Sông Mã chuyển đổi cơ cấu cây trồng để chống hạn

Trước thực trạng đó, huyện Sông Mã đã nỗ lực thực hiện các giải pháp chống hạn, chuyển đổi diện tích lúa chưa gieo trồng được do thiếu nước sang trồng các loại rau màu, hạn chế thiệt hại do thiên tai, không để đất trống, đảm bảo tổng diện tích gieo trồng theo kế hoạch.

Nắng nóng kéo dài đã làm cho mực nước ở các suối, ao, hồ, công trình thủy lợi trên địa bàn huyện Sông Mã xuống thấp.

Nà Nghịu là một trong những xã của huyện Sông Mã xảy ra tình trạng thiếu nước, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của bà con. Dự kiến, vụ đông xuân năm nay, xã Nà Nghịu gieo cấy 128ha, tuy nhiên do nắng hạn mà có tới 30 ha không thể gieo cấy và trên 10 ha có khả năng thiếu nước giữa vụ. Chính bởi vậy, chính quyền xã, bản đã vận động bà con nhân dân chuyển đổi sang trồng hoa màu ngắn ngày, cải thiện thu nhập.

Gia đình chị Cà Thị Thu, bản Mung, xã Nà Nghịu, vừa thử trồng ngô nếp trên 500m2 đất ruộng, thế nhưng cây ngô không thể nảy mầm và bị chết héo do thiếu nước tưới. Trước thực trạng đó, gia đình chị Thu cũng như một số bà con dân bản đã được cán bộ khuyến nông xã tuyên truyền vận động chuyển đổi sang trồng một số cây trồng khác, có khả năng chịu hạn. Hiện, gia đình chị đã chuyển sang trồng cây dưa và một số cây hoa màu để đem lại thu nhập kinh tế cho gia đình.

Ông Lò Văn Xuân, Chủ tịch UBND xã Nà Nghịu cho biết: Trước thực trạng nắng hạn kéo dài, đời sống bà con gặp nhiều khó khăn, chúng tôi còn 19 bản đặc biệt khó khăn, ngoài nguồn lực người dân tự huy động đối phó với nắng hạn, chúng tôi cũng mong muốn các cấp chính quyền sẽ tiếp tục quan tâm, ban hành chính sách để hỗ trợ người dân ứng phó với khí hậu nắng hạn kéo dài như hiện nay.

Tại xã Chiềng Khoong, vụ đông xuân năm nay, toàn xã gieo cấy 245 ha. Do bất lợi của thời tiết, nắng nóng khô hạn cũng đã khiến cho khoảng 30 ha không thể gieo cấy. Số diện tích này đã được chính quyền xã vận động bà con nhân dân chuyển đổi sang trồng các loại cây chịu hạn, hướng dẫn bà con sử dụng máy bơm nước từ giếng khoan, khai thác hiệu quả lượng nước tại các hồ chứa nước để phục vụ cho sản xuất.

Ông Đặng Văn Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Khoong, thông tin: Để ứng phó tình trạng khô hạn, UBND xã đã tích cực chỉ đạo nhân dân tận dụng các nguồn nước từ khe sông, suối để tưới tiêu. Đặc biệt trên địa bàn đã có một số hộ dân làm một số cọn nước ở dưới lòng sông, tận dụng mua các máy bơm, bơm nước lên đồng ruộng.

Thống kê ban đầu của huyện Sông Mã, tổng diện tích chưa gieo cấy được là hơn 125 ha, diện tích có khả năng thiếu nước giữa vụ là hơn 192 ha

Theo UBND huyện Sông Mã, qua tổng hợp, báo cáo của các xã, nắng nóng kéo dài đã làm cho mực nước ở các suối, ao, hồ, công trình thủy lợi trên địa bàn huyện xuống thấp, một số diện tích chưa gieo cấy được theo chỉ tiêu kế hoạch và một số diện tích đã gieo cấy có khả năng thiếu nước giữa vụ do nắng hạn kéo dài.

Thống kê ban đầu, tổng diện tích chưa gieo cấy được là hơn 125 ha, diện tích có khả năng thiếu nước giữa vụ là hơn 192 ha. Theo kế hoạch, vụ xuân năm 2019 - 2020, huyện Sông Mã gieo cấy gần 1.800 ha, tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi nắng nóng, khô hạn kéo dài, nên tiến độ sản xuất vụ lúa đông xuân năm nay chậm hơn so cùng kỳ năm trước.

Trước tình hình đó, UBND huyện Sông Mã đã ban hành kế hoạch chuyển đổi cây trồng với diện tích chưa gieo cấy do hạn hán, và thực hiện các biện pháp khắc phục với diện tích lúa có khả năng thiếu nước giữa vụ.

Cụ thể, với diện tích thiếu nước hiện chưa gieo trồng, thực hiện chuyển đổi sang gieo trồng các cây lương thực ngắn ngày như ngô nếp, đậu đỗ, bí ngô; tận dụng tối đa nguồn nước sẵn có, đào hố sâu, phủ bạt nilon chuyên dụng để tích nước tưới cho cây.

Với diện tích đã gieo cấy có khả năng thiếu nước giữa vụ, thường xuyên duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi đảm bảo nước không bị thất thoát; áp dụng các biện pháp tưới tiết kiệm nước như tưới ẩm, tưới luôn phiên… Thường xuyên thăm đồng ruộng kịp thời xử lý chuyển đổi sang cây rau màu ngay khi không có khả năng khắc phục.

UBND huyện đã giao Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện tuyên truyền nhân dân chuyển đổi những diện tích thiếu nước sang các loại rau đậu, ngô nếp có thời gian sinh trưởng ngắn ngày.

Hướng dẫn người dân sử dụng các loại giống có năng suất, chất lượng cao phù hợp với điều kiện từng vùng, tiêu tốn ít nước trong thời gian sinh trưởng. Chủ động hướng dẫn các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng theo nguyên tắc 4 đúng, thu gom vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng.

Chi nhánh Công ty TNHH MTV quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La tại Sông Mã đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi trên địa bàn, hoàn thành bàn giao đưa vảo sử dụng phục vụ sản xuất. Đôn đốc các Tổ thuỷ nông công trình thường xuyên tu sửa, nạo vét kênh mương, sử dụng các biện pháp tưới ẩm, tưới luân phiên để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất. Có phương án bố trí, sử dụng máy bơm hiệu quả, ưu tiên trên địa bàn diện tích lớn, địa bàn khó khăn.

UBND các xã hướng dẫn nông dân làm đất, chuẩn bị giống để thực hiện việc chuyển đổi cây trồng, tận dụng đất bãi bồi ven sông, diện tích đất chưa gieo trồng, diện tích cây rau màu sắp cho thu hoạch, trồng xen canh, trồng gối vụ. Tuyên truyền vận động nhân dân chủ động tích trữ nguồn nước, sử dụng tiết kiệm hợp lý nguồn nước từ các công trình thủy lợi, đảm bảo cho sản xuất.

Nguyễn Nga