Quảng Ngãi: Không thể chia tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất

   

                               

  Theo đơn trình bày của bà Bộ, năm 1970, bà kết hôn với ông Nguyên và sinh hạ được 7 người con. Đến năm 1975, bà Bộ về sống chung lại với gia đình chồng là ông Phạm Yển và bà Trần Thị Cội. Năm 1985, ông Yển chết, ông Nguyên kê khai đất đai theo Chỉ thị số 299/CT-CP của Chính phủ. Năm 1990, ông Nguyên bỏ vợ con đi xa và có vợ bé, mãi đến năm 2008, ông Nguyên trở về Tịnh Kỳ làm thủ tục ly hôn với bà  Bộ.  

   

   

  Sau khi có bản án “xin ly hôn” ngày 6/6/2008 của TAND huyện Sơn Tịnh, ông Nguyên kháng cáo, đến bản án ly hôn ngày 1/9/2008 của TAND tỉnh Quảng Ngãi xử phúc thẩm đã thể hiện: “Tại đơn xin ly hôn của ông Phạm Tấn Nguyên ngày 25/11/2004, ông khai là trợ lý giám đốc cho một công ty nước ngoài, còn tài sản là ông giao cho các con chứ không phải cho bà Bộ cho nên không thể chấp nhận việc khiếu nại này của ông Nguyên được. Theo ông Nguyên thì trong thời gian ly thân với bà Bộ, ông vẫn gửi tiền nuôi các con nhưng ông không có tài liệu, chứng cứ nào chứng minh điều đó. Bà Bộ không thừa nhận việc này, Tòa án cấp sơ thẩm buộc ông Nguyên phải hỗ trợ khó khăn sau ly hôn cho bà Võ Thị Bộ 20 triệu đồng là phù hợp, đúng pháp luật nên không thể chấp nhận nội dung kháng cáo của ông Nguyên”.

   

   

  Tiếp đó, ông Nguyên quay sang khởi kiện đòi tài sản và đất đai thừa kế (cả bố, mẹ của ông Nguyên đều qua đời). Nhưng trước đó vào năm 1992, Nhà nước có chủ trương truy nợ thuế ở xã Tịnh Kỳ, trong 10 năm liền ông Nguyên không đóng thuế và bà Cội đã 86 tuổi, già yếu không có thu nhập; nên bà Bộ đã đứng tên kê khai đất đai và hoàn thành nghĩa vụ thuế, được UBND xã cấp Sổ thuế nông nghiệp; trong đó có ghi đất nhà ở là 200m2, còn lại là đất vườn thừa chuyển qua đất nông nghiệp tại thửa đất số 97 và mẹ con bà Bộ sinh sống tại đây mãi cho đến nay.

   

  Đến năm 2002, bà Bộ đăng ký kê khai nhiều lô đất theo Nghị định 64/CP của Chính phủ và nộp tiền nghĩa vụ, nhưng mới đươc cấp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp của thửa đất số 124, tờ bản đồ số 08 và thửa số 384, tờ bản đồ số 02 đứng tên bà Bộ. Còn 3 thửa đất nông nghiệp khác và thửa đất số 97 thôn An Kỳ chưa được cấp giấy.

   

   

  Theo bà Bộ, khu đất vườn nhà do bà đăng ký, bồi trúc và xây dựng nhà ở, nộp thuế hằng năm cho Nhà nước, trong lúc khi mẹ con bà đi làm đồng thì ông Nguyên chở bà Cội về nhà chị ruột ở TP Quảng Ngãi để lập di chúc ngày 13/4/1998 giao lại nhà đất cho ông Nguyên, nhưng mãi đến ngày 28/9/2000, UBND xã Tịnh Kỳ mới ký xác nhận những người chứng kiến?. Năm 1999, bà Cội về ở với bà Bộ và năm 2002, bà Cội mất. Tại Văn bản số 34/VBTL ngày 2/10/2012 của UBND xã Tịnh Kỳ cho thấy: Kiểm tra sổ mục kê thửa đất số 372 (cũ) diện tích 1.125m2, loại đất T ghi tên chủ sử dụng là ông Phạm Yển kê khai tại trang 31, quyển số 01/1985. Qua đối chiếu hồ sơ theo Nghị định 64/CP của Chính phủ, thửa đất số 97 (mới) diện tích 1.576m2, trong đó có 400m2 đất ở. Kiểm tra sổ mục kê ruộng đất tại cột ghi tên chủ sử dụng đất ghi tên bà Bộ, vì trong thời gian này ông Nguyên không có mặt ở địa phương. Hiện trạng đất có ngôi nhà cấp 4A và bà Bộ, các con của vợ chồng ông Nguyên, bà bộ đang sinh sống và mở quán cà phê để buôn bán trên diện tích này.

   

   

   

  Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 30/2014/DS-ST ngày 30/10/2014 của TAND TP. Quảng Ngãi về vụ án “Tranh chấp đòi lại quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, bồi thường thiệt hại do tài sản bị xâm phạm, đòi lại tài sản và trả tiền thuê mặt bằng”, đã tuyên buộc bà Bộ chặt đốn số cây lâu năm, cây ăn quả để giao trả đất cho ông Nguyên với diện tích 917,3m2 đất thuộc thửa số 97, tờ bản đồ số 08 xã Tịnh Kỳ, thanh toán cho ông Nguyên một phần giá trị ngôi nhà diện tích 41,4m2 với số tiền gần 3,5 triệu đồng; giao giếng đào cho ông Nguyên quản lý, sử dụng. Như vậy, nhà đất của bà Bộ và các con chỉ còn hơn 658/1576m2 đất mà bà Bộ đăng ký, sử dụng liên tục bấy lâu nay. 

   

  Qua phán quyết của Tòa sơ thẩm đã bộc lộ nhiều điểm bất hợp lý, bởi vì: Tại bản án ly hôn trước đó, ông Nguyên đã thừa nhận vợ chồng không có tài sản chung và sau đó là cho tài sản cho con chứ không cho bà Bộ, nhưng nay lại đòi chia thừa kế tài sản và đất đai của bố mẹ mình để lại. Theo quy định của Luật Đất đai, Nhà nước chỉ công nhận quyền sử dụng cho công dân khi thực hiện kê khai, sử dụng liên tục và hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước, trong trường hợp ông Nguyên không sử dụng đất liên tục và trốn thuế thì không thể lấy cớ chia tài sản thừa kế gắn liền với quyền sử dụng đất như vậy được.

   

  Chúng tôi đã về tận hiện trường thửa đất số 97 để xem xét. Đáng ngạc nhiên là theo cách chia tài sản gắn liền với đất vườn nhà bà Bộ, ông Nguyên được nhận phần lớn diện tích án ngữ hầu hết mặt tiền đi vào nhà bà Bộ và con cái đang sinh sống. Với cách chia kiểu này, nay mai bà Bộ và gia đình con cái muốn vào nhà ở chỉ còn cách “bắc thang lên trời” mới vào ra được, vì phần đất phía sau nhà không có đường giao thông.

   

  Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của bà Bộ, đề nghị Tòa phúc thẩm cần xem xét thấu đáo lại toàn bộ hồ sơ vụ án, để đưa ra phán quyết công bằng, đúng pháp luật.