TPHCM: Trông chờ gì các bãi đậu xe cao tầng?

Nỗi khổ sở hữu “xế hộp”

Anh Nguyễn Huy Thái, nhà ở phường Phú Thuận, quận 7, thường ngày làm việc ở quận 1. Sở hữu xe hơi, đáng ra anh phải phấn khởi nhưng nhắc đến chuyện này thì lòng anh rầu rầu. Anh Thái nói: “Con tôi học ở quận 1, nên hàng ngày tôi lái ô tô đi làm, tiện thể đưa đón con. Trước đây, vào khu vực này, việc tìm chỗ đậu xe cũng hơi khó nhưng vẫn có thể dừng, đậu tạm một thời gian ngắn trên vỉa hè, dưới lòng đường. Từ ngày lực lượng chức năng quận 1 ra quân lập lại trật tự đô thị thì tôi hơi sợ, nên bây giờ đi lại bằng xe máy. Chỉ khi nào đi xa hoặc vào chỗ nào ở quận 1 có nơi đậu xe thì tôi mới đi xe hơi”.

 Tương tự, chị Diệp Thanh Thảo, ngụ phường Thảo Điền, quận 2, cho biết thỉnh thoảng chị có hẹn với đối tác, bạn bè gặp mặt ở một vài quán cà phê quen thuộc tại trung tâm quận 1. Bình thường ở khu vực này, muốn tìm được nơi đậu xe đúng phép không đơn giản. Trước đây, một số bảo vệ của quán hướng dẫn khách uống nước đậu xe dưới lòng đường hay trên vỉa hè và thu tiền nhưng từ khi quận 1 tổ chức xử phạt, chị Thảo không còn dám đậu liều nữa. “Có lần, tôi tránh đậu xe trên vỉa hè và cho ô tô vào bãi đậu xe ở một khách sạn trên đường Đồng Khởi trong vài giờ, nhưng phải trả đến 200.000 đồng, một mức giá quá chát. Đi ô tô gặp trở ngại vì ùn tắc thì nay gặp phải chuyện bí chỗ đậu xe, nên từ đó về sau tôi không đi ô tô vào trung tâm TP nữa” - chị Thảo tâm sự.

Qua khảo sát nhanh, số lượng ô tô “trùm mền” nằm cả tuần tại các khu vực chung cư Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp, Thủ Đức… gần đây tăng cao. Anh Hứa Văn Nam, nhân viên bảo vệ tại chung cư Phú Gia Hưng, phường 15, quận Gò Vấp cho biết bãi giữ xe của chung cư không còn nhận xe khách bên ngoài gửi vì đã kín chỗ. Vào ban đêm, xe của cư dân về càng đông và nhiều xe phải đậu trên lối đi nội bộ của chung cư. Một số chủ xe cho biết họ chỉ sử dụng ô tô cho các chuyến đi xa thay vì sử dụng thường xuyên như trước đây. Họ nói gần đây đi ô tô vào khu vực nội thành rất khó tìm nơi đậu, nếu đậu bừa thì bị phạt rất nặng.

Theo thống kê, ở khu vực trung tâm TP có 77 tuyến đường cấm đỗ xe; gần 70 tuyến đường cấm dừng, đậu ô tô theo giờ. Tuy nhiên, bất chấp các biển báo cấm dừng, đỗ ô tô, nhiều ô tô vẫn nối đuôi, xếp hàng dài ở nhiều nơi. Các đường Nguyễn Cư Trinh, Nguyễn Du, Huyền Trân Công Chúa… cho ô tô đỗ theo giờ; thậm chí các đường Alexandre de Rhodes, Nguyễn Văn Chiêm… (quận 1) cấm dừng, cấm đỗ nhưng hầu như lúc nào cũng có hai hàng xe ở hai bên. Rất dễ nhận biết các xe đỗ “lậu” ở khu vực này, đó là các xe vẫn nổ máy, đèn xe nhấp nháy và tài xế luôn ngồi ôm vô lăng, mắt láo liêng ngó trước nhìn sau canh chừng lực lượng chức năng.

Hay dọc theo các tuyến đường Nguyễn Thị Nghĩa, Lê Lai, Lê Duẩn (quận 1), Trần Cao Vân, công trường Quốc tế (quận 3), những ngày giáp Tết này người đi đường bắt gặp rất nhiều xe hơi đậu trên đường. Trong khi đó, hàng loạt tuyến đường khá hẹp, chỉ có hai làn xe như Bùi Thị Xuân, Sương Nguyệt Anh, Lý Tự Trọng, Trương Định... được kẻ vạch sơn cho phép ô tô đỗ để thu phí. Ở những nơi này, ô tô nối đuôi nhau xếp hàng dài. Phần đường còn lại quá nhỏ nên dòng xe phải nhích từng chút một để đi qua.

