Yên Định - Thanh Hóa: Cần sớm tìm ra nguyên nhân sụt, lún đất trong vườn nhà dân

(TN&MT) - Vừa qua Báo Tài nguyên & Môi trường liên tục nhận được đơn thư của bà con sống ở xã Yên Thọ (Yên Định – Thanh Hóa) phản ánh về tình trạng Công ty TNHH Nhất Linh (Công ty Nhất Linh) khai thác cát làm sụt, lún đất, xuất hiện nhiều hố “tử thần” trong vườn các hộ dân gây rạn nứt nhà cửa, thiệt hại nhiều hoa màu.

Bà Trương Thị Bảo sống ở thôn 10 xã Yên Thọ chỉ vào một hố sâu bức xúc cho biết: “Từ khi Công ty Nhất Linh khai thác cát dọc bờ sông thuộc địa bàn xã Yên Thọ, kể từ đó đến giờ hiện tượng hút cát chảy theo lòng đất dẫn đến sụt lún nhiều hố sâu khắp trong vườn nhà tôi, có những hố sâu hơn 1m rộng 2m mỗi ngày một to dần và rộng hơn. Tại khu vườn nhà tôi có gần 10 hố sụt lún, làm cho chuồng bò bị sụt đổ sập, nhiều cây cối to cũng bị đổ theo, nhà cửa thì bị rạn nứt. Chúng tôi rất lo lắng cứ tình trạng này kéo dài thì sẽ sập nhà mất. Đã nhiều lần bà con gửi đơn thư lên chính quyền địa phương và có nhiều đoàn về khảo sát đo địa chất rồi họ lại đi chẳng thấy trả lời kết quả gì?”.

Hiện tượng sụt lún tại các hộ ở thôn 10

Hai ông Trịnh Đình Thuận, Trịnh Đình Thỏa chỉ tay về phía những khóm tre đang dần trôi xuống sông Mã nói: "Đây là những khóm tre được trồng từ thời cha ông chúng tôi để giữ bờ, nhưng nay đang bị dòng nước cuốn trôi. Kể từ khi Công ty Nhất Linh đưa thuyền vào khai thác, do từ mép nước không có bờ sông, mà là một vách thẳng đứng 3-4 m nên khi hút cát dưới sông thì tạo nên hiện tượng tụt cát".

Theo Giấy phép khai thác khoáng sản và cho thuê đất số 217/GP – UBND ngày 18/6/2014 của UBND tỉnh Thanh Hóa thì Công ty Nhất Linh được phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường bằng phương pháp lộ thiên tại mỏ cát số 40 sông Mã, đoạn thuộc các xã Yên Thọ và Yên Trường, huyện Yên Định với diện tích mỏ 62.000m². Còn bãi tập kết kinh doanh cát tại xã Yên Trường có diện tích 5.000m². Giấy phép quy định: Công ty không được xây dựng các công trình kiên cố, nhà kho trên khu đất, không được tập kết cát trong mùa mưa lũ, chỉ được tập kết cát trên khu đất trong khoảng thời gian từ 30 tháng 11 năm trước đến tháng 5 năm sau và quá trình tập kết, vận chuyển, kinh doanh cát phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các công trình giao thông, thủy lợi và việu tiêu, thoát lũ trong mùa mưa bão.

Hiện tượng sụt lún tại các hộ ở thôn 10

Quy định là thế, tuy nhiên, có mặt tại bãi tập kết cát xã Yên Trường mọi hoạt động bơm hút, kinh doanh cát vẫn diễn ra bình thường. Có mặt tại bãi 4 tàu đang bơm hút cát lên bãi, có 2 bãi lớn nhỏ, 1 bãi cát nằm ngay ngoài lòng sông. Cát trên bãi có khoảng 2.000m³ chất cao từ 3 – 4m. Nhiều xe tải trọng tải lớn đua nhau ra vào lấy cát.

