Thủy điện Hòa Bình đã phải xả lũ lịch sử tới 8 cửa xả đáy

Khó dự báo chính xác định lượng mưa

Theo báo cáo của các đơn vị trong Ban chỉ đạo, mưa lớn tập trung tại khu vực lòng hồ Hòa Bình trong những ngày qua, đặc biệt là đêm ngày 10 rạng sáng ngày 11/10 đã khiến lưu lượng nước về hồ có lúc cao nhất lên tới gần 16.000m3/giây. Thủy điện Hòa Bình đã phải xả lũ lịch sử tới 8 cửa xả đáy. Liên tiếp trong 1 ngày đêm, tổng lưu lượng xả về hạ du đạt hơn 16.50m3/giây, khiến cho mực nước trên hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình lên nhanh đột biến và gây ngập lụt nghiêm trọng ở các tỉnh hạ du.

Lưu lượng dự báo về hồ cho thời điểm 1 giờ sáng ngày 11/10 là 3.800 m/giây, nhưng thực tế lên tới hơn 9.300m3/giây. Thời điểm 15 giờ cùng ngày, lưu lượng thực cũng vượt xa dự báo (11.290 m3/giây so với dự báo 2.900 m3/giây). Phải đến chiều ngày 12, hai con số này mới gần tương đương nhau.

ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương phát biểu tại cuộc họp

Ông Trần Quang Hoài, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai – Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Trung ương về PCTT khẳng định, việc xả lũ ở hồ Hòa Bình đã tuân thủ theo quy trình vận hành liên hồ chứa. Tại Điều 12 của quy trình vận hành, nếu tình huống khẩn cấp được xả cấp tập để đảm bảo an toàn cho công trình. Đối với thuỷ điện Hoà Bình vừa rồi cũng vậy, nếu không kịp xả lũ sẽ gây nguy cơ mất an toàn hồ chứa, thảm hoạ có thể thấy được nếu đập hồ thủy điện bị bục vỡ. 

Trả lời câu hỏi về tính chính xác của dự báo mưa, ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương cho biết, dự báo mưa cực đoan đã khó, dự báo chính xác định lượng mưa bao nhiêu lại càng khó hơn do nguyên nhân gây mưa có sự ảnh hưởng, kết hợp của nhiều yếu tố. Đây là khó khăn chung của lĩnh vực dự báo trên thế giới chứ không riêng Việt Nam. Chúng tôi vẫn nhận thức dự báo định lượng mưa là rất quan trọng và cố gắng cập nhật liên tục thông tin này trong bản tin.

Trong những ngày vừa qua, mưa xảy ra trên phạm vi rộng từ các tỉnh mìền núi phía Bắc đến tận Quảng Nam, Quảng Ngãi. Mưa chia làm 2 đợt, do ảnh hưởng trực tiếp của áp thấp và hưởng hưởng từ hoàn lưu gây mưa sau ATNĐ. Về tổng thể, dự báo đã bám sát với thực tế. Tuy nhiên có nhiều yếu tố gây mưa cực đoan , điển hình là ở Hoà Bình, lượng mưa đạt gần 300 mm chỉ trong vòng 6 tiếng, có ngày lên tới 500 mm. Bên cạnh đó, mưa thường xảy ra vào nửa đêm về sáng nên rất khó khăn trong ứng phó và truyền tin. 

“Để nâng cao chất lượng dự báo, đặc biệt là mưa lớn cực đoan cần có sự kết hợp các hệ thống quan trắc tự động két hợp giám sát từ xa bằng vệ tinh, radar... cùng với thông tin từ các cơ quan quan trắc, dự báo quốc tế. Các cơ quan khí tượng trong nước cũng cần được đầu tư công nghệ hiện đại trong xử lý thông tin và truyền tin đến các cấp cơ sở, đặc biệt là khu vực vùng sâu vùng xa”, ông Cường nhận định.

Mưa lũ gây thiệt hại cả về tính mạng và tài sản của người dân. Đã có 58 người chết và 38 người hiện đang mất tích. Ông Hoài cho biết, khu vực miền núi phía Bắc có số lượng người thiệt mạng nhiều hơn cả, nhất là Yên Bái và Hòa Bình. Nguyên nhân chủ quan là do người dân làm nhà ở vị trí dễ bị sạt lở, lũ quét; bất cẩn khi đi qua ngầm tràn, cầu cống; ngoài ra, tình trạng mất rừng đã làm yếu đi khả năng giữ nước lũ. Theo thống kê, có tới 100.000 ngôi nhà đang trong diện phải di dời vì ở nơi có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét cao. Yếu tô địa hình chia cắt và điều kiện thông tin liên lạc kém đã dẫn tới hạn chế trong công tác truyền tin.

Nguy cơ lũ chồng lũ

Theo Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia, bão số 11 đã vượt Philippin vào biển Đông và hướng vào khu vực Bắc Trung Bộ và Trung Bộ. Dự báo, bão có thể lên đến cấp 11, giật cấp 13 khi tiến gần đén đảo Hải Nam (Trung Quốc) và khả năng suy yếu khi vào vịnh Bắc Bộ của nước ta. Ông Lê Thanh Hải - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Hiện nay, bão số 11 đang di chuyển chậm và tích lũy thêm năng lượng. Khu vực bão đổ bộ vào đất liền nước ta chưa được xác định cụ thể, nhưng kéo dài từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế.

Quang cảnh cuộc họp

Ông Trần Quang Hoài nhận định, cơn bão này nếu đổ bộ vào nước ta sẽ rất nguy hiểm, bởi hầu hết các hồ chứa khu vực miền Bắc và miền Trung đều đã đầy nước. ảnh hưởng của đợt mưa lũ vừa qua vẫn chưa được khắc phục xong. Nước lũ đã làm ngập 31.000 ngôi nhà và hơn 50.000 ha lúa, hoa màu. Hiện nhiều tuyến đường giao thông ở nhiều tỉnh vẫn chưa thông tuyến. Tại Yên Bái, tỉnh lộ 174 Văn Chấn - Trạm Tấu còn nhiều điểm sạt lở chưa khắc phục xong.

Bởi vậy, các công việc cần triển khai tiếp theo là nghiêm túc khắc phục hậu quả mưa lũ tại các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ theo Công điện sô 1560 của Thủ tướng Chính phủ. Các đơn vị tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa lũ, tình hình xả lũ tại các hồ chứa và cơn bão số 11. Các địa phương khẩn trương rà soát thiệt hại, khắc phục sự cố, ổn định đời sống nhân dân tại các khu vực chịu thiệt  hại. Tiếp tục canh gác, kiểm tra các tuyến đê và tập trung xử lý các vị trí đê điều hư hỏng, nhất là các trọng điểm xung yếu để chuẩn bị cho các đợt mưa lũ tiếp theo.

Khánh Ly