Sóc Trăng: Cần có hướng dẫn trình tự, thủ tục cho thuê đất

Ông Lê Thành Trí cho biết, Luật Đất đai 2013 đã có nhiều đổi mới, quy định cụ thể hơn về quyền, trách nhiệm của Nhà nước, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất so với Luật Đất đai năm 2003. Đặc biệt là đã nâng thời hạn giao một số loại đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân từ 20 năm lên 50 năm; nâng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân… Từ đó, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện các thủ tục về đất đai; tạo tâm lý an tâm đầu tư vào đất trong nhân dân, tạo cơ chế tích tụ ruộng đất để sản xuất nông nghiệp với quy mô lớn, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tuy nhiên, sau khi triển khai Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, cụ thể là: Tại Khoản 3, Điều 58 Luật Đất đai quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư là phải ký quỹ theo quy định của pháp luật về đầu tư. Nhưng, Luật Đầu tư năm 2005 không quy định về ký quỹ; còn Luật Đầu tư năm 2014 tuy có quy định về ký quỹ, nhưng đến nay vẫn chưa có hiệu lực thi hành và Trung ương cũng chưa quy định, hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục ký quỹ. Do vậy, tỉnh không có cơ sở để yêu cầu các chủ đầu tư ký quỹ.

Chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang các loại đất phải sử dụng dưới hình thức thuê đất của Nhà nước. Ảnh: MH

Bên cạnh đó theo quy định tại Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT của Bộ TN&MT về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất thì khi doanh nghiệp nộp hồ sơ đề nghị giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, Sở TN&MT sẽ phải phối hợp các sở, ngành liên quan thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; trong đó, bao gồm cả việc thẩm định năng lực tài chính. Thực tế, để có cơ sở thẩm định năng lực tài chính, doanh nghiệp cần cung cấp các văn bản, giấy tờ sau: Báo cáo tài chính các năm trước đó của doanh nghiệp (đã được kiểm toán), chứng từ chứng minh vốn tự có, văn bản cam kết cho vay của các tổ chức tín dụng để thực hiện dự án...; tuy nhiên, theo quy định thì trong hồ sơ đề nghị giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không có các văn bản, giấy tờ này. Vì vậy, khi Sở yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thêm văn bản, giấy tờ để phục vụ việc thẩm định năng lực tài chính thì nhiều doanh nghiệp phản ứng và cho rằng Nhà nước gây khó dễ cho doanh nghiệp.

Theo quy định của Luật Đất đai và Nghị định số 45/2014/NĐ-CP thì hộ gia đình, cá nhân xin chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất sản xuất kinh doanh, thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp... thì phải sử dụng đất dưới hình thức thuê của Nhà nước và phải nộp tiền thuê đất. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều hộ dân không đồng tình với quy định này và cho rằng: Đây là đất của người dân, khi chuyển mục đích phải sử dụng đất dưới hình thức thuê đất của Nhà nước là không hợp lý; nếu chấp nhận thuê đất trả tiền thuê hàng năm thì sau này khi Nhà nước thu hồi đất sẽ không được bồi thường trong khi, Luật quy định khi Nhà nước thu hồi đất sẽ không bồi thường về đất đối với các trường hợp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê hàng năm.

Tại Điểm c Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định phải thẩm định điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với dự án sản xuất kinh doanh không sử dụng vốn từ ngân sách Nhà nước. Do tỉnh Sóc Trăng có tiềm năng, thế mạnh về nông nghiệp, nên có rất nhiều doanh nghiệp thực hiện dự án sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, đến nay, các Bộ, ngành chưa hướng dẫn cụ thể các loại dự án thuộc dự án sản xuất kinh doanh và dự án sản xuất nông nghiệp có thuộc dự án sản xuất kinh doanh không, vì vậy, các sở, ngành chuyên môn rất lúng túng trong việc có tổ chức thẩm định điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Hiện nay, tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Sóc Trăng nói riêng, tình trạng khai thác, lấy lớp đất mặt của đất trồng lúa để bán làm vật liệu san lấp hoặc làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng… diễn ra khá phổ biến, làm ảnh hưởng đến độ màu mỡ của đất và giảm năng suất lúa. Tuy nhiên, đến nay, Trung ương chưa có quy định, hướng dẫn xử lý việc khai thác, lấy lớp đất mặt của đất trồng lúa nên tỉnh chưa có cơ sở để quản lý chặt chẽ và xử lý đối với trường hợp này…

Để đảm bảo thực hiện tốt công tác quản lý đất đai trên địa bàn trong thời gian tới, UBND tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Bộ TN&MT báo cáo, đề xuất Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan sớm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư năm 2014; trong đó, quy định rõ về trình tự, thủ tục ký quỹ, thời điểm ký quỹ và quản lý, sử dụng tiền ký quỹ thực hiện dự án đầu tư; Đề xuất Chính phủ sớm ban hành quy định về thành lập và hoạt động của tổ chức dịch vụ công về đất đai; quy định quản lý việc khai thác, sử dụng lớp đất mặt của đất trồng lúa. Trong đó, cần nêu rõ biện pháp, hình thức xử lý đối với trường hợp khai thác trái phép, lấy lớp đất mặt của đất trồng lúa để làm vật liệu san lấp và làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng.

Đồng thời, hướng dẫn về trình tự, thủ tục thực hiện việc cho thuê đất đối với các trường hợp: Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang các loại đất phải sử dụng dưới hình thức thuê đất của Nhà nước; tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của dân và sử dụng đất dưới hình thức thuê đất của Nhà nước.

Trường Tuyết