Thanh Hóa: Dân và chính quyền lập chòi canh, xua đuổi “cát tặc”

   

   

   

  Được biết, UBND tỉnh Thanh Hóa đã cấp phép khai thác mỏ cát số 05, tại xã Thiệu Nguyên cho Tổng công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Hưng Đô (Cty Hưng Đô) với diện tích gần 22ha, nhưng đến thời điểm này Cty Hưng Đô mới đền bù, giải phóng mặt bằng mỏ được hơn 11ha và còn lại nhiều hộ dân vẫn chưa nhận đền bù. Tuy nhiên Công ty Hưng Đô vẫn ngang nhiên tiến hành khai thác cát trái phép tại khu vực chưa giải phóng mặt bằng, gây ra tình trạng sạt lở, ảnh hưởng trực tiếp tới tài sản hoa màu của bà con nhân dân.

   

  Trước tình trạng trên, vào ngày 08/4/2014, Chủ tịch UBND xã Thiệu Nguyên đã ký quyết định số 20 về việc điều động lực lượng, phương tiện làm nhiệm vụ bảo vệ tài nguyên khoáng sản, hoa màu cho người dân. Theo đó, lực lượng công an xã và dân quân đã nhiều lần liều mình bất chấp nguy hiểm nhảy xuống sông bắt cát tặc và đã bắt 6 vụ, lập biên bản 13 thuyền hút cát trái phép. Nhưng tình trạng trên vẫn không thuyên giảm mà có phần gia tăng và thách thức, nhiều tàu thuyền vẫn thường xuyên đến hút cát mang đi nơi khác tiêu thụ, khiến mấy ngày qua người dân và chính quyền phải lập 2 cái chòi cạnh dọc sông để canh gác, xua đuổi “cát tặc” tại đoạn sông chạy qua địa bàn xã.

   

   

  Ông Nguyễn Công Minh, Tổ trưởng tổ ca gác trực tại chòi cho biết: “Hằng ngày có khoảng 40 tàu tiến hành hút cát cả ngày lẫn đêm, trước đây là bãi bồi trồng dâu tươi tốt, nhưng tại tình trạng sạt lở nghiêm trọng đã xảy ra, có chỗ dòng nước ăn sâu hơn 10m, cây cối, hoa màu cũng theo dòng nước cuốn trôi. Chúng tôi phải lập chòi canh, cắt cử người trực cả ngày lẫn đêm, mỗi khi phát hiện tàu hút cát trái phép, lực lượng bảo vệ của địa phương phải bơi trên sông ra xua đuổi, rất nguy hiểm đến tính mạng”.

   

  Ông Lê Doãn Lan, Chủ tịch HĐQT Công ty Hưng Đô lý giải: “Công ty được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp quyền khai thác mỏ cát số 5, tại xã Thiệu Nguyên với tổng diện tích khu vực mỏ là 21,9 ha và đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho nhà nước, trong quá trình khai thác công ty mới giải phóng mặt bằng được 11ha là diện tích mặt nước, còn diện tích mặt đất chúng tôi thỏa thuận với chính quyền địa phương tạo điều kiện cho các hộ dân thầu lại để lấy đất canh tác. Tuy nhiên, mới đây công ty đang làm thủ tục để giải phóng mặt bằng số diện tích mỏ còn lại và đã khai thác trước một ít vào vị trí đất mỏ chưa giải phóng mặt bằng và dẫn đến hiện tượng trên, nên công ty cũng đã dừng hoạt động khai thác để giải phóng mặt bằng theo sự chỉ đạo của UBND Thiệu Hóa huyện”.

   

  Ông Nguyễn Kim Hồng, Chủ tịch UBND xã Thiệu Nguyên cho biết: Công ty Hưng Đô đã ngang nhiên khai thác trái phép trên diện tích chưa đền bù, giải phóng mặt bằng cho người dân. Chúng tôi và người dân cũng đã nỗ lực làm hết trách nhiệm để bảo vệ tài nguyên của quốc gia. Hiện tại xã cùng với nhân dân đã lập hai chòi canh trực 24/24, khi phát hiện tàu hút cát thì nhân dân và lực lượng của xã chèo thuyền ra xua đuổi. Xuất hiện nhiều tình trạng sạt lở ở diện tích đất chưa được đền bù, giải phóng mặt bằng. Thường ban đêm tàu tập trung đến hút cát, có những thời điểm, người dân bức xúc tự phát ra ném đá xuống các tàu hút cát.

   

   

  Ngày 22/04/2014, UBND huyện Thiệu Hóa đã có công văn về việc dừng khai thác diện tích chưa giải phóng mặt bằng đối với Công ty Hưng Đô. Nội dung công văn cho thấy: Công ty Hưng Đô đã khai thác phần diện tích chưa thực hiện giải phóng bồi thường. Thường lợi dụng bơm hút cát vào buổi trưa, ban đêm và thứ 7, chủ nhật, UBND xã Thiệu Nguyên đã tổ chức lực lượng bắt và giữ tang vật vi phạm khai thác cát trái phép, đồng thời UBND huyện yêu cầu Cty Hưng Đô dừng ngay việc khai thác đối với diện tích chưa giải phóng mặt bằng xong mới được trở lại hoạt động khai thác.

   

  Đến ngày 06/05/2014, UBND huyện Thiệu Hóa tiếp tục có công văn về việc dừng khai thác khoáng sản mỏ 05, xã Thiệu Nguyên đối với Công ty Hưng Đô. Mặc dù, sau khi có công văn chỉ đạo của UBND huyện Thiệu Hóa, sáng ngày 12/5, khi PV có mặt tại khu vục sông Chu xã Thiệu Nguyên để tìm hiểu thông tin thì tại đây nhiều thuyền hút cát vẫn đang vươn vòi bạch tuộc hút cát. Thậm chí, theo phản ánh của UBND xã Thiệu Nguyên, tình trạng khai thác cát vẫn ngang nhiên tiếp diễn, bất chấp sự chỉ đạo của UBND huyện, nhất là vào ban đêm. Điều đó, chứng tỏ Công ty Hưng Đô vẫn không thực hiện quy định của pháp luật trong khai thác khoáng sản và phương án khai thác đã được cấp thẩm quyền phê duyệt và cố tình vi phạm nhiều lần.

   

  Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Xuân Đoàn, Trưởng phòng TN&MT huyện Thiệu Hóa cho biết: Mỏ số 05 được cấp năm 2009 cho Công ty Hưng Đô và công ty mới giải phóng mặt bằng hơn 11ha, số còn lại hơn 10 ha, đã thành lập Hội đồng giải phóng mặt bằng từ năm 2013, huyện chỉ đạo thực hiện, yêu cầu hoàn chỉnh hồ sơ, thực hiện chi trả cho người dân trong tháng 3/2014 và gửi hồ sơ về Sở TNMT để cho thuê đất, và nếu phát hiện và ngăn chặn từ đầu thì không đến mức độ dân lập lán trại phản đối hoạt động khai thác của công ty như hiện nay.

   

  Bài & ảnh: Anh Sơn - Thanh Tâm