Sơn La: Đã xác minh nguyên nhân gây ô nhiễm mó nước gốc sung

Trước đó, Sở TN&MT nhận được ý kiến phản ánh của người dân trên địa bàn 2 khu vực trên về việc có một số cơ sở chế biến tinh bột sắn, đường và chăn nuôi gia súc không xử lý nước thải triệt để, nước thải đã làm ô nhiễm nước ngầm, phát sinh mùi hôi thối và thay đổi màu sắc nguồn nước.

Ngay khi nhận được phản ánh, Đoàn công tác Sở TN&MT Sơn La đã phối hợp với Phòng TN&MT huyện Mai Sơn tiến hành nhiều đợt kiểm tra, thu thập dữ liệu, khảo sát, lấy mẫu tại nguồn nước bị ô nhiễm và lưu vực đầu nguồn nước có các cơ sở sản xuất kinh doanh nghi vấn có phát sinh nước thải.

Sơ bộ, đã xác định các nguồn chính phát sinh nước thải quy mô lớn có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, gồm: Công ty CP Mía đường Sơn La; trại lợn của Công ty TNHH Minh Thúy Cò Nòi; 3 cơ sở chế biến tinh bột sắn công suất từ 50-100 tấn củ/ngày; nước thải sinh hoạt và chăn nuôi hộ gia đình tại khu vực lân cận nguồn nước.

Mó nước gốc sung ô nhiễm do nhiều nguồn thải

Kết quả kiểm tra cho thấy: Tại 2 cơ sở chế biến tinh bột sắn bằng phương pháp ướt tại xã Cò Nòi (khu vực thượng nguồn mó nước tiểu khu 4,5), cơ sở chưa đầu tư hệ thống xử lý nước thải đảm bảo; nước thải được lưu trữ trong ao và không được lót đáy; nước thải chưa qua xử lý để thẩm thấu và xả ra môi trường. Hiện 2 cơ sở này đã dừng hoạt động.

Tại Công ty CP Mía đường Sơn La, Đoàn kiểm tra đã làm việc trong các ngày 22/2, 14/3, 15/3, 16/3, 27/3, 29/3 và 5/4. Kết quả, đơn vị chưa thực hiện đúng các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt và các yêu cầu trong quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Như: Chưa lập kế hoạch bảo vệ môi trường, chưa lắp đặt và vận hành hệ thống quan trắc khí thải tự động với khí thải phát sinh sau xử lý, chưa hoàn thiện hệ thống thu gom nước giải nhiệt… Hệ thống thu gom nước thải chưa xây dựng hoàn thiện, còn nhiều chỗ rò rỉ, vận hành không đúng theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt… Chưa vận hành thử nghiệm các công trình bảo vệ môi trường đồng thời với quá trình vận hành thử nghiệm với dự án khi nâng công suất nhà máy…

Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Công ty rà soát, khắc phục ngay những tồn tại; lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính theo điểm e khoản 2 Điều 9 Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Với trại lợn của Công ty TNHH Minh Thúy Cò Nòi, ngày 27/3, chủ cơ sở đã cho hộ gia đình có vườn cây liền kề sử dụng nước thải chăn nuôi để tưới cây với lượng nước thải khoảng 60m3. Việc sử dụng nước thải trên chưa đúng Đề án bảo vệ môi trường được phê duyệt; cơ sở chưa có báo cáo hoàn thành đề án bảo vệ môi trường gửi cơ quan quản lý nhà nước để kiểm tra, xác nhận hoàn thành.

Bên cạnh đó, hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt khu vực chợ và các hộ chăn nuôi tại các tiểu khu thuộc thị trấn Hát Lót cũng chưa được đầu tư xây dựng. Nước thải đang xả theo đường thoát nước tự nhiên chảy về khu vực mó nước tiểu khu 4, 5 thị trấn Hát Lót.

Hiện nay, nguồn nước mó tại tiểu khu 4 và 5, màu sắc nước đã trong trở lại, không có màu nâu đen, không có bọt, mùi hôi đã giảm nhiều. Nguồn nước đang có xu thế hồi phục.

