Tìm hiểu của PV và qua khảo sát thực địa, tại Khu kinh tế Dung Quất đang triển khai một số dự án với tổng diện tích lên đến hàng trăm ha ở vùng trũng sâu, nhiễm mặn ven sông, ven biển, với độ sâu cần san lấp lên đến gần cả chục mét. Chính vì vậy, các nhà đầu tư rất cần một khối lượng lớn vật liệu san lấp mặt bằng để thực hiện dự án. Việc tận dụng vật chất nạo vét từ các luồng cảng dự án thép Hòa Phát, nhà máy Lọc dầu hay cảng Hào Hưng là hợp lý và hiệu quả hơn nhiều.
Trao đổi về việc này, ông Nguyễn Minh Tài - Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi cho biết, ưu điểm của phương án thay thế việc nhận chìm bằng tận dụng cát, bùn sét nhiễm mặn để san lấp mặt bằng là cát nhiễm mặn cũng là tài nguyên khoáng sản nên phải được tận dụng tối đa, tránh lãng phí. Việc tận dụng cát nhiễm mặn làm vật liệu cát nhiễm mặn để san lấp mặt bằng cho các dự án có địa hình trũng sâu sẽ hạn chế vấn đề ô nhiễm môi trường và xử lý môi trường sẽ dễ hơn đối với việc nhận chìm ở biển, góp phần tăng nguồn thu từ thuế tài nguyên, tiết kiệm thời gian và giảm chi phí cho nhà đầu tư khi phải nhận chìm ở biển.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Minh Hải - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi thông tin, ngoài các khu vực dự án vùng trũng sâu, nhiễm mặn đã được các nhà đầu tư đăng ký, dọc hai bờ sông Trà Bồng từ cửa biển vào sâu trong đất liền gần 10km có rất nhiều khu vực trước đây là hồ nuôi tôm của người dân, nhưng những năm gần đây sản xuất không hiệu quả, đất nhiễm mặn không trồng trọt được nên người dân bỏ hoang, với diện tích cũng gần 100 ha.
Những vị trí này đều nằm trong Khu kinh tế Dung Quất và được phép triển khai các dự án về công nghiệp sạch, du lịch hoặc đô thị, khu dân cư… Nếu được cho phép san lấp bằng vật chất nạo vét từ cảng biển là rất an toàn, hiệu quả, khi có thể giải quyết từ 50 đến 70% lượng cát nhiễm mặn được nạo vét. Vừa giải quyết bài toán kinh tế cho chủ đầu tư, cho địa phương và bảo đảm cuộc sống người dân các xã ven biển của huyện Bình Sơn.
Cũng theo ông Hải, hiện UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo các cơ quan liên quan và UBND huyện Bình Sơn đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng tại một số dự án trong Khu kinh tế Dung Quất, nhất là dự án vùng trũng thấp, nhiễm mặn. Ông Hải cho biết thêm, hiện đang đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, chấp thuận việc sử dụng cát nhiễm mặn từ quá trình nạo vét cảng để san lấp mặt bằng ở những vùng trũng sâu, nhiễm mặn theo đúng quy định.
Trả lời báo chí về việc Quảng Ngãi có mong muốn được tận dụng khối lượng cát nhiễm mặn để san lấp, ông Lê Viết Chữ - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi cho biết, hướng xử lý hiệu quả nhất là tận dụng khối lượng cát nhiễm mặn trong quá trình nạo vét, nâng cấp luồng tàu vào cảng Hòa Phát Dung Quất để san lấp một số vị trí dự án đã được quy hoạch tại Khu kinh tế Dung Quất.
Theo ông Lê Viết Chữ, cơ sở để thực hiện là Quyết định số 439 ngày 27/02/2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường v/v Phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án “Nâng cấp và mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất”, tại điểm e, khoản 3, Điều 1 ghi rõ: Tiếp tục tìm kiếm các giải pháp khả thi và phù hợp với quy định của pháp luật để giải quyết vật chất nạo vét phát sinh từ quá trình cải tạo, nâng cấp cảng xuất sản phẩm; chỉ thực hiện việc nhận chìm khi không có giải pháp khác”.
Trước đó, như Báo TN&MT đã thông tin, Công ty cổ phần Thép Hòa Phát Dung Quất (Khu kinh tế Dung Quất, Quảng Ngãi) được nhận chìm vật chất nạo vét cảng chuyên dùng Hòa Phát - Dung Quất, phục vụ cho Dự án Khu liên hiệp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất. Khối lượng vật chất được nạo vét tại cảng gần 15,4 triệu mét khối, bao gồm 86,4% cát nhiễm mặn, 13,6% bùn sét. Chất được phép nhận chìm không chứa chất phóng xạ, chất độc, chất thải nguy hại vượt quy chuẩn an toàn bức xạ, quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Địa điểm khu vực nhận chìm rộng 180 ha, thuộc vùng biển Dung Quất cách bờ biển xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi khoảng 7 km, vật chất được tàu hút bụng xả đáy tự hành thả từ mặt biển xuống độ sâu hơn 50 mét.
Giấy phép nhận chìm ở biển cũng nêu rõ: “Trường hợp có các dấu hiệu không đảm bảo an toàn, nhận chìm không đúng vị trí, thành phần vật chất không đúng theo Giấy phép; một trong các thông số giám sát môi trường vượt quá giới hạn cho phép, thì phải dừng ngay hoạt động nhận chìm và thực hiện ngay các biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường, khắc phục sự cố, đồng thời báo cáo cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật”.
