Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: “Sai một ly, đi một dặm…”

Nguyên nhân do đâu…?

Tình làng, nghĩa xóm êm đẹp nếu câu chuyện cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của UBND huyện Vũ Quang(Hà Tĩnh) cho ông Nguyễn Sỹ Kiều ở thôn Bình Phong, xã Đức Lĩnh không “thâu tóm” luôn cả đường về nhà của ông Nguyễn Doãn Quỳnh. Sự việc vỡ lẽ khi người dân đổ bê tông làm đường thì gia đình ông Kiều ngăn cản, cho rằng con đường nay đã nằm trong khu vực quyền sử dụng đất của mình.
 

Bất ngờ trước sự việc, ông Nguyễn Doãn Quỳnh làm đơn gửi chính quyền địa phương mới hay, con đường sử dụng bao đời của gia đình không được thể hiện trên bản đồ địa chính. Như vậy, để về được nhà thì từ nay gia đình ông Quỳnh chỉ còn cách là bằng đường “hàng không” như lời ví của một cán bộ xã này.

Theo ông Quỳnh phản ánh: Đường dẫn về nhà ông rộng khoảng 2m, nằm nép mình bên bờ suối, một bên tiếp giáp với đất của gia đình ông Kiều. Tính theo thời gian thì đã hơn 20 năm nay sử dụng ổn định, không tranh chấp, ông Quỳnh lập nghiệp, sinh con và đến nay đã có cháu nội ngoại.

Nhân dân ở địa phương thừa nhận, con đường này còn được hình thành trước khi gia đình ông Quỳnh về ở, người dân sử dụng để sản xuất. Muốn đến được nhà ông Quỳnh phải vượt qua con suối mà chỉ một cơn mưa vừa đủ cũng có thể dẫn tới cô lập.

Ông Quỳnh mất đường đi, còn ông Kiều bổng dưng được đất, cả hai đều đưa ra cái lý của mình để giữ quyền lợi. Mâu thuẩn nảy sinh, tình làng nghĩa xóm nay tạm gác, lời nói dẫn đến những hành động ác ý đáp trả từ những người có liên quan khiến cho làng quê yên bình vốn có nay trở nên ồn ào, bất chấp khi bàn đến sự việc
 

Được biết, UBND xã Đức Lĩnh, huyện Vũ Quang đã tính đến giải pháp tự trích kinh phí hàng chục triệu đồng thỏa thuận giải quyết với người dân nhưng sự việc lại ngày càng có dấu hiệu diễn biến phức tạp. Với phương án được đưa ra, bồi thường đất cho ông Kiều nhằm lấy lại con đường đi cho người dân hoặc hỗ trợ kinh phí để gia đình ông Quỳnh làm một con đường khác nhưng đã không đạt được sự đồng thuận.

Một điều dễ nhận thấy, khi cơ quan chức năng đứng về phía ông Kiều để giải quyết sự việc thì vô tình tước đoạt cuộc sống của gia đình ông Quỳnh, một sự thật không thể chống lại. Còn giả thiết ngược lại, đây là phương án có thể giải quyết bằng Luật nhưng nếu được thực hiện thì rõ ràng cơ quan quản lý nhà nước đã thừa nhận mình sai khi thiếu trách nhiệm, sơ sài trong việc thẩm định, kiểm kê hồ sơ đất, cán bộ trực tiếp sai phạm chắc chắn phải xử lý kỷ luật.

Chứng kiến đầu đuôi câu chuyện, hẳn không ít người trong số đó đã thầm trách: Giá như cán bộ hướng dẫn trực tiếp, cụ thể là địa chính xã, Phòng TN&MT có trách nhiệm hơn trong quá trình đo đạc, người dân có liên quan đến quyền lợi được tham gia trao đổi ý kiến khi triển khai đo vẽ bản đồ theo đúng quy trình, quy định của Luật đất đai thì sự việc đáng tiếc đã không xẩy ra.

