Loay hoay xử lý khí thải lò hầm than củi

Một góc làng nghề hầm than củi xã Phú Tân, huyện Châu Thành, Hậu Giang

Thống kê từ ngành chức năng tỉnh Hậu Giang, hiện trên địa bàn tỉnh có trên 1.000 lò hầm than củi tập trung ở xã Phú Tân (huyện Châu Thành) và các xã: Tân Thành, Đại Thành (TX. Ngã Bảy). Theo Phòng TN&MT huyện Châu Thành, xã Phú Tân là nơi tập trung nhiều lò hầm than củi nhất của tỉnh Hậu Giang, với 635 đang hoạt động. Nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ khói bụi của lò hầm than củi, trong thời gian qua các ngành từ tỉnh đến huyện đã tuyên truyền, vận động giúp người dân hiểu được tác hại từ khói bụi của lò hầm than để không xây thêm lò nữa, nhưng vì cuộc sống, nhu cầu của thị trường vẫn phát sinh thêm nhiều lò hầm than mới.
Tại xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng cũng đang diện hiện hơn 930 lò hầm than củi của hơn 400 hộ dân. Theo một vị lãnh đạo UBND xã Xuân Hòa, mặc dù nghề hầm than củi đã và đang tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người ở tại địa phương và các tỉnh, thành khác, nhưng khí thải phát sinh từ các lò hầm than củi cũng đang để lại nhiều hệ lụy cho môi trường.

Hoạt động của làng nghề hầm than củi đang gây nhiều hệ lụy cho môi trường

Để giải thiểu ô nhiễm môi trường từ các lò hầm than củi, trong thời gian qua tỉnh Hậu Giang cũng như Sóc Trăng đã thực hiện nhiều giải pháp, trong đó tập trung xây dựng dự án xử lý khí thải; lắp đặt thí điểm hệ thống thu gom, lắng lọc khí thải từ lò hầm than củi. 
Ông Đào Trọng Ngữ, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường- Sở TN&MT Hậu Giang cho biết: “Trong thời gian qua các ngành chức tỉnh Hậu Giang đã phối hợp với một số cơ quan, đơn vị triển khai nhiều đề tài nghiên cứu biện pháp xử lý khí thải các lò hầm than củi cũng như lắp đặt thí điểm hệ thống thu gom, lắng lọc khí thải khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường từ lò hầm than củi ở huyện Châu Thành và TX. Ngã Bảy”.
Sau một thời gian thí điểm, các hệ thống thu gom xử lý thí điểm tại một số lò hầm than củi ở Hậu Giang đã phát huy hiệu quả, khi phần lớn tro, bụi, khí thải... được thu gom, lắng lọc trước khi thải ra môi trường. Tuy nhiên, do chi phí đầu tư lắp đặt lớn (khoảng 90 triệu đồng/hệ thống), quá cao so với điều kiện kinh tế của phần lớn các hộ dân chuyên làm nghề hầm than củi, nên việc triển khai nhân rộng đến nay chưa thực hiện được.

một hệ thống thu gom, lắng lọc khí thải lò hầm than củi ở xã Đại Thành, TX. Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang

Trong buổi làm việc với một số Sở, ngành và địa phương về giải pháp xử lý khí thải ở các lò hầm than củi trên địa bàn tỉnh mới đây, ông Trương Cảnh Tuyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang đã đề nghị: “Sở Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, đánh giá lại kết quả của các mô hình đã thử nghiệm và báo cáo UBND tỉnh xem xét. Sở TN&MT, UBND huyện Châu Thành và TX. Ngã Bảy sớm hoàn thành Đề án hỗ trợ và chuyển đổi nghề cho các chủ lò hầm than theo hướng hỗ trợ một phần chi phí cho những chủ lò đồng ý ứng dụng công nghệ tiên tiến để xử lý khí thải cho các lò hầm than. Trong trường hợp chủ lò nào có mong muốn chuyển đổi nghề thì sẽ xem xét hỗ trợ học nghề, giải quyết việc làm giúp họ ổn định cuộc sống”.
Theo ông Trần Ngọc Ẩn, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Sóc Trăng, thực hiện theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh Sóc Trăng, các Sở, ngành đã xây dựng dự án đầu tư xử lý khí thải ở các cơ sở hầm than củi tại xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách. Trên cơ sở đó, năm 2012 UBND tỉnh Sóc Trăng đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng tổng cộng 735 hệ thống xử lý khí thải lò hầm than củi tại xã Xuân Hòa, với tổng kinh phí gần 28 tỉ đồng, tuy nhiên do chưa có kinh phí nên đến nay chưa triển khai thực hiện dự án  được. 
Cũng theo ông Trần Ngọc Ẩn: “Hiện nay tỉnh Sóc Trăng giao cho huyện Kế Sách xây dựng đề án quy hoạch lại làng nghề hầm than củi ở xã Xuân Hòa để tập trung sản xuất. Đồng thời tập trung tuyên truyền, vận động các chủ lò đầu tư lắp đặt hệ thống xử lý khí thải của lò hầm than củi để hạn chế gây ô nhiễm cho môi trường”.
Chính vì việc chưa triển khai được những giải pháp căn cơ, bền vững để xử lý khí thải cho các lò hầm than củi mà đến nay các làng nghề hầm than củi ở huyện Kế Sách (Sóc Trăng) cũng như huyện Châu Thành (Hậu Giang) đang là một trong những điểm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Lê Hùng