Thay thế đồng loạt 6.700 cây xanh là viển vông

Đó là khẳng định của TS Phó Đức Tùng, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Lâm nghiệp đô thị, Trường Đại học Lâm nghiệp trong buổi tọa đàm “Từ đề án 6.700 nhìn lại quy hoạch cây xanh Hà Nội” do Trung tâm Con người và Thiên nhiên phối hợp với Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng tổ chức chiều 23/3 tại Hà Nội.

Công nghệ trồng cây xanh đô thị

Xét về công nghệ trồng cây xanh đô thị, TS Phó Đức Tùng cho biết, các đô thị Việt Nam chưa bao giờ trồng cây đô thị đúng quy cách, nên cây bệnh tật là bình thường. Nếu chúng ta trồng mới mà không đúng quy cách thì cây lại tiếp tục bệnh tật và không được bằng các cây xanh hiện có. Trong điều kiện trồng không đúng kỹ thuật thì cây sống được là tốt rồi.

Cũng theo TS Phó Đức Tùng, cần nắm được công nghệ trồng cây đô thị chứ không thể đưa một chuyên gia lâm nghiệp đi trồng cây đô thị. Cây đô thị giống như một mảng hạ tầng, nơi trồng cây ở nước ngoài (các nước áp dụng công nghệ trồng cây đô thị tiên tiến) phải có xa lộ rễ. Họ trồng toàn bộ bằng cá thể và phải có quy hoạch ngay từ đầu cùng với việc làm đường trước khi biết về cây, chọn loại nào.

Trong môi trường thổ nhưỡng tự nhiên một cây gỗ lớn có tuổi thọ khoảng 20 năm cần 100 m3 đất để phát triển bình thường, nên không thể áp dụng quy trình trồng cây bình thường vào trồng cây đô thị được, phải có công nghệ trồng cây đô thị.

Bên cạnh đó, cần phải tính toán đến không gian cho cây xanh đô thị phát triển. Nếu không áp dụng công nghệ thì nên căn cứ vào kinh nghiệm dân gian, cây nào sống được thì trồng cây ấy là tốt nhất.

Không ở đâu  chặt cây đồng loạt như Hà Nội

Nói về việc thực hiện đề án 6700 của Hà Nội, TS Nguyễn Tiến Hiệp, đến từ Trung tâm Bảo tồn Thực vật Việt Nam nhấn mạnh, không có đô thị nào trên thế giới thực hiện chặt, thay thế đồng loạt hàng nghìn cây như Hà Nội cả. Muốn có được một cây xanh đô thị đưa vào trồng phải có thời gian ươm từ 5 - 6 năm. Nên phải có sự chuẩn bị dài hơi, và phải có hội đồng tuyển chọn cây xanh để trồng.

Cái gì cũng có nguyên lý khoa học của nó. Tại sao ven hồ nên trồng cây bụt mọc, cây bách tán nhật? Tại Hà Nội, chúng ta còn bài học trồng liễu ở ven sông Tô Lịch, giờ đã chết hết.

Để hình thành một hệ thống cây xanh đô thị thì yếu tố đầu tiên  là phải xây dựng quy hoạch vườn ươm vệ tinh để ươm các cây trồng theo quy hoạch cây xanh Thủ đô Hà Nội. Hơn nữa, phải lên danh mục cây trồng rõ ràng khi thay thế, cây nào, trồng ở đâu.

Với kinh nghiệm sinh thái học, TS Nguyễn Tiến Hiệp dự báo cây Vàng Tâm trồng ở đường Nguyễn Chí Thanh khả năng chết rất cao vì không hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tại Hà Nội.

Bổ sung cho quan điểm trên, GS Nguyễn Lân Dũng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn khoa học giáo dục, Chủ tịch Hội các ngành sinh học Việt Nam đặt giả thiết: Nếu cây Vàng Tâm có mọc được thì 10 năm nữa có bóng mát không? Hoa cây vàng tâm rất khó chịu ở giai đoạn cuối. Giáo sư Nguyễn Lân Dũng ví chuyện mang cây Vàng Tâm về trồng tại Hà Nội giống việc người Mèo xuống núi rất khó sống.

"Và cho dù là Vàng Tâm hay cây Mỡ thì đều thuộc họ Ngọc Lan, đều không thích hợp trồng ở đô thị Hà Nội chỉ cao 6m so mặt nước biển. Hơn nữa không thể cưa cây chỗ này để trồng chỗ kia", Giáo sư Nguyễn Lân Dũng nhận định.

Đức Tuân