Sáng kiến mới nhằm phát huy lợi thế về đa dạng sinh học ở Việt Nam

Quang cảnh hội thảo

Việt Nam được biết đến là một trong những trung tâm đa dạng sinh học của thế giới với sự phong phú về các giống cây trồng, vật nuôi, nguồn gen dược liệu cũng như nhiều tri thức truyền thống gắn với nguồn gen. Nhưng hiện nay, theo đánh giá của Liên hợp quốc thì đa dạng sinh học tại Việt Nam đang bị suy giảm, thất thoát, mai một về nguồn gen mà chưa có giải pháp quản lý và khẳng định chủ quyền của quốc gia đối với nguồn gen. Việt Nam chưa phát huy được hết các lợi thế do đa dạng sinh học và nguồn gen mang lại.

Do đó, để tiếp cận nguồn gen và chia sẻ công bằng, hợp lý lợi ích từ việc sử dụng nguồn gen, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) xây dựng dự án “Xây dựng năng lực cho việc phê chuẩn và thực hiện Nghị định thư Nagoya về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích tại Việt Nam” (ABS). Nghị định thư Nagoya được biết đến năm 2010 về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ công bằng, hợp lý lợi ích từ việc sử dụng nguồn gen thông qua Công ước Đa dạng sinh học tại Nhật Bản và có hiệu lực từ năm 2014. Nghị định thư Nagoya nhằm hướng tới thúc đẩy việc tiếp cận nguồn gen và chia sẻ công bằng, hợp lý lợi ích từ việc sử dụng nguồn gen.

Dự án “Xây dựng năng lực cho việc phê chuẩn và thực hiện Nghị định thư Nagoya về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích tại Việt Nam”sẽ được thực hiện trong 4 năm với tổng kinh phí 12,5 triệu đô la Mỹ. Trong đó, Quỹ Môi trường toàn cầu thông qua Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tài trợ 2 triệu đô la bằng tiền mặt. Phần còn lại là đóng góp từ vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam và hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế.

Phát biểu tại hội thảo, bà Akiko Fujii, Phó giám đốc quốc gia của UNDP tại Việt Nam cho biết: Chương trình Phát triển Liên hợp quốc hoan nghênh Việt Nam đã đi tiên phong trong việc thực hiện “Nghị định thư Nagoya về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích”. Dự án ABS sẽ giúp Việt Nam xây dựng và thực hiện khung chính sách, pháp lý và thể chế quốc gia. Ngoài ra, nó còn nâng cao năng lực nhận thức cho người dân sống bên trong và xung quanh các khu vực có tài nguyên thiên nhiên.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Tài, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường đã bày tỏ niềm vui khi được chương trình Phát triển Liên hợp quốc triển khai dự án “Xây dựng năng lực cho việc phê chuẩn và thực hiện Nghị định thư Nagoya về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích tại Việt Nam”. Ông Nguyễn Văn Tài khẳng định: Đây là một cơ hội lớn cho Việt Nam tăng cường thực hiện quản lý việc sử dụng nguồn gen một cách bền vững và chia sẻ lợi ích từ việc sử dụng nguồn gen.

Để dự án thành công, Việt Nam sẽ thực hiện 3 mục tiêu cụ thể: Xây dựng và thực hiện khung pháp lý quốc gia về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích; tăng cường năng lực quốc gia về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích; hỗ trợ thực hiện thỏa thuận về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích dựa trên hợp tác công - tư.

Tin và ảnh: Bích Hợp