Tái định cư thủy điện Lai Châu tại Đon Lạt – Mường Tè: Thiếu nước, thiếu cả đất sản xuất

(TN&MT) - Như Báo điện tử Tài nguyên và Môi trường đã liên tiếp phản ánh trong 3 kỳ báo trước, phóng viên lại tiếp tục ngược dòng Sông Đà, để đến xã Mường Tè, một vùng ngập ở lòng hồ thủy điện Lai Châu để trông thấy được sự hi sinh, vất vả của đồng bào dân tộc vùng cao dành cho nguồn điện thắp sáng của đất nước.

Đáp lại “lòng tốt” của bà con, chỉ là những dự án kém chất lượng do Ban di dân tái định cư mang lại. Dự án nước sinh hoạt ở cụm tái định cư Đon Lạt – Mường Tè là một ví dụ minh chứng cho sự gian dối, bưng bít dư luận. Người hưởng lợi ở đây chỉ là những doanh nghiệp, nhà thầu trước sự “ngó lơ” hoặc “ăn dơ” của Chủ đầu tư để rồi gây thất thoát, lãng phí tiền của nhà nước bởi những sản phẩm công trình kém chất lượng.

Người dân dẫn phóng viên đến hiện trường chứng kiến bể nước khô cạn trơ đáy

Hai không và nhiều khổ

Trao đổi với phóng viên, ông Đao Văn Dón (36 tuổi), trưởng bản Đon Lạt, xã Mường Tè, huyện Mường Tè cho biết: “Lúc đầu triển khai, có hứa hẹn là sẽ cấp đất sản xuất cho bà con, nhưng thực tế, đến nay vẫn không có đất. Dân không biết kêu ai. Còn hệ thống nước thì “bi hài”, thiết kế dở, và chỉ sau 1 tháng đưa vào sử dụng đến giờ thì nước “tịt ngóp”.  200 hộ dân chúng tôi “khát” hơn 1 năm nay rồi. Không biết bao giờ mới có nước? Và đất sản xuất thì chắc còn lâu lắm”.

Thẳng thắn, ông trưởng bản Đào Văn Dón đề nghị: “ Bà con nông dân có được hiểu gì đâu, cuộc sống thì thiếu thốn, đất sản xuất không có, nước  sinh hoạt cũng không, phải làm lại công trình nước sạch cho người dân thôi”.  

Người dân tố cáo, vòi vào nhà, cả năm không có nước

Để minh chứng cho những kiến nghị của mình là sự thật, ông Dón bảo người em mình ngay lập tức dẫn phóng viên đến hiện trường để ghi hình, làm bằng chứng gửi tới các cơ quan chức năng Trung ương xem xét và làm rõ. Tại hiện trường, phóng viên thấy: Cái bể bê tông có nhiều khoang, có sức chứa lên đến hàng trăm m2 nước. Nhưng khi phóng viên nhìn xuống thì chiếc bể trống trơn, toàn bùn rộp lên từng mảng lớn. Tuyệt nhiên không có một giọt nước nào. Đường ống, đầu van, bầu lọc... đều han gỉ, hỏng hóc…

Mục sở thị các hộ dân sinh sống tại bản Đon Lạt, phóng viên thấy: Hầu hết bà con nhân dân đều phải tự mua đường ống nước về, dẫn từ khe máng lần để ròng nước sinh hoạt về nhà mình.

Dẫn phóng viên vào nhà mình, ông T, một hộ dân sinh sống ngay tại ngã 3 đường bức xúc cho biết: “Đấy, anh nhìn thực tế thì thấy. Đường nước sinh hoạt do dự án tái định cư họ làm chủ, có cho người kéo đường ống nước đến tận nhà dân. Thậm chí có cả đồng hồ. Nhưng thực tế, nước không có mà chảy, ì ạch được vài ngày đầu thôi. Xong là tịt luôn. Giờ thì đồng hồ hỏng, nước dự án không chảy. Nhà ông Phái mua hàng nghìn mét dây để ròng từ núi về mới có nước sử dụng. Giờ dân chỉ biết kêu với nhau thôi. Còn có một thực tế, là dân rất bất bình mà kiến nghị mãi cũng chán…”.

Để có nước, người dân phải tự lắp đường ống dẫn

Trông chờ “phép nhiệm màu”

Qua điều tra, phóng viên được biết: cũng giống như Doanh nghiệp Trọng Đạt, Công ty TNHH thương mại và xây dựng Minh Thắng cũng luôn trúng thầu những góithầu “béo bở”:  Nào là dự án đường dây tránh ngập 35 KV, Cấp nước sinh hoạt Nậm Khao, cấp điện Bản Cang, Bản Tổng Pít, Hát Mé, Nậm Khao, Seo Hai, xây trường ở Seo Hai, nhà văn hóa Seo Hai… Tại dự án công trình nước sinh hoạt tái định cư Đon Lạt, xã Mường Tè có giá trị lên đến gần chục tỷ đồng… Tuy nhiên, kể từ ngày “khánh thành” dự án cho đến nay, dự án chỉ “dắp chiếu”. Nước không chảy mà tiền giải ngân đã xong từ lúc nào.

Ông Đao Văn Dón, trưởng bản Đon Lạt

Ông Lò Văn Bắc, trưởng thôn Mường Tè

Trao đổi với phóng viên, ông Lò Văn Bắc, trưởng bản Mường Tè, xã Mường Tè “ấm ức” nói: “Biết bao người cũng nhận là phóng viên, có đến đây để tìm hiểu. Nhưng sau khi họ gọi điện cho nhà thầu và “gặp gỡ” thì chả thấy báo chí nào đưa tin gì nữa”. Ông Lò Văn Bắc cho biết thêm: “Thấy nước mãi không chảy, tôi đi lên đầu nguồn để kiểm tra thì thấy đầu ống kẽm đã hỏng rồi, thì làm sao nước về được. 134 hộ dân của chúng tôi phải tự đi tìm nước”.

Ông Lý Văn Phón, Chủ tịch UBND xã Mường Tè chia sẻ: “Đúng là bà con nhân dân xã Mường Tè khổ vì không có nước. Giờ cũng chả biết như thế nào để có đảm bảo nguồn nước sạch cho bà con, đành phải chờ thôi…”.

Dư luận đặt câu hỏi: Vậy có hay không việc làm ăn tắc trách, cẩu thả để rồi tiền ngân sách của Nhà nước thất thoát, lãng phí. Còn người dân vẫn mãi là người thiệt?...

Hà Nhật Lam