Nơi đắt, nơi ế

Trong những ngày này, TPHCM đang dẹp các bãi giữ xe máy trên vỉa hè tại các quận trung tâm. Sở GTVT cũng đang lấy ý kiến các sở, ngành, đơn vị liên quan để thay đổi, bổ sung quyết định 74 liên quan việc thu phí lòng đường, vỉa hè theo chủ trương mới của TPHCM. Trong diễn biến này, việc tìm kiếm các bãi đậu ô tô tập trung tại khu vực trung tâm TP cũng được các tài xế đặc biệt quan tâm.

Theo thống kê của Sở Xây dựng, trong phạm vi bán kính 500m quanh trụ sở UBND TPHCM có 59 công trình cao tầng có từ 1 - 5 tầng hầm đỗ xe như tòa nhà Kumho Asiana Plaza, khu phức hợp Eden, cao ốc Saigon Center... Ngoài ra, còn có 46 công trình cao tầng có tầng hầm đỗ xe với sức chứa nhỏ hơn trên các đường Đồng Khởi, Nguyễn Huệ, Hai Bà Trưng... Ước tính ngoài khả năng đáp ứng chỗ đậu xe cho các tòa nhà, thì có khoảng 20% diện tích (với khoảng 1.323 ô tô và 2.750 xe máy) cho đậu xe công cộng. Tuy nhiên, giá giữ ô tô tại những nơi này khá cao, lại tính giá theo giờ.

Đơn cử như cao ốc Kumho Asiana Plaza (tọa lạc trên đường Lê Duẩn, quận 1) lấy giá 10.000 đồng/ô tô con trong 3 giờ đầu, sau 3 giờ thu thêm 100.000 đồng/xe; nếu gửi qua đêm là 200.000 đồng/xe. Trong khi đó, bãi đỗ xe ở Saigon Center (góc ngã tư Lê Lợi - Pasteur, quận 1) lấy giá 20.000 đồng/xe trong 3 giờ đầu tiên. Mỗi giờ tiếp theo (trong 6 giờ đầu) là 20.000 đồng và mỗi giờ tiếp theo (sau 6 giờ đầu) là 40.000 đồng. Nếu gửi xe qua đêm giá 200.000 đồng/chiếc…

Đón đầu tình trạng “khát” chỗ đậu ô tô ở khu vực trung tâm TP, Tổng công ty Cơ khí GTVT Sài Gòn – Samco đã đưa vào hoạt động bãi đậu xe cao 5 tầng trên đường Võ Văn Kiệt (quận 1), với sức chứa 450 ô tô và hơn 3.900 xe máy. Theo bà Tăng Thị Thu Lý, Phó Tổng giám đốc Samco, bãi đậu xe này đã hoạt động hết công suất về chỗ đậu ô tô, với giá 2 triệu đồng/tháng. Mức giá này không rẻ, nhưng vẫn có rất nhiều người đăng ký gửi xe và công ty phải từ chối vì bãi xe hết chứa nổi. Việc nhiều người tìm đến gửi xe chứng tỏ nhu cầu đậu xe ở trung tâm TP là rất lớn. Công ty thấy mức giá trên là hợp lý bởi bãi xe hiện đại, có camera, hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động, máy phát điện dự phòng… Từ thực tế hoạt động hiệu quả thì Samco đang tính đến việc mở rộng mô hình này.

Trong khi đó, ở khu vực xa trung tâm hơn, bãi đỗ xe cao tầng tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất luôn trong tình trạng kín chỗ. Nhà giữ xe cao tầng ở sân bay Tân Sơn Nhất chính thức đưa vào khai thác từ giữa tháng 11/2016, do CTCP đầu tư TCP làm chủ đầu tư, được xây dựng trên diện tích trên 21.000m2, diện tích xây dựng 11.000m2. Nhà giữ xe này bao gồm 1 tầng hầm, 1 tầng lửng và 5 tầng nổi, sức chứa 239 chỗ đậu ô tô ngoài trời (được sử dụng làm bãi đậu xe taxi và bãi đậu xe khách); 1.742 chỗ đậu ô tô trong nhà, 6.000 chỗ đậu xe máy trong nhà. Tầng hầm với diện tích 2.264m2 là không gian công cộng kết nối với nhà ga quốc nội hiện hữu qua hầm chui sẽ được xây dựng trong giai đoạn tiếp theo.

Theo Quyết định 6003 của UBND TPHCM vừa ban hành, giá dịch vụ trông giữ xe tại nhà để xe ở ga quốc nội thuộc Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất được tăng lên. Theo đó, giá giữ ô tô từ 4 - 8 chỗ 90 phút đầu là 30.000 đồng/xe/lượt; tiếp đến, trên 90 phút đến hết 24 giờ 10.000 đồng/xe/giờ; trên 24 giờ 75.000 đồng/xe/12 giờ; 2 triệu đồng/xe/tháng… 

Trong khi giá đậu ô tô ở các bãi khu vực trung tâm TP rất cao và khó tìm chỗ đậu, thì các bãi đậu xe ở vùng xa trung tâm vẫn thừa chỗ đậu dù giá thấp hơn nhiều. Nằm ở mặt tiền đường Chế Lan Viên (phường Tây Thạnh, quận Tân Phú), bãi đỗ xe nổi quy mô 5 tầng của Công ty TNHH Xây dựng - Dịch vụ và Thương mại Tiên Tiến (Công ty Tiên Tiến) được đưa vào khai thác từ giữa năm 2013.

