Phát triển thị trường dịch vụ, tư vấn môi trường

Toàn cảnh Hội thảo

Nội dung của đề án gồm 3 phần chính. Phần 1 của báo cáo đó là  cơ sở lý luận và kinh nghiệm một số nước về xây dựng và phát triển thị trường dịch vụ thông tin môi trường. Dự thảo báo cáo đã chỉ ra các nguyên tắc cơ bản để xây dựng, phát triển dịch vụ thông tin, tư vấn môi trường và vai trò của Nhà nước cũng như kinh nghiệm của một số nước.

Trên thế giới hiện nay, thị trường hàng hóa và dịch vụ môi trường đang có xu hướng phát triển với tốc độ nhanh, gần gấp hai lần so với giao dịch thương mại khác. Riêng năm 2008 thị trường trên phạm vi toàn cầu đã có tổng giá trị giao dịch lên tới hơn 674 tỷ Euro, chiếm khoảng 65% tổng giá trị giao dịch khác. Trong đó, Liên minh châu Âu chiếm tới 31% thị trường hàng hóa và dịch vụ môi trường toàn cầu với những nước đứng đầu như CH Liên bang Đức, Hà Lan…

Phần hai của báo cáo đã làm nổi bật về thực trạng thị trường dịch vụ thông tin môi trường. Thời gian qua, với hành lang pháp lý chặt chẽ về bảo vệ môi trường ngày càng được hoàn thiện, công tác bảo vệ môi trường nước ta đã có nhiều chuyển biến. Nhiều cơ sở đã quan tâm, chú trọng và làm tốt công tác bảo vệ môi trường  nhưng vẫn còn tồn tại bộ phận không nhỏ các đơn vị chưa thực hiện tốt các quyền và nghĩa vụ đã được pháp luật quy định. Nhiều trường hợp dù đã bị phát hiện song chậm xử lý nguyên nhân một phần cũng do doanh nghiệp còn lúng túng và khó tiếp cận dịch vụ môi trường. Cùng với sự phát triển của hành lang pháp lý trong khi các dịch vụ thông tin, tư vấn môi trường không có sự phát triển tương xứng đã dẫn tới những khó khăn nhất định trong việc thực thi, tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường.

Tại phần 3, dự thảo đề án cũng nêu ra những dự báo cũng như mục tiêu của việc xây dựng dề án phát triển dịch vụ thông tin, tư vấn môi trường. Theo đó, mục tiêu cụ thể từ nay tới năm 2018 sẽ tiến hành xây dựng thị trường và giai đoạn hai từ 2019 – 2020 sẽ là giai đoạn phát triển.

Hội thảo cũng được chuyên gia từ Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) trình bày về những kinh nghiệm của Nhật Bản về hệ thống chia sẻ thông tin môi trường. Tại Nhật Bản, Nhà nước phải nỗ lực để cung cấp thông tin cần thiết về bảo tồn môi trường, bao gồm trạng thái môi trường, đồng thời thúc đẩy hoạt động dạy và học theo điều 25 (Luật bảo vệ môi trường cơ bản của Nhật Bản). Việc này góp phần khuyến khích các hoạt động tự nguyện của các cơ quan, tổ chức tư nhân trong quá trình cân nhắc bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân và pháp nhân. Pháp luật trong lĩnh vực môi trường đều quy định vấn đề chia sẻ thông tin. Nhật Bản còn đề ra Chiến lược thông tin môi trường khi các Bộ ngành phải thực hiện các chính sách dựa trên thông tin phục vụ công tác bảo vệ môi trường và cung cấp cho công chúng các thông tin phù hợp.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Hoàng Văn Thức cho rằng chúng ta cần xây dựng một hành lang pháp lý nhằm hỗ trợ có hiệu quả cho việc hình thành một thị trường minh bạch cho người có nhu cầu và người cung cấp tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau để trao đổi, mua bán dịch vụ, xác định số lượng và giá cả cần thiết của sản phẩm dịch vụ. Trong thời gian từ nay đến năm 2020, chúng ta cần xây dựng một thị trường dịch vụ thông tin, tư vấn môi trường rõ ràng, minh bạch làm cơ sở cho các nhà lãnh đạo hoạch định chính sách về môi trường. Các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng được thuận lợi, tránh được những hậu quả không đáng có đồng thời thúc đẩy nền kinh tế nước nhà ngày càng phát triển, môi trường được bền vững.

Tham dự Hội thảo, các đại biểu cũng cho rằng việc xây dựng đề án phải chú ý tới việc chuẩn hóa các loại hình dịch vụ thông tin cũng như nguyên tắc chia sẻ để cung cấp cho người có nhu cầu. Đồng thời làm rõ các quy định về các mức tư vấn, có phí hay không để khách hàng được biết.  Bên cạnh đó, việc xây dựng đề án này phải đảm bảo tiến độ đã đề ra nhưng phải đồng bộ. Ngoài ra cần phải kiểm soát các loại hình dịch vụ như hiện nay cũng như quản lý chặt chẽ các trung tâm tư vấn, làm rõ các điều kiện thành lập để tránh những trường hợp giả mạo gây ra hậu quả đáng tiếc cho công tác bảo vệ môi trường.

Nguyễn Cường