Quảng Nam: Ổn định chỗ ở cho dân sạt lở núi

Nỗi ám ảnh mang tên sạt lở

Đã hơn nửa năm trôi qua, nhưng ký ức về trận lở núi kinh hoàng chiều ngày 5/11/2017 vẫn còn in đậm trong tâm trí những người dân thôn 2 (xã Trà Giang, huyện miền núi Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam). Bà Vi Thị Đức (70 tuổi), sống tại khu vực Đồi Keo (thôn 2, xã Trà Giang) cho biết, cả đời bà chưa từng chứng kiến một trận sạt lở đất kinh hoàng đến vậy như tại khu vực Đồi Keo. Bà kể, khoảng 4h chiều ngày hôm ấy, khi bà cùng 02 đứa cháu nội và 01 đứa cháu ngoại đang ngồi trong nhà bỗng nghe tiếng ầm ầm như bom nổ. Nước và đất, đá, cây, cối đổ… ào vào nhà, đóng sập cánh cửa khiến cả 04 bà cháu bị mắc kẹt trong nhà không ra ngoài được.

“Lúc đó, các cháu tôi đứa nào đầu tóc, áo quần cũng lấm lem bùn đất và hết sức hoảng sợ, không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi la to gọi người đến cứu; các cháu thì khóc thét lên vì sợ. May mà, chỉ trong tích tắt, nước lại rút ra khỏi nhà. Cả 04 bà cháu chui ra ngoài qua một lổ hỏng của tường gỗ bị cây và đất đá phá tung”- bà Đức nhớ lại.

Tang thương hơn, trận sạt lở núi đã cuốn trôi bố chồng cùng ngôi nhà mới dựng lên của vợ chồng anh chị Lê Thị Nga (thôn 2, xã Trà Giang). Chị Nga buồn bã cho biết, nhà bố chồng chị ở dưới xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh. Khi vừa dựng xong nhà mới, gia đình chị đã mời ông lên đây chơi nhưng không ngờ niềm vui chưa trọn đã xảy ra tang thương thế này.

“Nước lũ đã cuốn cả chồng và bố tôi đi. Vài tiếng sau, nhờ bà con trong thôn cùng hỗ trợ đào bới đã cứu sống chồng tôi, còn bố chồng phải 03 ngày sau mới tìm thấy thi thể, cách nhà đến hơn 30km, ở tận bên sông Tranh”- chị Nga nói trong nước mắt.

Tính riêng trong đợt mưa lũ đầu tháng 11, tại huyện Bắc Trà My có 12 người chết, trong đó, 11 người chết do sạt lở núi. Sau trận sạt lở núi kinh hoàng, 02 xã Trà Giang, Trà Bui tang tóc và hoang tàn. Những người may mắn sống sót cũng rơi vào cảnh màn trời chiếu đất với bao nỗi xót xa, lo lắng.

Ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân

Ngay sau trận sạt lở, các cấp chính quyền và người dân đã vào cuộc giúp đỡ các gia đình bị nạn. Đặc biệt, với sự giúp đỡ của UBND huyện Bắc Trà My, UBND xã Trà Giang đã khảo sát, chọn địa điểm và tiến hành quy hoạch, bố trí khu vực tái định cư phía bên kia Quốc lộ 24C cao ráo, an toàn và nằm xa sông Trường; đồng thời kêu gọi xã hội hỗ trợ kinh phí, vật chất, ngày công để 06 hộ này làm nhà mới.

Chị Lê Thị Nga cho biết, sau vụ sạt lở, vợ chồng chị trắng tay, nhưng nhờ địa phương và các tổ chức xã hội đã giúp đỡ vợ chồng chị xây dựng lại ngay căn nhà mới trước Tết 2018 với tổng kinh phí hơn 200 triệu đồng. Cùng với chị Nga, 05 hộ khác bị ảnh hưởng trong trật sạt lở đó cũng được hỗ trợ xây nhà mới.

“Dù nhà ở bây giờ đã chắc chắn nhưng những ám ảnh từ trận sạt lở núi kinh hoàng này sẽ mãi luôn theo sát chúng tôi. Hễ cứ trời mưa là cả xóm lại lo sợ. Chỉ mong nơi ở mới không xảy ra trận sạt lở, mưa lũ nào như năm ngoái để người dân yên tâm sinh sống và sản xuất”- chị Lê Thị Nga chia sẻ.

Ông Đoàn Ngọc Minh - Phó Chủ tịch phụ trách UBND xã Trà Giang cho biết, để chủ động ứng phó với thiên tai, ngay từ đầu năm 2018, UBND xã đã xây dựng kế hoạch, chương trình phòng chống thiên tai. Trong đó, đáng chú ý là thực hiện Nghị quyết 12/2017/NQ-HĐND ngày 19/4/2017 của HĐND tỉnh về Phát triển kinh tế - xã hội miền núi tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2025 (gọi tắt là Cơ chế hỗ trợ sắp xếp ổn định dân cư).

“Đến nay Trà Giang đã quy hoạch xong khu vực tái định cư và đã di dời đưa 14 hộ dân ở những khu vực có nguy cơ sạt lở, nguy hiểm, ven núi, ven sông… vào sinh sống trước khi mùa mưa lũ đến. Đồng thời xã cũng thường xuyên phân công lực lượng tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức, cảnh giác trước mưa lũ, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản thêm”- ông Đoàn Ngọc Minh khẳng định.

Nhằm khắc phục hậu quả của tình trạng sạt lở đất và tránh tái diễn nguy cơ sạt lở đất trong mùa mưa lũ năm 2018, tỉnh Quảng Nam đã tiến hành di dời gần 1.300 hộ dân đến nơi an toàn. Trong đó, tập trung ở một số địa phương như Tiên Phước (300 hộ), Nam Giang (53 hộ), Bắc Trà My (860 hộ), Nam Trà My (77 hộ). Mới đây, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã có chỉ thị yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục tổng kết, rút kinh nghiệm trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; rút kinh nghiệm năm 2017 và các năm trước, tập trung khảo sát, rà soát, thống kê cụ thể những vùng có nguy cơ xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở đất, các tuyến đường đi qua ngầm, tràn; tổ chức lắp đặt hệ thống biển cảnh báo nguy hiểm cho nhân dân được biết để phòng, tránh; rà soát xây dựng phương án di dời, sơ tán dân đối với những khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở, ngập lụt. Đồng thời, các địa phương phải kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hoạt động làm tăng nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất như đào núi, xẻ ta luy dốc đứng để xây dựng nhà ở, công trình; đắp chặn dòng trữ nước trái quy định…