Vì sao năm nay mưa lớn dữ dội ở miền Bắc kéo dài?

(TN&MT) - Vừa qua, tại miền Bắc diễn ra nhiều cơn mưa lớn kéo dài. Phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường đã liên hệ với Phòng Dự báo khí tượng hạn ngắn, Phòng Dự báo khí tượng hạn vừa, hạn dài (Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương) để tìm hiểu rõ hơn về tình hình mưa lũ. Sau đây là những thông tin mà Trung tâm dự báo cung cấp:

 

 

Từ đầu tháng 6/2017 đến nay, ở các tỉnh miền Bắc đã trải qua tổng cộng 6 đợt mưa trên diện rộng, trong đó khu vực trung du và vùng núi phía Bắc nhiều nơi có mưa vừa, mưa to đến rất to. Nguyên nhân chính của những đợt mưa diện rộng này đó là do ảnh hưởng của dải áp thấp ngang qua Bắc Bộ kết hợp với hội tụ gió trên cao dẫn đến việc mưa nhiều ở vùng núi và trung du, thời gian mưa tập trung vào đêm và sáng sớm. Mùa mưa ở miền Bắc bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc vào tháng 10 hàng năm, mưa xảy ra cao điểm là các tháng 6, 7 và 8 do đó về quy luật thì những đợt mưa ở Bắc Bộ vừa qua phù hợp với xu thế hàng năm. Điều đáng lưu ý đó là thời gian các đợt mưa xảy ra khá gần nhau nên lượng nước ngấm vào đất nhiều do vậy chỉ cần mưa lượng vừa đủ sẽ gây ra trượt lở đất đá, một số sông suối nhỏ còn có khả năng xảy ra lũ quét do đó người dân ở các tỉnh vùng núi phía Bắc cần hết sức lưu ý để phòng tránh.

 

 

Trong 10 ngày đầu tháng 7/2017 do ảnh hưởng của dải áp thấp kết hợp với hội tụ gió trên cao nên tại Bắc Bộ liên tục xuất hiện mưa lớn trên diện rộng. Mưa tập trung nhiều hơn ở các tỉnh Trung du và vùng núi phía bắc, tổng lượng mưa trong 10 ngày đầu tháng 7 phổ biến từ 150-300mm, có nơi trên 400mm như Bắc Quang (Hà Giang): 412mm, Móng Cái (Quảng Ninh): 516mm.

So sánh với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ 10 ngày đầu tháng 7, tổng lượng mưa ở các tỉnh Trung du và vùng núi phía bắc phổ biến cao hơn so với TBNN cùng thời kỳ từ 50-150%; riêng khu vực Đồng bằng Bắc Bộ tuy xuất hiện nhiều ngày có mưa nhưng tổng lượng mưa quá lớn nên vẫn phổ biến thiếu hụt so với TBNN cùng thời kỳ từ 20-50%.

 

 

Do ảnh hưởng của rãnh áp thấp kết hợp với hội tụ gió trên cao nên từ ngày 12-16/07, ở Bắc Bộ tiếp tục có mưa rào và dông nhiều nơi, các tỉnh vùng núi phía Bắc có mưa, mưa vừa, có nơi mưa to và dông; thời gian mưa tập trung vào đêm và sáng sớm. 

 

Do mưa còn tiếp diễn ở vùng núi phía Bắc nên nguy cơ cao xảy ra ngập úng ở vùng trũng thấp ven sông thuộc tỉnh Yên Bái và Phú Thọ đặc biệt trên địa phận huyện Hạ Hòa, Thanh Ba, Thị Xã Phú Thọ.

 

Lũ quét trên các sông suối nhỏ và sạt lở đất có khả năng xảy ra tại các tỉnh ở vùng núi phía Bắc, đặc biệt tại các huyện:

Lào Cai (nguy cơ đặc biệt cao): Bát Xát, Bắc Hà, Mường Khương, Bảo Thắng, SaPa;

Yên Bái (nguy cơ đặc biệt cao): Văn Chấn, Trạm Tấu, Lục Yên, Yên Bình, Văn Yên, Trấn Yên, Mù Căng Chải;

Lai Châu (nguy cơ cao): Tân Uyên, Phong Thổ, Sìn Hồ, Mường Tè, Tam Đường, Than Uyên, TP Lai Châu;

Điện Biên (nguy cơ cao): Mường Nhé, Mường Lay, Tủa Chùa, Mường Chà, Tuần Giáo, Điện Biên, Điện Biên Đông;

Sơn La (nguy cơ đặc biệt cao): Quỳnh Nhai, Thuận Châu;

