Đà Nẵng: Khiếu kiện vì thu hồi đất vô lý?

Theo đơn trình bày của cử tri Phan Văn Kỉnh, trú tổ 28, phường Mân Thái, quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng, dòng họ Phan của ông đến tổ 28 lập nghiệp, khai hoang kiến tạo thành nhiều đám ruộng đất. Từ năm 1975, thửa đất do cha chú ông quản lý, canh tác được tập đoàn sản xuất nông nghiệp phường Mân Thái giao khoán sản lượng sản xuất nông nghiệp và định mức thuế theo Sổ thuế nông nghiệp gia đình số 108.

Việc phân chia ranh giới cụ thể như sau: Cha ông Kỉnh sử dụng 1 lô đất diện tích 373m2, chú ông sử dụng 2 lô đất với diện tích 210m2 và 99m2. Trải qua hơn 15 năm sản xuất, năm 1990, cha ông Kỉnh đăng ký kê khai đất. Việc đăng ký kê khai này có xác nhận của UBND phường Mân Thái, tập đoàn sản xuất nông nghiệp phường Mân Thái ngày 28/8/1990, thể hiện trong Tờ khai diện tích canh tác ruộng đất của hộ.

Năm 1993, chú ông Kỉnh chuyển nhượng diện tích 210m2 đất cho ông Nguyễn Hữu L. (trú địa phương) theo Giấy thỏa thuận chuyển quyền sử dụng đất ngày 20/11/1993. Tất cả các hoạt động chuyển nhượng này đều được sự xác nhận và đồng ý hợp pháp của các cơ quan có thẩm quyền theo quy định bấy giờ là Tổ trưởng tổ 28 phường Mân Thái, tập đoàn sản xuất nông nghiệp phường Mân Thái, UBND phường Mân Thái.

Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng đất, ông L. đã lấn chiếm sang phần đất cha ông Kỉnh với diện tích gần 110m2. Các biên bản thể hiện, sự việc đã được UBND phường Mân Thái giải quyết với thông báo buộc ông L. phải tháo dỡ phần xây dựng trái phép.

Tuy nhiên, ông L. không chấp hành thông báo trên. Vụ việc tranh chấp được chuyển lên UBND TP. Đà Nẵng (cũ) thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng giải quyết. Ngày 26/4/1996, Ban địa chính thành phố có buổi làm việc giải quyết tranh chấp đất. Gia đình ông Kỉnh xuất trình các giấy liên quan hợp lệ thửa đất nói trên. Ông L. không xuất trình giấy thỏa thuận chuyển quyền sử dụng 210m2 đất nói trên, mà xuất trình giấy thỏa thuận chuyển quyền sử dụng đất trao tay. 

Hơn 7 tháng sau, ngày 2/12/1996 gia đình ông Kỉnh bất ngờ nhận được Quyết định 2273/QĐ-UB của UBND TP. Đà Nẵng (cũ) ban hành ngày 27/11/1996. Điều kỳ lạ, trong quyết định  không chấp nhận đơn khiếu nại lấn chiếm đất của gia đình ông Kỉnh mà giao Ban địa chính thành phố lập thủ tục trình UBND tỉnh ra quyết định thu hồi diện tích lô đất 651m2 và giao cho thành phố khai thác quỹ đất. Quá bức xúc vì cách xử lý “lạ đời” của UBND TP. Đà Nẵng (cũ), Ngày 04/12/1996, gia đình ông Kỉnh khiếu nại quyết định này, nhưng do sau đó Quảng Nam và Đà Nẵng chia tách tỉnh nên sự việc của ông bị gián đoạn. Từ đó, ròng rã hơn 20 năm trời, câu chuyện chưa có hồi kết.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, sau những đơn thư của ông Kỉnh, năm 2016, UBND TP. Đà Nẵng đã ban hành Quyết định 3875/QĐ-UBND thu hồi toàn bộ thửa đất.

Tuy nhiên, tiếp tục không đồng ý với quyết định này, gia đình ông Kỉnh đã khởi kiện ra TAND TP. Đà Nẵng. Ngày 24/7/2018, phiên tòa được mở nhưng rồi lại hoãn. Theo văn bản do chủ tọa phiên tòa Võ Đình Thắng ký thì nguyên nhân hoãn phiên tòa là do các đại diện phía bị kiện là UBND TP. Đà Nẵng, những người có nghĩa vụ liên quan là UBND phường Mân Thái, Trung tâm phát triển quỹ đất Đà Nẵng đã được tòa án triệu tập hợp lệ nhưng vắng mặt.

Trao đổi với PV, Luật sư Lê Cao - Đoàn Luật sư TP. Đà Nẵng cho rằng, ông Kỉnh có quyền khởi kiện và yêu cầu tòa án hủy Quyết định 3875/QĐ-UBND, công nhận diện đất 373m2 trên là của gia đình mình (theo diện thừa kế sử dụng từ cha để lại cho con) là hợp pháp. Theo Luật sư Cao, Quyết định 3875 của UBND TP. Đà Nẵng với nội dung thu hồi lô đất là trái pháp luật bởi diện tích đất này có nguồn gốc rõ ràng, hợp pháp.

Bên cạnh đó, trong quá khứ, Quyết định QĐ 2273/QĐ-UB năm 1996 có thể khẳng định không phải là quyết định thu hồi đất. Bởi không có căn cứ thu hồi theo quy định tại Điều 26 Luật Đất đai 1993 cùng với đó là không theo trình tự, thủ tục khi thu hồi đất được quy định cụ thể tại Điều 28 Luật Đất đai 1993, không thông báo cho người đang sử dụng biết lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án đền bù thiệt hại.