Thanh tra tài nguyên khoáng sản, đất đai tại Sơn La: Khó do đâu?

Ông Nguyễn Văn Giảng, Chánh thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sơn La cho biết: Hiện nay, chức năng nhiệm vụ của thanh tra Sở chủ yếu là thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành lĩnh vực: Đất đai, bảo vệ môi trường, nước, khoáng sản, kiểm tra lĩnh vực bản đồ, giải quyết khiếu nại tố cáo.

Do địa bàn rộng, lực lượng thanh tra mỏng với 5 cán bộ nên công tác thanh tra thường được thực hiện theo sát kế hoạch hàng năm. Sở Tài nguyên và Môi trường Sơn La đã có sự quan tâm, chỉ đạo sát sao với lực lượng thanh tra, trang bị đầy đủ các trang thiết bị như máy quay, máy ghi âm, máy xách tay… Song, đội ngũ thanh tra phần lớn còn trẻ, mới tiếp nhận công tác nên về cơ bản chỉ đáp ứng bước đầu nhu cầu nhiệm vụ.

Cộng thêm Sở Tài nguyên Môi trường không có cơ quan được giao chức năng thanh tra chuyên ngành, dẫn tới công tác thanh tra không thể tiến hành kịp thời, thường xuyên. Mỗi lĩnh vực chỉ tổ chức được 1 - 2 cuộc thanh tra/năm.

Trong lĩnh vực xử lý vi phạm khai thác khoáng sản trái phép, nổi lên vấn đề: Một số chủ đầu tư không cư trú trên địa bàn, chính quyền cơ sở hạn chế trong phát hiện sai phạm. Khi lực lượng Cảnh sát môi trường tỉnh, thanh tra Sở phát hiện và xử lý vi phạm thì chủ đầu tư lập tức dừng hành vi sai phạm, rời bỏ địa bàn. Quá trình đôn đốc, thực hiện quyết định xử phạt rất khó khăn.

Trong lĩnh vực đất đai, nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài nhiều năm nay do một số quy định pháp luật về đất đai bất cập, thiếu nhất quán, không ổn định. Cụ thể, việc triển khai thực hiện dự án quốc lộ 6 tỉnh Sơn La phải trải qua nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn có chính sách đất đai, bồi thường khác nhau. Dẫn tới trường hợp, người dân chấp hành tốt, bàn giao mặt bằng sớm lại nhận được giá trị bồi thường thấp hơn người cố tình chây ỳ.

Sự mất công bằng làm nảy sinh bức xúc, phát sinh khiếu kiện. Đây là vấn đề nhạy cảm, liên quan chính sách đền bù, tái định cư nên khó giải quyết.

Cộng thêm một thực trạng: Trước kia, thực hiện giao đất cho một số tổ chức, doanh nghiệp theo hình thức giao lâu dài, thu tiền một lần. Hiện nay, có những doanh nghiệp chưa đưa đất vào sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả, nhưng không thể thu hồi, thậm chí phải gia hạn thời gian sử dụng đất.

Hiện nay, không ít các doanh nghiệp “lách luật” bằng cách không cho thuê đất, nhưng cho thuê tài sản gắn liền trên đất. Doanh nghiệp chỉ được giao đất với chức năng làm kho chứa. Chính vì vậy, doanh nghiệp đã điều chỉnh giấy phép kinh doanh, xây dựng nhà cửa, tận dụng trụ sở làm việc cho thuê và đó cũng là một trong những vướng mắc trong quá trình xử lý chế tài.

Nguyễn Nga