Thiệu Hóa (Thanh Hóa): Nhiều bất cập trong khai thác khoáng sản tại mỏ cát số 05

Trước đó, Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường đã có loạt bài phản ánh về việc Công ty Xây dựng và Thương mại Hưng Đô (Công ty Hưng Đô) lợi dụng vào việc chưa cắm đầy đủ mốc giới khu vực mỏ cát số 05, các tàu thuyền chưa đăng ký, đăng kiểm trong khai thác khoáng sản, gây sạt lở nghiêm trọng, khiến người dân xã Thiệu Nguyên, huyện Thiệu Hóa vô cùng bức xúc.

Được biết, mỏ cát số 05 được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép cho Công ty Hưng Đô có trữ lượng khai thác lên đến 705.000 m³ và đã hoạt động được hơn 10 năm. Theo người dân địa phương, kể từ năm 2019, trữ lượng cát trong mỏ không còn, để có cát phục vụ trong xây dựng, không ít lần các tàu “không số” của Công ty khai thác cát ra ngoài ranh giới của mỏ, thậm chí còn sử dụng “vòi rồng” cắm sâu vào khu vực bãi bồi ven sông.

2 tàu hút cát sát bờ sông Chu của Công ty Hưng Đô

Bà Tống Thị Gái, sống ở thôn Nguyên Thành, xã Thiệu Nguyên bức xúc phản ánh: Từ khi mỏ cát hoạt động khai thác, đến nay hàng chục sào ruộng cùng hoa màu của chúng tôi bị cuốn trôi xuống sông. Sạt lở mỗi ngày lại ăn sâu vào ruộng, tạo thành các vách đứng, khi ra ruộng ai ai cũng nơm nớp lo sợ. Mỗi lần khai thác trái phép, họ cho 2 đến 3 tàu hút sát ruộng cả ngày lẫn đêm. Nếu chính quyền không sớm có biện pháp xử lý triệt để, chắc chắn đất canh tác của chúng tôi bị cuốn trôi xuống sông hết.

Thực tế cho thấy, các vi phạm của Công ty Hưng Đô không chỉ diễn ra mới đây, mà vốn tồn tại trong suốt thời gian dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn lợi tài nguyên khoán sản và đảo lộn đời sống của người dân. Nhiều giải pháp đã được UBND huyện Thiệu Hóa, UBND xã Thiệu Nguyên thực hiện thông qua các chế tài xử phạt, thành lập tổ liên ngành giám sát hoạt động khai thác. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả vẫn là một dấu hỏi lớn.

Sau khi phát hiện, lực lượng Công an xã Thiệu Nguyên (khoanh đỏ) truy đuổi theo 2 tàu nghi vấn khai thác ngoài điểm mỏ để làm rõ sự việc

Một cán bộ Công an xã Thiệu Nguyên (trong tổ giám sát mỏ cát số 05) cho biết: Thời gian gần đây, các tàu hút cát của Công ty Hưng Đô rất manh động và tinh vi. Nhiều lần anh em phát hiện các phương tiện khai thác ngoài vị trí, sau đó sử dụng tàu ca nô để ngăn chặn, nhưng họ chỉ cần đánh lái là tàu lại về khu vực mỏ, khiến chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc xử lý. Hơn nữa, phía Công ty thường thuê các tàu “không số” để khai thác, có những tàu được đầu tư trang bị hệ thống máy móc hiện đại, lắp đặt bộ phận giảm thanh, đồng thời bố trí người canh gác ở bên bờ sông xã Thiệu Châu để theo dõi “nhất cử nhất động” của chúng tôi.

Luôn có người túc trực, nếu phát hiện “có biến” sẽ hô hoán để các tàu khai thác nhanh chóng di chuyển về điểm mỏ

Sáng ngày 22/02/2020, PV cùng Công an xã, Cán bộ địa chính xã Thiệu Nguyên có mặt tại khu vực mỏ cát số 05, tại đây xuất hiện 2 tàu hút cát không đăng ký, đăng kiểm đang khai thác sát khu vực bãi bồi của người dân (cách bờ từ 5-7m), khi phát hiện sự có mặt của chúng tôi, một đối tượng đã hô hoán cho các chủ tàu nhanh chóng di chuyển về khu vực mỏ.

Ông Nguyễn Viết Lực, Cán bộ địa chính xã Thiệu Nguyên xác nhận: Có 1 tàu khai thác khu vực mốc phao số 5, căn cứ vào bản đồ địa giới của mỏ thì phao số 5 phải cách bờ sông 15m, nhưng lúc anh em Công an kiểm tra, họ lại di chuyển về điểm mỏ quá nhanh và không giữ tàu tại chỗ giữ nguyên hiện trường, nên rất khó khăn để xử lý.

Người dân bất an trước tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng tại xã Thiệu Nguyên

Trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Lê Anh Thắng, Phó Trưởng phòng TN&MT huyện Thiệu Hóa cho biết: Đúng là từ lâu xã Thiệu Nguyên luôn là điểm “nóng” của nạn khai thác cát trái phép. UBND huyện đã giao cho UBND xã Thiệu Nguyên giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ cát số 05 bằng việc lập tổ canh gác 24/24. Còn sự việc xảy ra vào sáng ngày 22/02, tôi kiểm tra và thông tin lại sau.

Báo Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vấn đề này.

Thu Thủy - Đức Duy