Các khóm tre đang bị dòng nước cuốn trôi

Theo quan sát của PV, dọc bờ sông Mã thuộc thôn 6,9,10,12 xã Yên Thọ có nhiều vết nứt kéo dài, những khóm tre được nhân dân trồng giữ bờ, giờ đã bị sạt lở cuốn theo dòng nước. Tại thôn 10 xuất hiện hơn 40 hố sụt lún vào đất vườn sát nhà các hộ dân, hố nhỏ nhất khoảng 40cm sâu 1m, hố lớn rộng 3 – 4m sâu 2m. Nhiều cây cối bị đổ, rau màu bị hư hỏng.

Hiện tượng sụt lún tại các hộ ở thôn 10

Ngày 30/7/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa phối hợp với UBND huyện Yên Định thành lập đoàn kiểm tra thực địa tại mỏ cát số 40 của Công ty Nhất Linh khai thác cát có nguy cơ ảnh hưởng đến cuộc sống của nhân dân xã Yên Thọ.

Đoàn kiểm tra kết luận: “Tại thôn 6,9,10,12 xã Yên Thọ xuất hiện 2 vết nứt chạy dọc theo bờ sông, cụ thể: tại thôn 6, vết nứt dài khoảng 80m, rộng khoảng 20 cm, sâu 40cm; tại thôn 9 dài khoảng 70m, rộng khoảng 20cm, sâu khoảng 40cm và khoảng 15 hố sụt lún có kích thước khác nhau, nằm rãi rác trên diện rộng, có kích thước đường kính trung bình khoảng 80cm, sâu 1,0m – 1,5m. Điểm khai thác cát của Công ty Nhất Linh chưa thả phao tại mốc giới dưới lòng sông. Đoàn kiểm tra thống nhất: Công ty Nhất Linh dừng khai thác tại mỏ cát số 40 để phục vụ công tác khảo sát, điều tra hiện tượng sụt lún, nứt gẫy tại khu vực trên, thả phao tại mốc giới dưới lòng sông, đăng ký, đăng kiểm số lượng tàu thuyền với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan, gắn biển số lên tàu hút cát của Công ty. Giải tỏa lượng cát đang tập kết trên bãi trước khi vào mùa mưa lũ”.

Ngày 9/9/2015 UBND xã Yên Thọ có Tờ trình số 90/TTR – UBND gửi UBND huyện Yên Định. Trong tờ trình nêu rõ: Hiện tượng sụt, lún ở các khu dân cư của xã Yên Thọ vẫn tiếp tục xảy ra và có chiều hướng lan rộng và đề nghị UBND huyện có biện pháp bảo vệ các hộ dân

Ông Hồ Xuân Bình, Chủ tịch UBND xã Yên Thọ cho biết: Trước kia tình trạng sụt, lún trong khu dân cư cũng xảy ra, nhưng ở mức độ ít. Nhưng đặc biệt từ khi Công ty Nhất Linh được phép khai thác cát thì từ đó đến nay hiện tượng sạt lở dọc theo bờ sông Mã thuộc địa bàn xã Yên Thọ xảy ra một nhiều hơn, xuất hiện nhiều hố sụt lún trong khu dân cư, hiện tượng này đã làm cho hơn 300 hộ dân dọc theo bờ sông Mã hoang mang, lo sợ. UBND xã đã 4 lần gửi tờ trình báo cáo huyện. Sở Tài nguyên và Môi trường đã về kiểm tra, Đoàn địa chất cũng đã khoan thăm dò các hố sụt lún nhưng chưa xác định được nguyên nhân. Về phía Công ty Nhất Linh đã thống nhất với đoàn kiểm tra là ngừng mọi hoạt động khai thác cát trên dòng sông, thế nhưng Công ty không những không ngừng mà còn khai thác rầm rộ hơn. Đặc biệt, mùa mưa bão đang đến gần tình trạng sụt lún mỗi ngày một nhiều và rộng hơn ảnh hưởng đến khu vực đất màu, gây bất an trong đời sống của nhân dân.

Rất mong UBND tỉnh Thanh Hóa và các cơ quan chức năng cần sớm kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân để người dân yên tâm sản xuất./.

Tuyết Trang – Tùng Minh