Vụ chôn chất thải Formosa: Nhiều diễn biến mới

Ảnh: MH

Hà Tĩnh khẳng định: 2 công ty đều sai phạm

Theo các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh, Công ty Formosa có ký hợp đồng với Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh để vận chuyển, xử lý bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp từ tháng 4/2016 đến nay. Qua kiểm tra xác định, Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh đã tiếp nhận, vận chuyển xử lý 267,83 tấn bùn thải từ Công ty Formosa (trong đó, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt 77,39 tấn, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải công nghiệp 189,44 tấn). Việc Công ty này tiếp nhận, vận chuyển xử lý bùn thải từ Công ty Formosa là vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.

Sai phạm này không chỉ ở một phía, Formosa cũng cùng chung trách nhiệm, bởi lẽ, trong hợp đồng của 2 bên ghi rõ, Công ty Môi trường Đô thị khi xử lý chất thải phải vận chuyển về nơi có quy hoạch xử lý theo đúng quy định. Công ty Formosa phải phối hợp với Công ty Môi trường xác định vị trí cụ thể để đảm bảo việc chôn lấp xử lý chất thải đúng quy định. Tuy vậy, Formosa không thực hiện việc giám sát để Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh không thực hiện đúng như hợp đồng đã ký, đưa chất thải đi nơi khác chôn lấp.

Sở TN&MT đã yêu cầu Công ty Formosa chấp hành nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động; chấm dứt ngay hợp đồng vận chuyển, xử lý bùn thải đã ký với Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh; hợp đồng với đơn vị có chức năng để xử lý bùn thải phát sinh tại Công ty theo đúng quy định của pháp luật nhưng trước khi triển khai, phải báo cáo với Sở TN&MT để theo dõi, giám sát. 

Formosa có vô can?

Câu chuyện không dừng ở đó, mới đây, Formosa đã gửi Công văn số 1607053 tới Bộ TN&MT, Bộ TT&TT, Bộ KH&CN... cho rằng, Công ty này không liên đới trong vụ việc Công ty CP Tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh chôn chất thải trong trang trại ở phường  Kỳ Trinh (Kỳ Anh) vừa qua.

Qua Công văn này, Formosa chỉ ra: Trong hợp đồng thu gom và xử lý bùn thải công nghiệp giữa 2 bên đã ghi rõ: “Giấy chứng nhận bùn bánh của xưởng xử lý nước thải công nghiệp công ty Formosa là chất thải công nghiệp thông thường do Sở TN&MT Hà Tĩnh cấp. Vì vậy, Formosa khẳng định: Chất thải đổ ở trang trại là chất thải công nghiệp thông thường. Bên cạnh đó, hợp đồng cũng ghi rõ bên B phải đưa bùn bánh đến xử lý ở nơi khu xử lý chất thải trên địa bàn Hà Tĩnh đã được Sở TN&MT Hà Tĩnh cung cấp. Nghiêm cấm tự ý vứt bỏ, hoặc xử lý không đúng trong hợp đồng. Bùn bánh khi ra khỏi cổng trạm cân của bên A, trách nhiệm thuộc về bên B, trong quá trình vận chuyển, xử lý nếu vi phạm quy định pháp luật của hợp đồng này, sẽ do bên B chịu toàn bộ trách nhiệm. Bùn bánh đã đưa ra khỏi nhà máy của Formosa, nếu phát hiện vi phạm ô nhiễm môi trường, sẽ do bên B chịu toàn bộ trách nhiệm.

Như vậy, qua Công văn này, phía Formosa đổ hết lỗi cho Công ty CP Tư vấn xây dựng môi trường đô thị Kỳ Anh và khẳng định để xảy ra việc vi phạm, không liên quan đến Formosa.

Về vấn đề này, ông Lê Quang Hòa, Giám đốc Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh cho biết, hợp đồng có ghi rõ là chở chất thải sinh hoạt và chất thải công nghiệp. Về chất thải công nghiệp, Formosa đã liên hệ Sở TN&MT vào làm văn bản chứng minh đó là chất thải công nghiệp thông thường và được phép chôn lấp, không phải qua xử lý. Theo ông Hòa, trong hợp đồng, chỉ rõ tất cả bùn thải bên A đã được Sở TN&MT Hà Tĩnh chứng nhận là chất thải thông thường, tiếp đó là bên A phải đi theo xe để giám sát bên B. Phía Formosa đã theo xe khi chở đi chôn lấp để chụp ảnh, đương nhiên là đơn vị này phải biết hết. “Nếu tình huống xấu nhất đó là chất thải nguy hại, Công ty chúng tôi là nạn nhân bị họ lừa, bởi hợp đồng không thể hiện chở chất thải nguy hại”, ông Hòa nhấn mạnh.

