Mở rộng hệ thống dự báo sốt xuất huyết

Hội thảo tập trung chia sẻ các hệ thống quản lý sốt xuất huyết từ các quốc gia (Campuchia, Lào, Malaysia, Philippines, Sri Lanka, Thái Lan và Bangladesh). Thông qua đó, giới thiệu hệ thống D-MOSS và tìm hiểu nhu cầu xây dựng năng lực để sử dụng hệ thống D-MOSS, và tìm hiểu tính khả thi của việc nhân rộng D-MOSS tại từng quốc gia và mong muốn triển khai hệ thống tại các quốc gia này.

Ông Đặng Quang Tấn, Phó Phó Cục trưởng Phụ trách, Quản lý và Điều hành Cục Y tế dự phòng phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu tại lễ khai mạc Hội thảo, sáng 18/11, ông Đặng Quang Tấn, Phó Cục trưởng Phụ trách, Quản lý và Điều hành Cục Y tế dự phòng cho biết: “Sốt xuất huyết là bệnh do vi-rút từ muỗi gây ra và có tốc độ lây truyền nhanh nhất trên thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh đã gia tăng nhanh trên thế giới gấp khoảng 30 lần trong vòng 50 năm qua”.

Ở Việt Nam, sốt xuất huyết không những đã gây nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng cả tỷ lệ tử vong và mắc ở cộng đồng mà còn gây ra những tổn thất về kinh tế xã hội cho mỗi cá nhân và cả xã hội. Từ năm 2000, bệnh sốt xuất huyết ở Việt Nam đã tăng trên 100% số ca mắc. Năm 2017, Việt Nam đã hứng chịu một dịch SXH trên diện rộng với hơn 170,000 ca mắc và 38 ca tử vong.

Theo ông Tấn, mô hình dự báo sốt xuất huyết sử dụng số liệu về khí tượng, thời tiết thông qua vệ tinh, quan trắc Trái Đất kết hợp với số liệu về bệnh sốt xuất huyết là một sáng kiến mang tính chất khoa học được kỳ vọng sẽ mang đến một công cụ mới cho công tác dự báo sớm về bệnh sốt xuất huyết. Qua đó, giúp cho việc phòng chống bệnh sốt xuất huyết trong tương lai một cách hiệu quả và bền vững hơn.

Bà Sitara Syed - Phó trưởng Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam

Hệ thống D-MOSS được phát triển trong khuôn khổ một dự án sáng tạo đa bên do Cơ quan Vũ trụ Vương quốc Anh tài trợ. Đây là mô hình trên nền tảng web, tích hợp các dữ liệu được quan trắc từ vệ tinh như sự sẵn có nước, lượng mưa và nhiệt độ kết hợp với các dữ liệu về tỷ lệ mắc SXH để dự báo sớm trước 6 tháng khả năng bùng phát dịch SXH ở phạm vi huyện, tỉnh và khu vực. Hệ thống D-MOSS sẽ bổ sung như một công cụ khoa học hỗ trợ quá trình lập kế hoạch phòng chống SXH.

Phát biểu tại hội thảo, bà Sitara Syed - Phó trưởng Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam cho hay: “Cuộc chiến chống lại sốt xuất huyết đòi hỏi sự hợp tác và hiệp đồng giữa các quốc gia và khu vực nhằm đảm bảo những thông tin tốt nhất, kinh nghiệm hay nhất và công cụ sáng tạo được chia sẻ kịp thời. Sốt xuất huyết gia tăng với mức độ phức tạp và khó lường do tác động của biến đổi khí hậu. Với bất cứ quốc gia nào, các công cụ hiện tại cần được bổ sung thêm bằng các công cụ mới, sáng tạo có tính tương tác nhằm giúp kiểm soát và giảm thiểu sự lây truyền rộng hơn của căn bệnh này”.

Toàn cảnh hội thảo

Hệ thống D-MOSS do tổ chức HR Wallingford chủ trì xây dựng, phối hợp với Cơ quan Khí tượng Thủy văn Anh, Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, Tổ chức the Oxford Policy Management của Vương quốc Anh cùng các đối tác quốc tế như UNDP, Tổ chức Y tế Thế giới, Viện Khí tượng-Thủy văn và Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên-Môi trường Việt Nam, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương Việt Nam.

Hoàng Ngân