TPHCM: Rất cần thay thế chung cư cũ nát

(TN&MT) - TPHCM hiện có gần 480 chung cư cũ, phần lớn được xây dựng từ giữa những năm 1960; trong đó có hơn 100 chung cư, nhà tập thể đã xuống cấp nghiêm trọng. Tuy nhiên, do cơ chế, chính sách chưa phù hợp nên các doanh nghiệp chưa mặn mà tham gia đầu tư xây dựng mới các chung cư cũ, trong khi nhu cầu của người dân thành phố rất bức thiết.

Tâm lý hoang mang

Với thực trạng chung cư cũ nêu trên, mới đây, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng đã chỉ đạo các ngành chức năng và chính quyền địa phương phải khẩn trương cải tạo các chung cư cũ này để đảm bảo an toàn tính mạng cho hàng ngàn hộ dân. Tuy nhiên, thành phố sẽ rất khó cải tạo các chung cư cũ khi chưa có cơ chế phù hợp để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Nhiều hộ dân ở đây đang ở trong những căn hộ đã mua qua, bán lại nhiều lần, giấy tờ thiếu sót rất nhiều nên họ sợ di dời. Một vấn đề nữa, họ yêu cầu là việc di dời đến những nơi ở mới là phải tốt hơn nơi ở cũ.

Bà Phan Thị Hồng, người dân sống tại khu cư xá Thanh Đa (phường 27, quận Bình Thanh) cho biết: “Người dân rất mong muốn chính quyền cho biết cụ thể kế hoạch di dời, giải tỏa, kế hoạch đền bù, tái định cư và kế hoạch xử lý như thế nào để bà con yên tâm. Hiện nay, người dân ở cư xá Thanh Đa này nằm trong diện vừa di dời, vừa giải tỏa, không biết sẽ đi đâu hay ở lại nên đời sống rất khó khăn và tâm lý rất hoang mang”.

Tuy nhiên, công tác quản lý các khu chung cư cũ tại TPHCM hiện vẫn còn chồng chéo trong việc quản lý giữa chính quyền địa phương và các ngành chức năng. Chính quyền cấp phường thì chỉ quản lý về hành chính và an ninh trật tự và… sẵn sàng ứng cứu khi cần thiết.

Tại Điều 7, Nghị định 101/2015/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 20/10/2015 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ nêu rõ: Sau khi tổ chức kiểm định chất lượng nhà chung cư, Sở Xây dựng có trách nhiệm lập kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên phạm vi địa bàn trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt và công bố công khai trong thời gian tối thiểu là 30 ngày trên Cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và tại trụ sở UBND quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; đồng thời thông báo đến khu dân cư nơi có dự án xây dựng lại nhà chung cư.

Với kinh nghiệm nhiều năm làm công tác quản lý chung cư ở TP HCM, ông Nguyễn Duy Thành, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Quản lý nhà Toàn Cầu cho rằng, có quá nhiều rào cản để một doanh nghiệp tiếp cận với một dự án cải tạo hoặc xây dựng mới chung cư cũ.

Theo quy trình, sau 12 tháng khi Sở Xây dựng TP HCM đăng kết quả kiểm định các chung cư cần xây dựng lại, cư dân trong các khu chung cư đó tiến hành họp để lựa chọn nhà đầu tư. Phải có trên 51% các chủ sở hữu căn hộ đồng ý thì thỏa thuận giữa hai bên thì mới được tiến hành. Sau đó 12 tháng, chủ đầu tư không thỏa thuận được với các chủ sở hữu căn hộ thì Sở Xây dựng mới thay mặt cư dân để thẩm định năng lực của nhà đầu tư và cho phép chủ đầu tư tiến hành bước tiếp theo.

Như vậy, khâu tiếp cận của doanh nghiệp với dự án đã mất 2 năm. Đó là chưa kể những vướng mắc khác về giấy tờ nhà, giá đền bù và các hạng mục hạ tầng kỹ thuật khi tiến hành giải tỏa, đền bù.

Trong 2 năm qua, TPHCM đã tháo dỡ, di dời 70 chung cư cũ với hơn 7.200 hộ dân. Hiện nay, thành phố đang xây mới hơn 60 lô chung cư cũ với quy mô hơn 9.800 căn hộ. Tuy nhiên, con số này là quá ít so với yêu cầu cấp bách là phải cải tạo hàng trăm khu chung cư đang trong tình trạng lún, nứt, dột nát.

Cần cơ chế thoáng

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành (TPHCM) cho rằng, cần có chính sách thông thoáng hơn về quy hoạch chi tiết và các tiêu chí về xây dựng như: Tầng cao, mật độ xây dựng, mật độ dân số… để tăng sự hấp dẫn đối với doanh nghiệp.

“Không thể nào trách doanh nghiệp thờ ơ với việc cải tạo chung cư cũ. Nếu Nhà nước cho phép xây dựng nhiều hơn, ví dụ như trước đây được xây dựng 20.000m2 thì chỉ cần Nhà nước cho xây đến 40.000m2 hay tăng số lượng căn hộ lên gấp đôi thì tôi tin là nhiều doanh nghiệp sẽ tham gia vào lĩnh vực này vì họ sẽ có lãi” - ông Nguyễn Văn Đực nói.

Nhằm đẩy mạnh việc thực hiện chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị, xây dựng lại các chung cư cũ, hư hỏng, chỉnh trang nhà trên và ven kênh rạch, Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA) đề nghị Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho UBND TPHCM xem xét, quyết định lựa chọn nhà đầu tư các dự án này, thay vì từng dự án phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định phương án lựa chọn nhà đầu tư.

HoREA cũng đề nghị Thủ tướng ủy quyền cho UBND TPHCM xem xét, quyết định chỉ định thầu đối với nhà đầu tư các dự án chỉnh trang đô thị trong trường hợp chỉ có một nhà đầu tư đăng ký thực hiện hoặc chỉ có một nhà đầu tư có khả năng thực hiện. Cần cho phép thành phố được phê duyệt tất cả các dự án nhà ở trên địa bàn, không phân biệt quy mô, để giảm bớt thủ tục hành chính, thời gian, tiết kiệm chi phí.

Bên cạnh đó, trong công tác cải tạo chung cư cũ ở TPHCM hiện nay, cần có sự nỗ lực của cả chính quyền địa phương, người dân và doanh nghiệp. Thành phố cần phân định rõ vai trò, chức năng của các cơ quan quản lý nhà nước. Chính quyền cấp quận, huyện phải là đơn vị chủ công, chủ động phối hợp với Sở Xây dựng thẩm định, đánh giá để nhanh chóng đưa các chung cư cũ vào danh mục ưu tiên cải tạo lại hoặc xây dựng mới. Đối với người dân, cần được ưu tiên tái định cư tại chỗ để cuộc sống của họ sớm ổn định. 

                                                                                      Bài & ảnh: Thục Vy