Xử lý rác thải tại Nghệ An - Bài 1: Khó với bài toán rác thải xây dựng

Tràn lan rác thải

Trong thời gian qua người dân khu vực phường Vinh Tân rất bức xúc vì nhiều đơn vị, cá nhân cho xe tải chở rác thải xây dựng bao gồm đất hữu cơ, bùn, đất thừa đào hố móng, sỏi thừa trong quá trình thi công, phế thải của vật liệu xây dựng và công trình cũ bị phá dỡ... ra khu vực đường ven sông Cửa Tiền để đổ bừa bãi, có khi còn đổ tràn lên cả mặt đường.

Bãi rác thải xây dựng tại phường Vĩnh Tân đầu tư hơn 400 triệu đồng đang bỏ hoang

Khu vực đường Nguyễn Chí Thanh, đường Nguyễn Trường Tộ (xã Hưng Đông) cũng là địa điểm lý tưởng để những người đổ trộm rác thải xây dựng mặc sức tung hoành. Nhất là đoạn gần với khu nghĩa trang và sát đường tàu Bắc Nam, vì đây là khu đường vắng nên những người thiếu ý thức thường hay lui tới lúc nửa đêm để xả trộm hàng tấn rác thải xây dựng. Một số tuyến đường như cuối đường Đặng Thai Mai (giáp xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên) cũng là "nạn nhân" của các vụ đổ trộm rác thải với đủ thứ đất, đá thải, bùn thải, vôi vữa và cả bã than tổ ong...

Nói về tình trạng đổ trộm rác thải xây dựng, ông Nguyễn Xuân Quang - Phó chủ tịch UBND xã Hưng Đông bức xúc: "Do là xã ngoại thành nên đất đai còn trống nhiều, đường sá vắng người qua lại nên những người thiếu ý thức thường lựa chọn những địa điểm thuộc đất của xã chúng tôi để đổ trộm rác thải. Xã cũng quán triệt mạnh đội quy tắc đô thị và công an theo dõi, nếu phát hiện trường hợp nào vi phạm sẽ xử lý nặng nhưng thực tế, để bắt quả tang là rất khó vì họ thường chọn lúc nửa đêm, mưa gió để đổ trộm rác thải".

Bãi rác thải xây dựng  bỏ hoang

Trước nhu cầu về nơi tập kết, xử lý rác thải xây dựng, ngay từ giữa năm 2009, UBND thành phố Vinh đã có đề án "xây dựng bãi tập kết rác thải xây dựng tạm thời trên địa bàn thành phố Vinh", sau đó UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt đề án tại Quyết Định số 13/2009/QĐ-UBND ngày 2/6/2009.

Trên cơ sở khảo sát hiện trạng và vị trí của các phường, xã thì có 5 vị trí được lựa chọn để xây dựng bãi rác thải xây dựng. Đó là hai vị trí tại xã Hưng Đông, vị trí 1 có diện tích là 9.938m2 và vị trí 2 có diện tích 14.980m2; vị trí 3 tại xã Nghi Kim với diện tích là 20.329m2; vị trí 4 tại xã Nghi Liên với diện tích là 35.380m2; vị trí 5 tại phường Vinh Tân (sát với sông Cửa Tiền) với diện tích là 16.325m2. Tổng vốn đầu tư cho 5 vị trí nói trên là 3.052.857.000 đồng. Trong đó, vị trí tại xã Nghi Liên là gần 850 triệu đồng; bãi số 1 ở xã Hưng Đông trên 200 triệu đồng; bãi số 2 xã Hưng Đông trên 1,2 tỷ đồng; bãi phường Vinh Tân gần 400 triệu đồng; bãi xã Nghi Liên là gần 400 triệu đồng.

Rác thải xây dựng được đổ tràn lan tại khu vực ven sông Cửa Tiền

Trong đó, các hạng mục đầu tư chủ yếu là cải tạo, nâng cấp đường vào các bãi; xây các nhà trực (điều hành); lắp biển chỉ dẫn, xây tường bao và bờ kè...

Tại phường Vinh Tân, bãi rác này được xây dựng bên sông Cửa Tiền. Nhìn chung, các hạng mục công trình như tường rào bao quanh, biển chỉ dẫn... đã hoàn thành. Riêng nhà điều hành đang dở dang vì mới xây xong phần thô và bị xuống cấp do phơi mưa nắng đã lâu ngày. Do không được quản lý chặt chẽ nên nhiều xe chở rác đến thường đổ không đúng nơi quy định. Rác thải được đổ vương vãi khắp các khu vực xung quanh bãi rác này, thậm chí cổng vào bãi cũng đã bị rác thải vùi lấp kín bưng. Khu vực sát với khu quy hoạch dự án Khu đô thị dầu khí Nghệ An, cách bãi rác khoảng 50m cũng đang trở thành bãi rác thải xây dựng bất đắc dĩ với hàng trăm m3 rác thải các loại án ngữ.

Một trong 5 vị trí đã được quy hoạch và đầu tư xây dựng là bãi số 2 tại xã Hưng Đông. Bãi số 2 này được đầu tư xây dựng với số tiền trên 1,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, từ khi đầu tư xây dựng đến giờ vẫn chưa có nhiều cá nhân, đơn vị đến liên hệ đổ rác. Và, khu vực này vẫn là những bãi đất trống, nếu không có người hướng dẫn thì nhiều người cứ lầm tưởng khu vực này là những hầm hố đào đất làm lò gạch thủ công trước đây để lại.

Theo ghi nhận của PV, 3 bãi rác còn lại là bãi số 1, xã Hưng Đông; bãi xã Nghi Liên và ở xã Nghi Kim tình hình cũng không có gì khá hơn hai bãi rác thải xây dựng vừa phản ánh ở trên. Và, trên thực tế hàng ngày hầu hết rác thải xây dựng trên địa bàn thành phố Vinh đều được đổ bừa bãi khắp nơi trong khi các bãi quy hoạch đều đang bị bỏ hoang, chưa đầu tư xong đã xuống cấp.

Trao đổi với PV về vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Thắng - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Vinh thừa nhận: "TP Vinh đầu tư xây dựng 5 bãi rác thải xây dựng tạm từ năm 2009. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều vướng mắc nên không phát huy được hiệu quả. Trong các cuộc họp chúng tôi cũng thường đưa vấn đề này ra để cùng bàn cách giải quyết nhưng vẫn chưa có tín hiệu khả quan".

Bài & ảnh: Đình Tiệp - Trà Lân