Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn: Hàng loạt tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng vốn

Dịch vụ cảng biển tại cảng Tân Cảng – Hiệp Phước. (Nguồn: saigonnewport.com.vn)

         Được thành lập theo Quyết định số 352/TTg ngày 13/7/1993 của Thủ tướng Chính phủ hoạt động theo mô công ty mẹ - công ty con. Ngày 9/2/2010, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 418/QĐ-BQP chuyển Công ty Tân Cảng Sài Gòn thành Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn (gọi tắt là Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn).

         Hiện nay, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn có 5 công ty TNHH MTV do Tổng Công ty nắm giữ 100% vốn điều lệ; 16 công ty cổ phần do Tổng Công ty nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; 10 công ty do công ty mẹ nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ.

         Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn là một đơn vị hoạt động kinh doanh trong nhiều lĩnh vực như: Dịch vụ hàng hải, dịch vụ đại lý tàu biển, dịch vụ đại lý vận tải đường biển, dịch vụ môi giới hàng hải, dịch vụ cung ứng tàu biển, dịch vụ kiểm đếm hàng hóa, dịch vụ lai dắt tàu biển, dịch vụ logistics, dịch vụ khai thuế hải quan…

Năm 2018, tổng doanh thu toàn Tổng Công ty đạt 17.439 tỷ đồng tăng 63,79% doanh thu thực hiện năm 2017, trong đó: Công ty mẹ đạt 8.269 tỷ đồng, tăng 19,27% so với doanh thu thực hiện năm 2017; Các công ty con đạt 9.170 tỷ đồng, tăng 29,05% so với doanh thu thực hiện năm 2017.

         Về lợi nhuận, toàn Tổng Công ty đạt 2.016 tỷ đồng, tăng 26% so với lợi nhuận thực hiện năm 2017, trong đó: Công ty mẹ đạt 1.135,2 tỷ đồng, tăng 14% so với lợi nhuận thực hiện năm 2017; Các công ty con đạt 880,8 tỷ đồng, tăng 29,2% so với lợi nhuận thực hiện năm 2017.

         Là đơn vị nắm giữ số vốn Nhà nước lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng, với kết quả sản xuất kinh doanh như trên, ít ai ngờ, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn lại tồn tại hàng loạt các thiếu sót trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại doanh nghiệp trong năm 2018.

         Cụ thể, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn đã xác định nộp lợi nhuận sau thuế về quỹ điều tiết của Bộ Quốc phòng thực hiện sau khi đã phân phối lợi nhuận vào các quỹ (Quỹ đầu tư phát triển; Quỹ khen thưởng, phúc lợi và trích quỹ thưởng người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên theo quy định của pháp luật) chưa đúng theo quy định tại Điều 27 Quy chế tài chính của Tổng Công ty năm 2017.

         Theo thứ tự phân phối lợi nhuận tại Điều 27 Quy chế tài chính của Tổng Cty năm 2017, thì Tổng Công ty đã trích quỹ đầu tư phát triển tăng không đúng số tiền 30 tỷ đồng, dẫn đến xác định thiếu lợi nhuận còn lại phải nộp ngân sách Nhà nước sau khi phân phối vào các quỹ nêu trên.

         Đặc biệt, tại Công ty TNHH MTV Xây dựng Công trình Tân Cảng (Tổng Công ty nắm giữ 100% vốn điều lệ) đã để hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 6,3 lần, trong khi theo Khoản 2, Điều 10, Mục 1, Chương III Nghị định số 206/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý nợ của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ quy định: “Doanh nghiệp phải đảm bảo hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp không vượt quá 3 lần”.

         Đối với công tác quản lý tài sản cố định, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn và 3 công ty con đã hạch toán tăng không đúng chi phí khấu hao tài sản cố định số tiền hơn 17 tỷ đồng:  Tổng Công ty hạch toán tăng không đúng chi phí khấu hao tài sản cố định hơn 14,7 tỷ đồng. Tương tự, Công ty CP Kho vận Tân cảng tăng không đúng hơn 1,1 tỷ đồng; Công ty CP Vận tải thủy Tân Cảng tăng không đúng hơn 160 triệu đồng; Công ty CP Dịch vụ Biển Tân Cảng hạch toán tăng không đúng khấu hao tài sản cố định hơn 1 tỷ đồng.

