Chè Shan Tuyết - tinh tuý của cao sơn Hà Giang

Shan Tuyết có nghĩa là “Tuyết trên núi”, chè Shan Tuyết là giống chè cổ thụ mọc trên những dãy núi cao, lá chè, búp chè được phủ một lớp nhung trắng như tuyết, đây là đặc điểm mà những giống chè trồng ở các vùng trung du và đồng bằng không thể có được. Hiện nay, những cây chè Shan Tuyết được trồng nhiều ở các huyện Bắc Quang, Hoàng Su Phì, Quang Bình, Xín Mần, tỉnh Hà Giang

Không giống với những cây chè khác nhỏ, thấp bé, cây chè Shan Tuyết Hà Giang nói chung và ở xã Quảng Nguyên, huyện Xín Mần nói riêng thuộc loại cây cổ thụ, tuổi đời hàng trăm năm tuổi, trên mỗi thân và cành đều phủ một lớp địa y trắng mốc, cành cây dài, vững chãi. Những cây chè cổ thụ ở đây mọc ở đỉnh núi, cao hơn 1.500 m so với mực nước biển, khí hậu lạnh giá, rễ cắm sâu trong lòng đất, mỗi búp chè chính là sự kết tinh những gì tinh tuý nhất của đất trời Tây Bắc

Chị Hoàng Thị Minh, xã Na Chì, huyện Xín Mần người có nhiều năm kinh nghiệm gia truyền trong làm chè Shan Tuyết cho biết: Mỗi lần hái các chị phải trèo lên cây để hái, lựa chọn những búp 1 tôm 1 lá. Sau khi hái không được để quá 6 tiếng thì bắt buộc phải tiến hành sao chè, sao chè lần 1 xong thì sẽ kiểm tra lá chè và cộng chè xem đã khô đều chưa, rồi tiến hành sao lần 2. Sau đó sẽ là quá trình lên hương trong vòng 5 ngày và sao lần 3 thì mới đảm bảo chất lượng và hương vị đậm đà đặc trưng của chè Shan Tuyết Hà Giang. Tất cả các quá trình từ hái đến sao chè, đóng gói chè Shan Tuyết đều được thực hiện thủ công và theo kỹ thuật riêng của đồng bào người Tày

Từ khâu hái chè đến khi ra thành phẩm, chúng tôi phải tuân theo một quy trình nghiêm ngặt, khi hái phải lựa chọn những búp chè tươi non, không sâu bệnh, khi hái không được xức dầu gió hoặc bất kỳ mùi hương nào khác lên người. Khi hái ché thì cũng phải hái rất nhanh, nếu không búp sẽ bị già, chè không đồng đều sẽ bị kém chất lượng

Chè Shan Tuyết nổi tiếng với hàm lượng chất chống oxy hoá cao, chất EGCG giúp duy trì sự tươi trẻ, giảm lượng cholestrol… Chè Shan Tuyết được người dân địa phương thu hoạch từ 3 – 4 lần trong năm, vụ chè mùa xuân và mùa thu sẽ cho chất lượng tốt nhất. Chè Shan Tuyết Hà Giang khi pha sẽ có màu óng vàng như mật ong, nhâm nhi một chén trà ta sẽ cảm nhận được hương thơm dịu, vị hơi chan chát nơi đầu lưỡi nhưng sau đó là vị ngọt thanh sẽ lan toả khắp khoang miệng khiến bất kỳ ai thưởng trà cũng khó có thể mà quên

Chè Shan Tuyết quý là vậy thế nhưng để thương hiệu chè này bay cao, bay xa, đồng thời giúp bà con đồng bào nâng cao chất lượng cuộc sống từ việc khai thác, kinh doanh các sản phẩm của cây chè cổ vẫn luôn là bài toán chưa có lời giải đối với chính quyền địa phương, ông Nguyễn Thế Hệ nguyên Chủ tịch UBND xã Quảng Nguyên chia sẻ