Nguồn nước Yên Châu ô nhiễm do nước thải sản xuất sắn

Qua kiểm tra cơ sở sản xuất tinh bột sắn của ông Nguyễn Tài Mùi (Tiểu khu Thống Nhất, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn), cơ sở có 1 hồ chứa nước thải đã đầy có lót bạt dứa. Tuy nhiên lượng bùn, nước thải đã tràn ra khỏi bạt, lượng nước thải chứa trong hồ khoảng 200m3. Có đường mương nước chạy dọc về khu vực thác Pá Măn, bản Thèn Luông, xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu. Thời điểm kiểm tra xác minh vẫn có lẫn nước thải sản xuất sắn tràn từ hồ chứa nước thải của cơ sở sản xuất tinh bột sắn của ông Nguyễn Tài Mùi.

Theo số liệu quan trắc, mẫu nước mương nước gần cơ sở sản xuất sắn của ông Mùi có 9/13 thông số vượt giới hạn cho phép. Mẫu nước tại thác Pá Măn, bản Thèn Luông, xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu có 6/13 thông số vượt giới hạn.

Như vậy, nguồn nước ở đây bị ô nhiễm là do nước thải sản xuất sắn chưa qua xử lý của hộ gia đình ông Mùi đã chảy vào dòng nước dẫn về khu vực thác nước. Đến nay, nguồn nước đã có dấu hiệu phục hồi tích cực, nước đã trong trở lại, hầu như không còn mùi và dấu hiệu ô nhiễm.

Tiếp tục siết chặt bảo vệ môi trường và nguồn nước

Thời gian tới, để tăng cường công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường nói chung và 2 khu mó nước bị ô nhiễm tại 2 huyện Yên Châu, Mai Sơn nói riêng, Sở TN&MT Sơn La sẽ tiếp tục cử cán bộ theo dõi, đánh giá, lấy mẫu phân tích chất lượng nguồn nước; đề xuất các giải pháp, biện pháp nhằm đảm bảo các nguồn nước không bị ô nhiễm. Tiếp tục kiểm tra, giám sát, thanh tra với Công ty CP Mía đường Sơn La trong việc khắc phục triệt để các tồn tại, vi phạm đã được chỉ ra, chấp hành thực hiện đúng các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Sở TN&MT đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND các huyện Mai Sơn, Yên Châu tăng cường chỉ đạo kiểm tra, giám sát, quản lý môi trường với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chế biến phát sinh nước thải, chất thải trên địa bàn. Kịp thời phát hiện báo cáo hoặc xử lý nghiêm minh theo thẩm quyền, trọng tâm là các cơ sở đã khảo sát, kiểm tra như trên.

Yêu cầu Công ty CP Mía đường Sơn La thực hiện đúng các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường và các yêu cầu trong quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường số 1879/QĐ-BTNMT ngày 13/6/2018 của Bộ TN&MT về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án Nâng công suất Nhà máy mía đường Sơn La từ 3.000 lên 10.000 tấn mía; tương đương 45.000 lên 150.000 tấn đường/năm.

Thường xuyên thực hiện việc quản lý nước thải: Có hồ sơ, nhật ký vận hành, tính toán cân bằng nước, kịp thời khắc phục các sự cố, nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước. Thường xuyên phối hợp theo dõi, nắm bắt các nguồn gây ô nhiễm nghi ngờ gây ô nhiễm nguồn nước. Theo dõi thường xuyên chất lượng mó nước cây sung tại tiểu khu 4, 5, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn.

Yêu cầu Công ty TNHH Minh Thúy Cò Nòi và các cơ sở sơ chế, chế biến tinh bột sắn, các cơ sở chăn nuôi quy mô hộ gia đình trên địa bàn 2 huyện xây dựng hệ thống lưu giữ nước thải, chất thải và xử lý nước thải, chất thải đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn môi trường theo quy định. Trong mọi trường hợp không được để nước thải, chất thải chưa được xử lý đạt chuẩn ra môi trường.