Thừa Thiên Huế: Dân thấp thỏm khi đập ngăn mặn lớn nhất Đông Nam Á xuống cấp

Đập ngăn mặn giữ ngọt Thảo Long là công trình lớn nhất Đông Nam Á

Theo tìm hiểu, đập Thảo Long (thuộc huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế) xây dựng hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2006, với tổng kinh phí hơn 150 tỷ đồng. Đây được xem là công trình lớn nhất Đông Nam Á, xây dựng lần đầu tiên tại khu vưc cửa sông, trên nền đất yếu với nhiều hạng mục hiện đại như 1 âu thuyền, 15 cửa vang, khẩu độ 3,5 m/cửa, đảm bảo an toàn cho các tàu thuyền qua lại…

Từ khi đưa vào sử dụng, công trình đã đem lại những hiệu quả tích cực trong việc ngăn mặn giữ ngọt, đảm bảo nguồn nước để phục vụ tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp cho các huyện Phú Vang, Phong Điền, TX. Hương Trà, Hương Thủy và TP. Huế. Thế nhưng, hiện nay nhiều hạng mục của nơi đây đang có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng.

Mục sở thị tại đập Thảo Long, nhận thấy hầu hết các cửa van đều bị rỉ rét, xuống cấp. Các thiết bị cơ khí trên công trình đều bị thủng, ô xy hóa. Ngoài ra, hệ thống điện lưới phục vụ vận hành theo thời gian cũng bị xuống cấp, không đảm bảo yêu cầu sử dụng.

Hệ thống xi lanh bị ô xi hóa, cần được sửa chửa thay thế

Bên cạnh đó, các hạng mục thiết bị liên kết dưới nước qua quá trình vận hành bị trôi, hoặc hư hỏng. Các thiết bị xi lanh thủy lực nằm phía môi trường nước mặn bị ô xi hóa, xuống cấp không thể xử lý triệt để. Đối với phần thủy công, dầm đáy bằng bê tông tại một số cửa phục vụ ngăn mặn giữ ngọt cũng bị xói mòn, khi có sự chênh lệch nguồn nước giữa hạ lưu sẽ bị rò rỉ nước mặn và thất thoát nguồn nước ngọt. 

Tại các công trình nhà điều hành trạm, các phòng chức năng, hệ thống điện, nước cũng bị xuống cấp do sử dụng trong thời gian dài.

Nhiều người dân lo lắng, nếu không sớm triển khai sửa chữa, sẽ xuất hiện tình trạng xâm ngập mặn gây ảnh hưởng đến nguồn nước canh tác nông nghiệp của bà con nhân dân.

Các kết cấu bằng thép đều bị rỉ rét

Ông Trần Văn Khê (trú xã Phú Thanh, Phú Vang) cho biết, sau hơn nhiều năm đưa vào sử dụng, công trình ngăn mặn giữ ngọt đập Thảo Long xuất hiện nhiều dấu hiệu xuống cấp, tại các cửa vang đều rỉ rét.

“Đây là một công trình rất quan trọng, nếu không có biện pháp nâng cấp, sửa chữa kịp thời thì nguy cơ xâm nhập mặn sẽ khó tránh khỏi. Nếu nước mặn xâm nhập thì hàng nghìn hecta đất nông nghiệp trên địa bàn sẽ bị ảnh hưởng rất lớn”, ông Khê lo lắng cho biết.

Trao đổi vấn đề này, ông Đoàn Văn Hạo, Trạm trưởng Trạm Thủy nông Thảo Long thuộc Công ty TNHH Nhà nước 1 thành viên Quản lý - Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, công trình đập được đưa vào khai thác sử dụng hơn 10 năm nay nên đã xuất hiện tình trạng xuống cấp.

Các cửa van đều xuất hiện dấu hiệu ô xi hóa

“Do tác động của môi trường có độ mặn cao, các kết cấu cơ khí, cửa âu thuyền, hệ thống thủy lực và các thiết bị modum, điện tử xuất hiện tình trạng rỉ sét, hư hỏng. Ngoài ra, một số phần liên kết của bộ phận cơ khí bị rơi xuống nước, nên chúng tôi thường xuyên phải kiểm tra để lắp ráp lại.

Hiện tại các cặp xi lanh bị hư hỏng khá nặng khiến thời gian đóng mở cửa đập kéo dài hơn trước đây. Tuy nhiên, kinh phí thay mới một cặp xi lanh thủy lực nhập khẩu từ Đức có giá 1 tỉ đồng chưa kể chi phí vận chuyển. Trong khi đó việc gia công xử lý các cửa van chỉ có thể thực hiện ở phần trên mặt nước, còn nếu thay mới toàn bộ mỗi hạng mục này phải trên tiền tỉ.

Hàng năm, ngân sách tỉnh rót về không đủ để có thể tiến hành sửa chữa toàn bộ, và hiện tại công ty đang làm kế hoạch xin cấp thêm kinh phí để tiến hành sửa chữa dần theo từng năm”- ông Hạo cho hay.

Bài & ảnh:Đức Linh