Tại bản Kết luận nội dung tố cáo số 427/KL-UBND ngày 1/11/2018 của UBND huyện Yên Thành đã chỉ rõ, trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến đầu năm 2014, có 76 hộ dân ở xã Sơn Thành được đã được Ban chỉ huy xóm và UBND xã này giao khoán đất nông nghiệp thu tiền một lần (bản chất là bán đất) và 02 hộ mua nhà văn hóa xóm thanh lý, gắn liền với đất công. Tổng diện tích đất đã giao khoán là 48.255m2, tổng số tiền thu một lần là hơn 6,5 tỷ đồng. Ngoài ra, có 01 hộ ở xóm 2 và 03 hộ ở xóm 10 (xã Sơn Thành), Đoàn xác minh đã mời các chủ hộ và Xóm trưởng xóm 10 lên làm rõ nội dung giao đất thu tiền một lần nhưng do các hộ có vợ hoặc chồng đi làm ăn xa, xóm trưởng cũng đi làm ăn xa nên Đoàn xác minh không có số liệu thống kê số tiền các hộ đã nộp cho xóm. Tuy nhiên, các hộ này đã được UBND xã Sơn Thành xác nhận, số tiền ban chỉ huy các xóm đã thu nộp về ngân sách xã là gần 815 triệu đồng.
Cụ thể các loại đất đã được giao khoán, về đất sản xuất nông nghiệp: Có 61 hộ, diện tích 41.343m2, tổng số tiền là hơn 5,7 tỷ đồng; Về loại đất nuôi trồng thủy sản: Có 07 hộ, diện tích là 2.311m2, số tiền thu là 205 triệu đồng; Về loại đất trồng cây lâu năm: Có 08 hộ được giao khoán, diện tích 3.721m2, số tiền thu là hơn 411 triệu đồng và loại đất mua lại nhà văn hóa xóm: Có 02 hộ, diện tích 880m2, số tiền là 225 triệu đồng. Đến nay, đã có 12 hộ xây dựng nhà ở; 06 trường hợp san lấp mặt bằng, dựng cọc bê tông thép gai bờ bao; 60 trường hợp dựng cọc bê tông thép gai và đang sản xuất nông nghiệp.
Theo giải trình của UBND xã Sơn Thành, sau khi thực hiện chuyển đổi ruộng đất (dồn điền đổi thửa) theo chỉ thị 08 của Tỉnh ủy Nghệ An thành công. Toàn bộ đất nông nghiệp đã được quy hoạch lại. Hệ thống giao thông nông thôn, giao thông nội đồng được nâng cấp và làm mới do có các trục đường giao thông ven khu dân cư của các xóm đã chia một số tiện tích đất nông nghiệp trước đây trở thành những mảnh đất manh mún, nhỏ lẻ ở những nơi hóc chọ nằm xen kẻ trong khu dân cư nên số diện tích này không giao được cho các hộ nông dân theo Nghị định 64/NĐ-CP, nên các xóm đã có văn bản đề nghị UBND xã cho chuyển số tiện tích này sang đất nông nghiệp do UBND xã thống nhất quản lý.
Để tăng cường công tác quản lý số diện tích đất nông nghiệp này trên địa bàn toàn xã, đảm bảo không bị lấn chiếm và bị sử dụng trái mục đích tạo ra sự mâu thuẩn trong nội bộ nhân dân, UBND xã đã có chủ trương giao cho các xóm thành lập hội đồng và lên kế hoạch cụ thể như dự toán mức giao khoán từng thửa đất để tiến hành giao khoán số đất công ích này cho nhân dân tước tiên là ưu tiên cho các hộ liền kề, sau đó là các hộ thuận canh, thuận cư, các hộ có nhu cầu sử dụng... Khi giao khoán, toàn thể nhân dân trong xóm họp bàn bạc thu tiền hoa lợi (thu một lần) để các xóm xây dựng các công trình công cộng phục vụ cho sinh hoạt của xóm, cộng đồng, với thời gian giao đất như Nghị định 64/NĐ-CP. Số tiền hoa lợi này ban các sự các xóm đã sử dụng chi cho xây dựng các công trình của xóm (nhà văn hóa, đường bê tông), đồng thời nạp vào ngân sách xã một phần nhỏ để UBND xã chi bổ sung vào các tuyến đường chung, cầu cống trên đường trục của xã quản lý. Theo đó, số tiền xóm thu là hơn 6,5 tỷ đồng; xã thu là hơn 1,9 tỷ đồng (trong đó tiền thanh lý tài sản là hơn 1,1 tỷ đồng và tiền giao khoán đất là gần 815 triệu đồng). Hiện nay các hộ đã nhận đất giao khoán này đã nạp tiền hoa lợi cho ban cán sự xóm.
Qua tổ chức xác minh, UBND huyện Yên Thành kết luận, nội dung công dân tố cáo từ năm 2012 đến hết năm 2015, UBND xã Sơn Thành dã giao khoán đất canh tác cho các hộ gia đình thu tiền một lần, số tiền không công khai cho dân và nộp đầy đủ vào ngân sách xã là tố cáo đúng. UBND huyện Yên Thành khẳng định, việc các xóm giao khoán đất thu tiền một lần là không đúng quy định pháp luật; Việc Đảng ủy, UBND xã Sơn Thành đồng ý về mặt chủ trương cho các xóm giao khoán đất thu tiền một lần, thời gian như Nghị định 64/NĐ-CP là sai; Việc UBND xã tự ý cho các hộ dân đổi đất làm đường giao thông khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép là trái quy định; Việc các xóm giao khoán đất thu tiền một lần (xóm, xã) thu tiền và tự chi tại xóm, xã là trái quy định của Luật Ngân sách.
Trên cơ sở các sai phạm đã làm rõ, UBND huyện Yên Thành kiến nghị xử lý kỷ luật Đảng, xử lý hành chính đối với các tập thể, cá nhân sau, đối với: Ban thường vụ Đảng ủy xã Sơn Thành nhiệm kỳ 2010 – 2015; Tập thể UBND xã Sơn Thành nhiệm kỳ 2011 – 2016; Tập thể ban cán sự các xóm, Bí thư, Xóm trưởng; Tập thể Phòng TN&MT ; Tập thể Phòng TC-KH và các cá nhân có liên quan.
Về cá nhân, kiến nghị xử lý kỷ luật đối với ông Nguyễn Trí Hóa – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Sơn Thành, nhiệm kỳ 2010 – 2015; ông Nguyễn Trí Trung – Nguyên Chủ tịch UBND xã Sơn Thành, nhiệm kỳ 2010 – 2015; bà Nguyễn Thị Phượng – Nguyên là Công chức Tài chính kế toán xã từ năm 2015 về trước; ông Nguyễn Đình Tứ - Công chức Địa chính, Xây dựng; ông Trần Bá Toàn – Nguyên Phó Bí thư Đảng ủy xã nhiệm kỳ 2010 – 2015, hiện đang là Chủ tịch UBND xã Sơn Thành và ông Cao Viết Năm – Nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Thành nhiệm kỳ 2010 - 2015, phụ trách Kinh tế, hiện nay đang là Chủ tịch UBMTTQ xã Sơn Thành.
Được biết, hiện công tác xử lý kỷ luật các tập thể, cá nhân vi phạm trong vụ việc nêu trên vẫn chưa được thực hiện như trong kiến nghị tại Kết luận nội dung tố cáo số 427/KL-UBND ngày 1/11/2018 của UBND huyện Yên Thành.