Hà Giang (nguy cơ cao): Hoàng Su Phì, Xín Mần, Bắc Quang, Vị Xuyên, Đồng Văn, Yên Minh, Quản Bạ, Bắc Mê, Mèo Vạc;

Tuyên Quang (nguy cơ cao): Lâm Bình, Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên;

Cao Bằng (nguy cơ cao): Bảo Lạc, Hà Quảng, Trùng Khánh, Thông Nông;

Thái Nguyên (nguy cơ cao): Định Hóa, Võ Nhai, Phú Lương, Đại Từ, TP.Thái Nguyên;

Bắc Cạn (nguy cơ cao): Ba Bể, Ngân Sơn, Pắc Nặm, Bạch Thông, Chợ Đồn, Chợ Mới, Na Rì.

 

 

Trong các tháng từ đầu mùa hè đến nay, cụ thể từ tháng 4 đến tháng 6/2017, nhiệt độ trung bình, ngoại trừ tháng 5/2017 phổ biến ở mức xấp xỉ so với TBNN và dao động so với TBNN trong khoảng trên dưới 0,5 độ. Các tháng 4 và 6 khu vực tại Bắc Bộ phổ biến vẫn cao hơn so với TBNN từ 0,5 đến 1,5 độ, ngoại trừ tháng 4 khu phía tây Bắc Bộ ở mức xấp xỉ TBNN. Đặc biệt đợt nắng nóng lịch sử đầu tháng 6 làm cho nền nhiệt độ trung bình tháng cao hơn TBNN.

 

Sang đến những ngày đầu tháng 7 do xuất hiện nhiều ngày có mưa nên nền nhiệt độ trung bình phổ biến thấp hơn so với TBNN từ 0,5 đến 1,0 độ, riêng khu vực Đồng bằng Bắc Bộ trong đó có thủ đô hà Nội ở mức xấp xỉ TBNN.

 

Như vậy, có thể nhận xét là năm nay tình hình nhiệt độ khá dễ chịu và không có nhiều ngày nắng nóng, thay vào đó là xuất hiện nhiều ngày mưa hơn và làm cho nền nhiệt độ không cao hơn quá nhiều so với TBNN.

 

 

Theo dự báo, do ảnh hưởng của rãnh áp thấp kết hợp với hội tụ gió trên cao nên từ ngày 12-16/07, ở Bắc Bộ tiếp tục có mưa rào và dông nhiều nơi, các tỉnh vùng núi phía Bắc có mưa, mưa vừa, có nơi mưa to và dông; thời gian mưa tập trung vào đêm và sáng sớm. 

 

Do mưa còn tiếp diễn ở vùng núi phía Bắc nên nguy cơ cao xảy ra ngập úng ở vùng trũng thấp ven sông thuộc tỉnh Yên Bái và Phú Thọ đặc biệt trên địa phận huyện Hạ Hòa, Thanh Ba, Thị Xã Phú Thọ.

Lũ quét trên các sông suối nhỏ và sạt lở đất có khả năng xảy ra tại các tỉnh ở vùng núi phía Bắc, đặc biệt tại các huyện:

Lào Cai (nguy cơ đặc biệt cao): Bát Xát, Bắc Hà, Mường Khương, Bảo Thắng, SaPa;

Yên Bái (nguy cơ đặc biệt cao): Văn Chấn, Trạm Tấu, Lục Yên, Yên Bình, Văn Yên, Trấn Yên, Mù Căng Chải;

Lai Châu (nguy cơ cao): Tân Uyên, Phong Thổ, Sìn Hồ, Mường Tè, Tam Đường, Than Uyên, TP Lai Châu;

Điện Biên (nguy cơ cao): Mường Nhé, Mường Lay, Tủa Chùa, Mường Chà, Tuần Giáo, Điện Biên, Điện Biên Đông;

Sơn La (nguy cơ đặc biệt cao): Quỳnh Nhai, Thuận Châu;

Hà Giang (nguy cơ cao): Hoàng Su Phì, Xín Mần, Bắc Quang, Vị Xuyên, Đồng Văn, Yên Minh, Quản Bạ, Bắc Mê, Mèo Vạc;

Tuyên Quang (nguy cơ cao): Lâm Bình, Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên;

Cao Bằng (nguy cơ cao): Bảo Lạc, Hà Quảng, Trùng Khánh, Thông Nông;

Thái Nguyên (nguy cơ cao): Định Hóa, Võ Nhai, Phú Lương, Đại Từ, TP.Thái Nguyên;

Bắc Cạn (nguy cơ cao): Ba Bể, Ngân Sơn, Pắc Nặm, Bạch Thông, Chợ Đồn, Chợ Mới, Na Rì.