         Ngoài ra, Tổng Cty Tân cảng Sài Gòn và 2 công ty con hạch toán thiếu nguyên giá tài sản cố định số tiền hơn 35,5 tỷ đồng đối với tài sản đi thuê và các công cụ, thiết bị đủ điều kiện ghi nhận tăng nguyên giá tài sản cố định thuê tài chính và tài sản cố định hữu hình; từ đó dẫn đến việc phân bổ tăng không đúng chi phí là gần 4,5 tỷ đồng. Cụ thể: Tổng Công ty là hơn 4 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Hoa tiêu Tân Cảng là hơn 192 triệu và Công ty CP Vận tải bộ Tân Cảng là hơn 200 triệu đồng.

         Bên cạnh đó, Công ty TNHH MTV Cảng Tân cảng – Cái Mép Thị Vải còn hạch toán chi phí trả trước tăng không đúng vào chi phí trong năm 2018 với số tiền hơn 3,5 tỷ đồng. Được biết, nguyên nhân do công ty không thực hiện phân bổ chi phí sửa chữa nâng cấp hệ thống bích neo của dự án nâng cấp cầu cảng thuộc Cảng Tân cảng Cái mép Thị vải cho tàu 160.000 DWT là khoản chi phí phục vụ cho hoạt động kinh doanh của nhiều kỳ kế toán, nhưng công ty không thực hiện phân bổ cho nhiều kỳ mà hạch toán toàn bộ vào chi phí sản xuất kinh doanh trong năm 2018. Việc làm này đã vi phạm các quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp.

         Trong hoạt động đầu tư tài chính dài hạn, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn còn hạch toán tăng không đúng chi phí trích lập dự phòng gây tổn thất đầu tư tài chính dài hạn hơn 53,1 tỷ đồng tại Công ty TNHH container Quốc tế Hải Phòng. Nguyên nhân được cho là, do Công ty TNHH container Quốc tế Hải Phòng đang trong giai đoạn lỗ kế hoạch theo phương án đầu tư của dự án, Tổng Công ty thực hiện trích lập dự phòng là không đúng đối tượng được trích theo quy định tại Thông tư số 89/TT-BTC của Bộ Tài chính.

         Chưa dừng lại ở đó, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn còn xác định tăng không đúng chi phí, dẫn đến xác định thiếu thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp với số tiền lên đến trên 43,8 tỷ đồng khi trích lập dự phòng tổn thất đầu tư tài chính tại Cty TNHH Tân Cảng – Petro Cam Ranh.

         Trao đổi về vấn đề này qua điện thoại, ông Đoàn Văn Uẩn – Phó Chủ nhiệm Chính trị, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn cho biết, ngày 07/9/2020 Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn đã ra Công văn số 2828/TCg – CTr gửi Ban Tuyên giáo trung ương nêu rõ: Ngay sau khi có kết luận, Tổng công ty đã thực hiện khắc phục nghiêm túc. Việc chấp hành pháp luật về tài chính kế toán và thuế tại Tổng công ty đã được Thanh tra Bộ Tài chính tổng hợp, kết luận, xác nhận và quản lý theo quy định.

         Cũng theo Công văn: Việc các cơ quan Kiểm toán nhà nước, Thanh tra các Bộ ngành thường xuyên tiến hành thanh tra, kiểm tra Tổng công ty là hoạt động bình thường nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các tồn tại, bất cập, vi phạm (nếu có), cảnh báo doanh nghiệp kịp thời chấn chỉnh, khắc phục hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động đúng quy định của pháp luật.

         Như vậy, chỉ riêng trong năm 2018, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn đã để xảy ra hàng loạt các tồn tại trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại doanh nghiệp với số tiền liên quan lên đến hàng trăm tỷ đồng. Vấn đề đặt ra là: vì sao tại một Tổng Công ty lớn lại có thể xảy ra những “thiếu sót” nêu trên? Ai sẽ phải chịu trách nhiệm về những tồn tại, “thiếu sót” nghiêm trọng đó và việc xử lý trách nhiệm đã được thực hiện ra sao?

         Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin!

Đức Thiện