5 Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng hỗ trợ, bảo vệ SX nước mắm truyền thống

Nước mắm sản xuất theo phương thức truyền thống

Trước tình hình này, ngày 20/10, dưới sự chủ trì của Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (CB&XKTSVN- Vasep), các hiệp hội sản xuất nước mắm truyền thống gồm các Hội nước mắm Phú Quốc, Phan Thiết, Nha Trang và Hội lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cùng một số doanh nghiệp sản xuất nước mắm ở miền Bắc đã họp để đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất nước mắm truyền thống Việt Nam và thống nhất những giải pháp để bảo vệ và phát triển nước mắm truyền thống. Hiệp hội đã thống nhất ra bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, đồng gửi các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Y tế, Công thương và Bộ Công an.

Bản kiến nghị v/v xử lý, ngăn ngừa những hành động gây thiệt hại đến ngành sản xuất nước mắm truyền thống Việt Nam của các Hiệp hội: chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, nước mắm Phú Quốc, nước mắm Phan Thiết, nước mắm Nha Trang và Hội lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh

Bản kiến nghị viết, nước mắm là sản phẩm truyền thống, là quốc hồn, quốc túy của Việt Nam, gắn liền với cuộc sống của người dân Việt Nam, được tiêu dùng rộng rãi từ hàng trăm năm nay. Mỗi năm, người tiêu dùng Việt tiêu thụ khoảng 200 triệu lít nước mắm, trong đó 50 triệu lít là nước mắm nguyên chất (nước mắm truyền thống). Nhưng, ngày 17/10/2016, Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đã ra thông cáo báo chí, công bố kết quả kiểm tra 150 mẫu nước mắm, trong đó có đoạn: “Đặc biệt có 101 mẫu (67,33%) mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu Asen- một loại á kim cực độc. Theo quy định tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm (QCVN 8-2:2011/BYT), hàm lượng Asen cho phép có trong sản phẩm nước chấm tối đa là 1,0 mg/lít, nhưng kết quả thử nghiệm cho thấy hàm lượng Asen tổng trong các mẫu không đạt, dao động từ 1- 5 mg/lít. Điều đánh chú ý, các mẫu có độ đạm càng cao, tỷ lệ các mẫu có hàm lượng Asen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng (95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên có hàm lượng Asen vượt ngưỡng quy định)”.

Nước mắm 584 Nha Trang được sản xuất từ 100% cá cơm tươi theo phương thức truyền thống

Từ trích dẫn này, bản kiến nghị nhận định, công bố này đã gây nhầm lẫn giữa Asen hữu cơ, luôn có mặt trong cá biển, không độc và Asen vô cơ, rất độc. Nội dung công bố chẳng những không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về nồng độ Asen trong thực phẩm nói chung, trong nước chấm nói riêng mà còn không phù hợp với QCVN 8-2:2011/BYT, trong đó hàm lượng Asen được hiểu là vô cơ, trong nước chấm là 1,0 mg/lít. Việc khẳng định nước mắm có độ đạm càng cao, tỷ lệ nhiễm Asen càng lớn, đã tác dụng trực diện với hậu quả khá nghiêm trọng đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam, nếu không xử lý kịp thời chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến ngành khai thác cá biển. Với tuyên bố một cách chung chung Asen là chất cực độc đã làm cho người tiêu dùng cực kỳ hoang mang, có nhiều dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng chối bỏ nước mắm truyền thống, một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua nước mắm truyền thống.

Nước mắm Chín Tuy, một thương hiệu nước mắm truyền thống nổi tiếng của Nha Trang, được xuất khẩu sang Hàn Quốc

Với lập luận và phản biện như trên, Hiệp hội CB&XKTSVN đã thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ 4 nội dung: “1. Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá mức độ gây thiệt hạicủa thông cáo báo chí của Vinastas ngày 17/10/2016 đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống và có biện pháp xử lý phù hợp để không xảy ra trường hợp tương tự. 2. Chỉ đạo các bộ liên quan kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng Asen, thực chất là không gây hại theo quy định tại QCVN 8-2:2011/BYT, nhưng gây hoang mang cho người tiêu dùng, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng. 3. Chỉ đạo các bộ, ngành liên quan công bố công khai trên thông tin đại chúng việc Asen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng; đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm Asen trong nước mắm tại QCVN 8-2:2011/BYT là Asen vô cơ. 4. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước mắm đang được Bộ Y tế soạn thảo từ 2012, đưa ra nhiều quy định về hóa chất phụ gia không phù hợp với nước mắm truyền thống, đến nay vẫn chưa được ban hành. Xin kiến nghị Thủ tướng xem xét chuyển giao việc soạn thảo và ban hành Quy chuẩn kỹ thuật cho nước mắm sang Bộ NN & PTNT cho phù hợp với chuyên môn đồng thời thúc đẩy việc ban hành nhanh chóng quy chuẩn kỹ thuật này”.

Nguyễn Văn – Anh Dũng