“Đánh thức” Khu Bảo tồn Đồng Sơn -  Kỳ Thượng

Diện tích tự nhiên 15.593,8ha, nằm trên địa phận 5 xã Đồng Sơn, Kỳ Thượng, Đồng Lâm, Vũ Oai và Hoà Bình, Khu Bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng mang trên mình những giá trị đặc biệt trong bảo vệ môi trường sinh thái, phục vụ giáo dục, nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái, cung cấp lâm sản, nguồn dược liệu quý... và là nơi lưu giữ, bảo tồn các nguồn gen quý, mẫu chuẩn hệ sinh thái có giá trị trong nước cũng như trên thế giới.

Khu bảo tồn hiện có 56 loài thú, trong đó, có 16 nằm trong Sách đỏ của Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên (IUCN); 135 loài chim, có 12 loài nằm trong sách đỏ của IUCN; 31 loài bò sát, có 8 loài nằm trong Sách đỏ của IUCN và 22 loài ếch nhái khác. Đặc biệt, nằm trong hệ động vật phong phú, khu bảo tồn có 2 loài đặc hữu là thằn lằn cá sấu và cá cóc Việt Nam.

Theo kết quả điều tra đa dạng các loài cây thân gỗ và thân thảo tại khu bảo tồn, thực vật thân gỗ ở đây có 546 loài, thuộc 332 chi của 97 họ khác nhau. Đối với nhóm thực vật thân thảo ở khu bảo tồn cũng rất phong phú với tổng 617 loài, thuộc 380 chi của 119 họ. Cùng với đó, Khu Bảo tồn Đồng Sơn - Kỳ Thượng có 64 loài thực vật quý hiếm thuộc 52 chi, 38 họ, trong đó, có 43 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam; 31 loài được ghi trong Danh lục đỏ của IUCN. Bên cạnh đó, trong Khu bảo tồn với nhiều cây thuốc, trong đó, có nhiều loài cây thuốc quý hiếm, với 428 loài cây thuốc mọc tự nhiên, thuộc 330 chi, 125 họ khác nhau.

Cán bộ Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng trong một chuyến đi tuần tra rừng

Cùng với giá trị đa dạng sinh học về động vật, thực vật quý hiếm, khi đến với khu bảo tồn Đồng Sơn - Kỳ Thượng, du khách còn được khám phá cảnh quan tự nhiên, với màu xanh của những cánh rừng tự nhiên, cùng với hệ thống khe, suối, thác nước hùng vĩ mang vẻ đẹp say đắm lòng người. Với độ cao gần tương tự với đỉnh chùa Đồng trên dãy núi Yên Tử, đỉnh Thiên Sơn nằm ở độ cao 1.096m so với mực nước biển, đây là đỉnh cao nhất của khu bảo tồn. Tiếp đó là các đỉnh núi cao quanh năm mây phủ như: Am Váp (1.051m), Đồng Trà(889m), Khe Ru (826m), Ngọn Mo (852,5m)... là những đỉnh cao thu hút đối với những du khách thích khám phá, chinh phục thử thách thiên nhiên.

Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Hoành Bồ, Nguyễn Anh Tú khẳng định, Khu Bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng là món quà vô giá, là lá phổi xanh của không chỉ Hoành Bồ mà của cả tỉnh Quảng Ninh cần được giữ gìn, bảo tồn, phát triển. Không chỉ vậy, khu bảo tồn còn là địa chỉ du lịch khám phá đầy ấn tượng. Thời gian tới, huyện sẽ đề xuất với tỉnh có phương án phát huy tốt nhất giá trị của Khu bảo tồn gắn với phát triển du lịch sinh thái.

Ông Vũ Văn Mỳ, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thương cho biết: Một trong những nhiệm vụ trọng tâm, mang tính “sống còn” đối với đơn vị đó là thường xuyên tuần tra, giữ gìn, bảo vệ nghiêm ngặt toàn bộ diện tích khu bảo tồn, đặc biệt là vùng lõi với nhiều loài động vật, thực vật quý hiếm đang sinh trưởng. Đồng thời, đơn vị đang hoàn thiện báo cáo thực trạng và giải pháp quản lý, quy hoạch, phát triển theo hướng bền vững.

Để phát huy tiềm năng và lợi thế Khu Bảo tồn Đồng Sơn - Kỳ Thượng, cũng như nâng cao giá trị từ rừng, tạo việc làm và thu nhập cho đồng bào dân tộc hiện đang sinh sống và canh tác ở một số vùng nằm trong Khu bảo tồn, huyện Hoành Bồ và tỉnh Quảng Ninh cần có những giải pháp phù hợp đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa gìn giữ bảo tồn gắn với phát triển du lịch xanh theo hướng bền vững.

Bài và ảnh: LÊ TÍ