Nhóm hàng điện tử, máy tính, linh kiện trở thành chủ lực xuất khẩu của Việt Nam

Bình quân cả giai đoạn 2011 - 2020, nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện có mức tăng 28,6%. Ảnh: thanhnien.vn

Theo số liệu thống kê, năm 2010, xuất khẩu nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện chỉ đạt 3,6 tỷ USD, chiếm 5% tổng kim ngạch xuất khẩu (hàng dệt may đạt 11,2 tỷ USD, tỷ trọng chiếm 15,5%). Trong suốt giai đoạn 2010 đến 2020, nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện liên tục đạt tốc độ tăng cao. Tốc độ tăng lần lượt các năm là: 2011 tăng 29,9%; năm 2012 tăng 68,4%; năm 2013 tăng 35,5%; năm 2014 tăng 7,5%; năm 2015 tăng 36,5%; năm 2016 tăng 21,5%; năm 2017 tăng 38,6%; năm 2018 tăng 12,5%; năm 2019 tăng 22,8%; năm 2020 ước tính tăng 22,8%. Bình quân cả giai đoạn 2011 - 2020 tăng 28,6%.

Năm 2019, giá trị xuất khẩu nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện đạt 36,3 tỷ USD, chính thức vượt qua mặt hàng dệt may (giá trị xuất khẩu đạt 32,8 tỷ USD) để trở thành nhóm hàng xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam. Đến năm 2020, mặc dù, nền kinh tế chịu ảnh hưởng lớn của dịch Covid-19 nhưng nhóm hàng này vẫn đạt tốc độ tăng cao và ổn định vững chắc, ước tính giá trị xuất khẩu tiếp tục tăng mạnh, đạt 44,6 tỷ USD, tỷ trọng chiếm 15,8% tổng kim ngạch xuất khẩu, vượt xa xuất khẩu hàng dệt may cả về giá trị, tốc độ tăng và tỷ trọng (hàng dệt may đạt 29,8 tỷ USD, tỷ trọng chiếm 10,5%).

Về thị trường xuất khẩu, trong năm 2020, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện. Riêng thị trường này đạt 11,1 tỷ USD, tăng 16% so với năm trước, chiếm 24,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng này trong năm 2020. Các thị trường xuất khẩu lớn khác trong năm 2020 như: Mỹ đạt 10,4 tỷ USD, tăng mạnh 71,7%; EU đạt 6,5 tỷ USD, tăng 28,7%; Hồng Kông đạt 4,2 tỷ USD, tăng 38,2%.

Trong 4 tháng đầu năm 2021, có 19 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 84,5% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, 5 nhóm ngành xuất khẩu trên 5 tỷ USD chiếm 59,8% bao gồm: Điện thoại và linh kiện có giá trị xuất khẩu lớn nhất đạt 18,4 tỷ USD; điện tử, máy tính và linh kiện đạt 15,9 tỷ USD; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 12 tỷ USD; hàng dệt may đạt 9,5 tỷ USD; giày dép đạt 6,4 tỷ USD.

Như vậy, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 4, xuất khẩu nhóm điện tử, máy tính và linh kiện đạt kim ngạch gần 16 tỷ USD, tăng khoảng 3,7 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái, tương đương tốc độ tăng trưởng 30,8%. Với kết quả trên, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tiếp tục giữ vững vị trí là nhóm hàng xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam (sau điện thoại và linh kiện), chiếm tỷ trọng 15,3% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước trong 4 tháng đầu năm 2021.

Xuất khẩu hàng điện tử, máy tính và linh kiện đi các thị trường chủ yếu đều đạt tốc độ tăng cao. Xuất khẩu sang Hàn Quốc ước tính tăng 60,6%, đạt 850 triệu USD; xuất khẩu sang ASEAN tăng 55,5%, đạt 520 triệu USD; xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ tăng 41,8%, đạt 2,6 tỷ USD; xuất khẩu sang EU tăng 39,2%, đạt 1,4 tỷ USD.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để thúc đẩy ngành công nghiệp điện tử phát triển nhanh, bền vững, cần xác định rõ chiến lược phát triển của ngành, chú trọng tới việc xác định sản phẩm cốt lõi, có sức đột phá.

Đồng thời, công nghiệp điện tử là ngành công nghiệp trọng yếu trong nền kinh tế quốc dân do đó cần có kế hoạch phát triển dài hạn, có sự quan tâm đầu tư, xem xét ưu đãi hỗ trợ đầu tư đối với các doanh nghiệp; hỗ trợ cho các công đoạn nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm sản phẩm và các chương trình xúc tiến thương mại; rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật, đặc biệt là quy định cụ thể về hàng hóa xuất xứ Việt Nam; thực hiện các giải pháp nhằm mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu. Nếu tiếp tục duy trì tốc độ tăng cao như hiện nay, trong tương lai không xa, nhóm hàng điện tử, máy vi tính và linh kiện có thể trở thành nhóm hàng có giá trị xuất khẩu dẫn đầu.

Lưu Nguyên Sơn