Công trình được đầu tư trang thiết bị và công nghệ hiện đại. Riêng hạng mục phòng cháy, chữa cháy, camera và thiết bị an ninh chiếm hơn 10 tỷ đồng. Tại đây, giá giữ ô tô khoảng 1,3 triệu đồng/tháng, có sức chứa 1.000 chỗ đậu ô tô và 2.000 chỗ cho xe máy nhưng hiện nay chỉ mới khai thác được 30 - 40%. Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Giám đốc Công ty Tiên Tiến cho biết, doanh nghiệp đã đầu tư gần 500 tỷ đồng xây dựng bãi đậu xe. Hiện nay số lượng xe vào đậu ít nên công ty rất khó khăn trong việc trả lãi vay ngân hàng.

Vì sao bãi đậu xe tập trung được đầu tư bài bản lại lâm vào cảnh “chợ chiều”, trong khi TPHCM đang rất thiếu chỗ đỗ xe ô tô? Đại diện lãnh đạo Công ty Tiên Tiến lý giải: các bãi xe được đầu tư bài bản không cạnh tranh nổi với bãi xe tự phát đang tràn lan trên lòng đường, hè phố và các dự án cao ốc bỏ hoang tại trung tâm TP. Thời điểm nhà giữ xe Tân Tiến vừa hoàn thành thì cũng là lúc gần 40 bãi giữ xe ô tô tự phát mọc lên xung quanh. Hầu hết các bãi xe tự phát tận dụng bãi đất trống của các dự án chưa xây dựng. Do hầu hết không trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy, thiết bị an ninh và không mua bảo hiểm nên giá giữ xe của các bãi tự phát rẻ hơn.

Nhà đầu tư cần được chia sẻ

Tại các quận trung tâm của TPHCM, sức ép chỗ đậu cho ô tô đang tăng lên, nhất là khi việc dẹp lòng lề đường, lập lại trật tự đô thị đang diễn ra nóng bỏng. Thế nhưng, các dự án bãi đậu xe vẫn chưa có chuyển động đáng kể.

Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện TP đang quản lý gần 8 triệu phương tiện, tăng đến 70% so với năm 2010, trong đó có gần 1 triệu ô tô các loại. Đáng nói là mức thu phí đậu xe thấp, chỉ 5.000 đồng/lượt mà không giới hạn thời gian, việc xử phạt chưa nghiêm nên hiện nay tình trạng đậu đỗ xe tràn lan trên đường diễn ra phổ biến. Theo quy hoạch, khu trung tâm TPHCM rộng 930ha có 8 bãi đậu xe ngầm. Đến nay, vẫn chưa có bãi xe nào được xây dựng chính thức.

Năm 2005, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận đề xuất của UBND TP đầu tư BOT dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm tại công viên Lê Văn Tám (quận 1). Thế nhưng trong suốt 13 năm qua, nhà đầu tư là CTCP đầu tư phát triển không gian ngầm IUS và Công ty TNHH tập đoàn Đông Dương vẫn giậm chân tại chỗ. Cũng trong suốt 13 năm qua, Công ty TNHH tập đoàn Đông Dương - đơn vị đã đeo bám dự án đầu tư xây dựng bãi đậu xe ngầm ở Công trường Lam Sơn (đến nay đã chuyển về vị trí ở sân khấu Trống Đồng), nhưng nay dự án này vẫn còn trên giấy.

 Theo Tiến sĩ Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TPHCM, ở đây có phần lỗi về điều tiết của lãnh đạo TP. Bởi với mức giá đậu xe như hiện nay và việc cơ quan chức năng chưa kiên quyết xử phạt các trường hợp đậu đỗ trái phép nên người dân ít vào những bãi đỗ xe…  Nhà đầu tư cũng ngại bởi mức giá đậu xe hiện nay theo quy định của Nhà nước là quá rẻ nên không có lời, dẫn đến doanh nghiệp ngại ngần không dám đầu tư. Tiến sỹ Võ Kim Cương dẫn chứng, ở nước ngoài người sử dụng xe phải thuê chỗ đậu xe cũng không khác gì thuê chỗ ở và xử rất nghiêm việc đậu xe vi phạm ngoài đường. Về mức giá giữ xe nên để theo giá thị trường, theo quy luật cung cầu, Nhà nước chỉ nên định giá giữ xe ở những nơi như trường học, bệnh viện…

Để lập lại trật tự đô thị, thiết nghĩ cơ quan quản lý Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư mạnh dạn đầu tư các bãi đậu xe cao tầng tại khu vực trung tâm TPHCM, với những ứng dụng công nghệ hiện đại. Ngoài việc đảm bảo đủ chỗ đậu xe ở các quận nội thành, Sở GTVT cũng nhanh chóng phát triển vận tải hành khách công cộng, tránh việc dồn ứ ô tô trên các tuyến đường, dẫn đến tắc nghẽn giao thông.