Ảnh: MH

Lộ nhiều chỗ chôn lấp rác thải mới

Tại cuộc họp với các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh, Công ty Formosa cho biết, ngoài ký hợp đồng với Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh, Công ty này còn ký hợp đồng với Công ty TNHH Môi trường Phú Hà (đơn vị có chức năng được xử lý chất thải công nghiệp) vận chuyển xử lý từ tháng 8/2015 đến nay, với khối lượng 145,4 tấn. Trụ sở xử lý nhà máy Phú Hà đóng tại Khu xử lý rác, xã Trạm Thản, huyện Phú Ninh, tỉnh Phú Thọ.

Công ty TNHH Môi trường Phú Hà (Phú Thọ) đã lên tiếng giải trình việc doanh nghiệp vận chuyển trên 140 tấn chất thải nguy hại của Formosa từ Hà Tĩnh ra Phú Thọ xử lý. Theo đại diện Công ty Phú Hà, ngày 1/8/2015, Công ty ký hợp đồng với Formosa Hà Tĩnh xử lý 7 loại chất thải nguy hại, gồm: pin, ắc quy thải, bóng đèn huỳnh quang thải, linh kiện điện tử, mực in và thùng dầu, thùng sơn thải…Từ tháng 10/2015 đến hết 6/2016, Công ty mới thu gom, vận chuyển về nhà máy tại Phú Thọ 4 loại chất thải là vỏ thùng sơn, bao bì cứng thải bằng kim loại, bóng đèn huỳnh quang thải, giẻ lau. Tổng khối lượng thu gom, xử lý là 142 tấn, trong đó, chủ yếu vỏ thùng sơn và vỏ thùng đựng dầu thải. Các vỏ thùng đã được Formosa sử dụng hết sơn và dầu chứa bên trong, vì vậy thành phần nguy hại bám dính là rất ít, chỉ chiếm 3 - 5%. Các chất thải chuyển từ Hà Tĩnh về Phú Thọ bằng xe chuyên dụng và xử lý tại hệ thống xử lý chất thải nguy hại của công ty tại xã Trạm Thản (Phù Ninh, Phú Thọ). "Xe chuyên dụng và hệ thống xử lý chất thải đã được Bộ TN&MT cấp phép hoạt động theo quy định”, lãnh đạo Công ty này nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Văn Hậu, Giám đốc Sở TN&MT Phú Thọ, hiện, cơ quan chức năng đã làm việc với Công ty Phú Hà để xác minh vụ việc, lấy mẫu để phân tích, kiểm tra và sẽ có kết luận sau. Sở cũng đã cử Đoàn đi kiểm tra thực tế tại các kho, kiểm tra toàn bộ hồ sơ, sổ sách của công ty này.

Trong một diễn biến khác, báo chí phát hiện tại Bãi xử lý rác thải Thiên Cầm thuộc thị trấn Thiên Cầm (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) thuộc sự quản lý của Hợp tác xã Dịch vụ và sinh thái Thiên Cầm có chôn rác thải của Công ty Formosa. Mặc dù, bãi rác này đã đóng cửa từ tháng 9/2015, nhưng hiện nay, vẫn còn chất thải bùn đen nằm dưới những lớp rác gồm bao bì, chai nhựa. Khi dùng xẻng xới lên, chất thải bùn đen bốc mùi hôi và hắc. 

Ông Trần Hữu Duyệt - Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên khẳng định, bãi rác của thị trấn Thiên Cầm chỉ được phép thu gom rác thải sinh hoạt ở 6 - 7 xã thuộc địa bàn huyện Cẩm Xuyên để xử lý. Do vậy, trước việc Hợp tác xã Dịch vụ Sinh thái Thiên Cầm, chở chất thải là mẫu bùn bánh được lấy từ xưởng xử lý nước thải sinh hoạt của Công ty Formosa Hà Tĩnh về xử lý dù độc hại hay không cũng là sai phạm. Tới đây, sẽ báo cáo với Sở TN&MT Hà Tĩnh để lấy mẫu gửi đi phân tích, làm rõ chất thải đổ tại bãi rác thị trấn Thiên Cầm có độc hại không. Nếu như độc hại sẽ phải bốc dỡ toàn bộ số chất thải đó đi xử lý theo quy định.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Dương Tất Thắng, cho tới thời điểm này, có 10 điểm quy hoạch bãi rác sinh hoạt nhưng lại đổ thêm các chất thải khác. Hiện, tỉnh Hà Tĩnh đang xác minh, lấy mẫu phân tích, sau đó, công khai thông tin chỗ nào chứa chất thải nguy hại và xử lý đúng quy định.

Linh Chi