(TN&MT) - Theo thống kê, hiện nay, 7 khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn thành phố Hà Nội đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung (XLNTTT). Tuy nhiên, tỷ lệ nước thải tại các KCN này được xử lý đạt thấp, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất lớn.
7 KCN có hệ thống xử lý
TP. Hà Nội đã và đang triển khai xây dựng 107 cụm công nghiệp trên địa bàn 21 quận, huyện, thị xã với tổng diện tích quy hoạch 3.192,9 ha, thu hút 3.776 dự án.
Trong tổng số 83 KCN-CCN đã hoạt động mới có 7 KCN có hệ thống XLNTTT được đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, 9 CCN đang triển khai xây dựng; 67 CCN chưa đầu tư hệ thống XLNTTT. Rõ ràng, nếu nhìn vào bức tranh chung đó, người ta có thể yên tâm về môi trường các KCN hơn môi trường các CCN.
Nước thải KCN ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe người dân
Tuy nhiên, khi đi vào vận hành, một số KCN đã và đang gây nhiều bức xúc. Điển hình như KCN Quang Minh (huyện Mê Linh) đã có nhà máy xử lý nước thải (giai đoạn 1) với công suất 3.000m3/ngày đêm. Nếu so với quy mô KCN, công suất này vẫn ở mức khiêm tốn. Theo đại diện chủ đầu tư KCN Quang Minh, đến nay, nhà máy vẫn chưa hoạt động hết công suất do nhiều doanh nghiệp không đấu nối đường ống thoát nước thải vào hệ thống xử lý nước thải chung dẫn đến tình trạng ô nhiễm. Nguyên nhân của tình trạng này là giữa các bên vẫn chưa thỏa thuận được cơ chế phối hợp dẫn tới những phản ứng của doanh nghiệp trong KCN.
Hay như KCN Nội Bài (huyện Sóc Sơn) lại có tình trạng nước thải sinh hoạt được thu gom xử lý tập trung, còn nước thải sản xuất có chứa nhiều dầu mỡ, kim loại nặng thì lại do các nhà máy tự thu gom, xử lý và thải ra môi trường. Việc này dẫn đến tình trạng một số đơn vị xả trộm nước thải sản xuất chưa xử lý hoặc xử lý chưa đạt tiêu chuẩn ra môi trường...
Rõ ràng, việc bảo đảm môi trường, đặc biệt là xử lý nước thải trong các CCN, KCN trên địa bàn còn nhiều bất cập cần được giải quyết nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến đời sống nhân dân xung quanh.
Chưa hoàn thành chỉ tiêu
Theo UBND TP. Hà Nội, năm 2013 thành phố không hoàn thành chỉ tiêu xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung nguyên nhân là do hiện có 102 CCN (chiếm 95,3% số cụm) được thành lập trước khi mở rộng địa giới hành chính Hà Nội thực hiện trước khi Quy chế quản lý CCN được Thủ tướng chính phủ phê duyệt nên trong công tác quy hoạch, lập dự án đầu tư… và triển khai thực hiện của các đơn vị kinh doanh hạ tầng và các đơn vị quản lý Nhà nước còn chưa đồng bộ.
Đáng chú ý, khi xây dựng các CCN, đa số thiếu quỹ đất dành cho xây dựng hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải tập trung (có 29% số CCN có quỹ đất để triển khai xây dựng hệ thống xử lý nước thải). Dự án đầu tư xây dựng các CCN đa số thiếu hạng mục xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung (chỉ có 47% dự án có hạng mục xử lý nước thải tập trung)...
Mặt khác, việc đầu tư xây dựng hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải tập trung tại các CCN thuộc trách nhiệm của các đơn vị kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệp. Tuy nhiên, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về môi trường tại các cụm công nghiệp của các cơ quan chức năng còn hạn chế; mức xử phạt chưa cao nên các đơn vị kinh doanh hạ tầng CCN chưa tích cực triển khai đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Mặt khác, công tác chỉ đạo xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các cụm công nghiệp của thành phố, các sở, ngành liên quan và các quận, huyện, thị xã có CCN chưa quyết liệt nên tiến độ đầu tư xây dựng chưa đạt chỉ tiêu đề ra...
Cần giải pháp mạnh
Mới đây, UBND TP Hà Nội vừa phê duyệt Đề án Đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các CCN trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2014-2015.
Theo đó, đến năm 2015 và những năm tiếp theo, 100% CCN đã hoạt động ổn định có hệ thống xử lý nước thải tập trung (XLNTTT) đạt tiêu chuẩn. Trong đó, năm 2013 tập trung thực hiện tại 14 CCN với tổng vốn đầu tư hơn 92 tỷ đồng; năm 2014 thực hiện 18 CCN với tổng vốn đầu tư hơn 83 tỷ đồng; năm 2015 thực hiện 20 CCN với tổng vốn đầu tư khoảng 105 tỷ đồng. Đề án cũng chỉ rõ, với 28 CCN đã có quỹ đất nằm trong quy hoạch thì tập trung triển khai trong năm 2013-2014; với 27 CCN không còn quỹ đất xây dựng hệ thống XLNTTT cần lập phương án điều chỉnh quy hoạch để có diện tích bố trí trạm XLNT.
Hy vọng với những mục tiêu đã được phê duyệt trong Đề án, thành phố Hà Nội sẽ sớm có những biện pháp khắc phục được tình trạng ô nhiễm môi trường, xoa dịu những bức xúc trong dư luận hoàn thành đúng tiến độ đã đề ra.
Phương Anh