Nguồn gốc của những vụ khiếu kiện

Mang trên mình căn bệnh quái ác ung thư phổi giai đoạn cuối, ngoài những ngày phải lặn lội ra Hà Nội để xạ trị, hóa trị kéo dài sự sống thì ông Nguyễn Doãn Quỳnh đang thêm gánh nặng tiền của đi tìm công lý. Theo như lời ông Quỳnh, giờ còn sống thì phải giải quyết dứt điểm, lỡ lúc nhắm mắt xuôi tai sẽ liên lụy đến tình cảm thế hệ con cháu.

Vậy nhưng, thực tế lại chưa được như mong muốn, khoảng gần ba năm nay chờ đợi sự vào cuộc của chính quyền địa phương từ xã đến huyện vẫn không được giải quyết. Ông Quỳnh làm đơn, tìm gõ cửa các cơ quan chức năng cầu cứu sự giúp đỡ.  Các cơ quan, lãnh đạo từ cấp tỉnh và một số đơn vị thuộc cơ quan trung ương đều được ông chuyển đơn phản ánh.
 

Ông Trương Thanh Hà- Giám đốc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) cho biết: “Đến nay, huyện Vũ Quang cơ bản hoàn thành việc cấp đổi, cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo chủ trương.  Những trường hợp chưa thể cấp do đang xẩy ra tranh chấp hoặc chủ hộ đi vắng nơi cư trú nên chưa đến khai báo. Trong số đó cũng có số ít trường hợp đã được cấp nhưng phát hiện sai sót, cần phải giải quyết để chỉnh sửa…”, ông Hà nói.

Đề cập đến trường hợp của ông Nguyễn Doãn Quỳnh, ông Hà cho rằng những sai sót trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì không thể tránh khỏi. Đa phần do người dân phát hiện khi nhận bìa (GCNQSDĐ) và có phản ánh. Về trách nhiệm chúng tôi đã tiếp nhận ý kiến, tiến hành thẩm tra lại để chỉnh sửa.

“Nguyên nhân dẫn đến những sai sót đa phần do khâu dẫn đạc trong quá trình đo thực địa, mà trực tiếp là cán bộ thôn, xã. Việc khắc phục cũng gặp rất nhiều khó khăn như kinh phí, thời gian và có những trường hợp xẩy ra khiếu kiện nên phải mất cả quá trình hòa giải…”, ông Hà nói.

Mặt khác, không ít trường hợp xẩy ra do quá trình đo vẽ, cấp giấy chứng nhận không phát hiện những sai sót kịp thời để chỉnh sửa nên dẫn đến những hệ quả về sau, rồi xuất hiện những bất cập trong việc thu hồi, bồi thường và tranh chấp về quyền lợi, việc giải quyết lúc đó lại gặp nhiều khó khăn hơn. Trường hợp của gia đình Liệt sỹ Hồ Văn Toán ở phường Đại Nài, TP. Hà Tĩnh là một ví dụ

Mặc dù đã được nhà cấp giấy sử dụng đất ổn định 20 năm nay, nguồn góc đất lấy từ đất hoang hóa, không xẩy ra tranh chấp, không cơi nới và được chứng nhận sử dụng hợp pháp. Thế nhưng, gia đình ông Toán cũng không ngờ rằng quyết định của UBND TP. Hà Tĩnh thu hồi 1500m2 đất mới được đưa ra chỉ được công nhận bồi thường đất nông nghiệp với giá bèo bọt, vì cho rằng quyết định cấp đất năm 1989 của gia đình ông sử dụng làm kinh doanh là không đúng thẩm quyền.

Ông Toán không đồng tình, cho rằng mục đích xin cấp đất ban đầu đã được trình bày rất rõ, có quá trình sử dụng nên việc sai sót là ở cơ quan chức năng chứ người dân không thể ra quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được, vụ việc dẫn đến khiếu kiện kéo dài gần mười năm nay nhưng vẫn chưa tìm ra lời giải.

Tranh chấp đất đai đang là một trong những vấn đề gây bức xúc, khó giải quyết và hệ quả là dẫn đến khiếu kiện. Câu chuyện trên là một trong những vụ việc điển hình ở Hà Tĩnh, đang khiến những người trong cuộc gặp không ít bối rối. Đáng nói, có một phần nguyên nhân xuất phát từ trách nhiệm của những cơ quan thực thi pháp luật, thiếu thận trọng khi thực hiện nhiệm vụ được phân công.