Quảng Ngãi: Tăng cường bảo vệ động vật quý hiếm

(TN&MT) - Quảng Ngãi là khu vực có giá trị đa dạng sinh học cao, đặc biệt là hệ sinh thái biển. Trước nguy cơ tận diệt của các loài động thực vật, tỉnh Quảng Ngãi đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, vận động người dân không tham gia các hoạt động xâm hại đến các loài động vật quý hiếm, đặc biệt là các loài nằm trong “danh mục đỏ”.

Cá thể rùa biển quý hiếm được thả về môi trường tự nhiên

Đa dạng sinh học bị xâm hại

Trong tổng số 478 loài động vật có xương sống ở cạn được tìm thấy tại các hệ sinh thái trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, có 53 loài động vật quý hiếm được Sách Đỏ Việt Nam (1992) ghi nhận ở các bậc khác nhau, trong đó có 22 loài thú, 14 loài chim, 15 loài bò sát và 2 loài ếch nhái. Mức độ quý hiếm tương đối cao so với nhiều vùng đa dạng sinh học trong cả nước.

Tuy nhiên việc bảo vệ chưa nghiêm ngắt đang khiến nhiều loài động vật quý hiếm như voọc chà vá chân xám, vượn, rùa hộp trán vàng… tại đây đang bị suy giảm nghiêm trọng.

Những năm gần đây, tình trạng khai thác thủy sinh theo kiểu hủy diệt tại các vùng biern diễn biến phức tạp, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng những loài thủy sinh quý hiếm, phá hủy môi trường, tài nguyên biển, trong đó có cá thể rùa. Chỉ tính từ đầu năm đến nay, Đồn Biên phòng Bình Hải (huyện Bình Sơn) đã phát hiện, bắt giữ đến 11 cá thể rùa biển ở khu vực mình quản lý và kịp thời báo cho Chi cục Khai thác & Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh gắn thẻ định dạng, thả về đại dương; kịp thời xử lý hành chính nhiều đối tượng khai thác, vận chuyển, buôn bán.

Thiếu tá Huỳnh Đức Tin - Phó đồn trưởng Đồn BP Bình Hải, BĐBP Quảng Ngãi cho biết: “Từ đầu năm đến nay, Đồn biên phòng Bình Hải đã phối hợp với các lực lượng chức năng bắt xử lý nhiều vụ vận chuyển đá san hô trái phép; khai thác sò tai tượng khổng lồ, đã bắt xử lý hành chính nhiều đối tượng. Mới đây nhất, đơn vị đã phát hiện và bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép 04 cá thể rùa biển còn sống. Đây là loài sinh vật biển quí hiếm cần được bảo tồn. Qua các vụ việc, đối tượng vi phạm chủ yếu là những người thiếu hiểu biết về pháp luật vận chuyển thuê cho những chủ mậu chuyên mua bán, tiêu thụ các loài sinh vật biển quí hiếm.”

Bên cạnh đó tình trạng săn bán, phá rừng làm thủy điện ồ ạt tại Quảng Ngãi cũng đang đe dọa nghiêm trọng đến nhiều loài động vật hoang dã ở khu vực miền núi.  

Việc hình thành Khu bảo tồn biển Lý Sơn sẽ góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển

Khoanh vùng để bảo tồn

Tỉnh Quảng Ngãi đã thành lập Khu bảo tồn biển Lý Sơn với tổng diện tích 7.925 ha, trong đó diện tích mặt nước biển là 7.113 ha, nhằm duy trì, bảo vệ tài nguyên biển, đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân. Đối tượng bảo tồn là hệ sinh thái rạn san hộ, hệ sinh thái rong, cỏ biển, bãi giống, bãi đẻ và các loài thủy sinh vật sinh sống trong khu vực. Khu bảo tồn đi vào hoạt động sẽ góp phần lợi quản lý, sử dụng bền vững nguồn lợi thủy sản, không sử dụng thuốc nổ và các loại lưới lớn để khai thác, đồng thời tạo cảnh quan sinh thái thu hút khách du lịch, tạo sinh kế cho người dân.

Song song, các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân trên địa bàn; vận động nhân dân không tham gia các hoạt động xâm hại tài nguyên, môi trường biển...  Qua đó, nâng cao trách nhiệm bảo vệ, khai thác bền vững tài nguyên biển trong cộng đồng. Thiếu tá Huỳnh Đức Tin- Phó đồn trưởng Đồn BP Bình Hải, BĐBP Quảng Ngãi cho biết: “Đơn vị cử cán bộ nghiệp vụ, cán bộ vận động quần chúng đến tận nhà các thuyền trưởng, chủ tàu cho người ta viết cam kết không sang vùng biển các nước đánh bắt, không đánh bắt động vật thủy sinh quí hiếm và chấp hành nghiêm giấy phép khai thác hải sản. Kiên quyết làm triệt để không để xảy ra tình trạng này trong thời gian đến.”

Ông Nguyễn Đại- Phó Chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi cho biết, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có chủ trương quy hoạch chi tiết khu dự trữ thiên nhiên trên cạn tại khu tây huyện Ba Tơ là 39.000 ha và khu tây Trà Bồng là 1.000 ha nhằm kiểm soát chặt chẽ các hoạt động săn bắn, buôn bán động vật hoang dã; phân loại các vùng rừng ưu tiên để có kế hoạch bảo tồn sinh thái, tiến tới việc thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên tại các khu vực này.

“Thêm vào đó, ngành kiểm lâm cũng đã thường xuyên nhắc nhở các hộ dân sinh sống gần khu vực rừng và các nhà hàng, quán ăn cam kết không khai thác, mua bán, kinh doanh, chế biến động vật rừng và các sản phẩm của chúng khi không có nguồn gốc rõ ràng”- ông Đại cho biết thêm.

Nguyễn Phú Lâm- Trung tâm Bảo tồn văn hóa biển tỉnh Quảng Ngãi cho rằng để việc bảo tồn các loài động vật hiệu quả, thì nhất thiết phải gắn liền với giải quyết sinh kế cho người dân trong vùng. Bởi nếu không gỡ được điều này thì dù có khu bảo tồn, hệ sinh thái vẫn cứ bị xâm hại, nguồn lợi vẫn cứ cạn kiệt vì người dân bất hợp tác.

Do vậy, bên cạnh công tác tuyên truyền, tỉnh Quảng Ngãi cần chú trọng tạo điều kiện cho cộng động địa phương tại khu bảo tồn, khu dự trữ thiên nhiên phát triển kinh tế, có như vậy với bảo tồn đa dạng sinh học, đặc biệt là các động thực vật nằm quý hiếm trong sách đỏ một cách hiệu quả.

Bài  & ảnh: Lan Anh