc gia, tổ chức hàng đầu quốc tế về đổi mới sáng tạo cho định hướng phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam, trong đó, KH,CN&ĐMST với nền kinh tế số trong tương lai được xác định là một trụ cột mới. Những kinh nghiệm và ý kiến tham vấn của các chuyên gia sẽ là những thông tin quý báu và hữu ích, đóng góp và quá trình xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội 10 năm 2021-2030 của Việt Nam.

Báo cáo về Nghiên cứu về Tương lai Kinh tế số Việt Nam được trình bày tại Hội nghị là kết quả của sự hợp tác kéo dài 18 tháng giữa CSIRO/Data61 của Úc và Bộ KH&CN. Đây cũng là sản phẩm chính đầu tiên của chương trình Aus4Innovation, được tài trợ bởi DFAT, được quản lý bởi CSIRO với việc cộng tác chặt chẽ cùng Bộ KH&CN.

Hội nghị là điểm nhấn của Tuần lễ KH,CN&ĐMST quốc gia của Việt Nam diễn ra từ ngày 13-17/5, nhằm tôn vinh sự đóng góp của KH,CN&ĐMST cho kinh tế Việt Nam.