Khánh Hòa "thờ ơ" với vụ triệt phá đường dây tàn sát rùa biển trái phép lớn nhất nước

Cuối năm 2014, hơn 10 tấn rùa biển (ước tương đương 7.000 cá thể rùa) được phát hiện tại 6 nhà kho ở TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Đây được coi là vụ bắt giữ rùa biển lớn nhất từ trước đến nay ở VN, thu hút sự quan tâm rộng khắp của dư luận trong nước và quốc tế. Đối tượng cầm đầu đường dây buôn bán rùa biển này là hai anh em Hoàng Mạnh Cường và Hoàng Tuấn Hải. Nhưng tới nay (tháng 9.2015), vụ việc vẫn chưa được cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa xử lý triệt để.

Sự “chậm trễ” khó lý giải

Vụ bắt giữ nói trên là thành quả sau hơn 2 năm Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) theo dõi chặt chẽ đường dây săn bắt và buôn bán rùa biển, từ những đối tượng chuyên đánh bắt rùa biển tại các địa phương đến các thương lái trung gian và mọi đầu mối đều dẫn đến đối tượng được cho là “ông trùm” đường dây - Hoàng Mạnh Cường.

Theo ENV, 2 đối tượng nói trên từ lâu đã được đặt trong “tầm ngắm” của lực lượng công an, nhưng sau nhiều năm, các cơ quan chức năng mới triệt phá được đường dây buôn bán và chế tác rùa biển này. Tại cơ sở chế biến rùa biển ở TP.Nha Trang, rùa biển được lọc thịt lấy mai, ngâm tẩm hóa chất và chế tác thành đồ mỹ nghệ, đưa sang tiêu thụ tại Trung Quốc.

Chỉ nhìn vào 7.000 cá thể rùa biển được khám phá trong vụ bắt giữ vừa qua cũng có thể thấy, chắc chắn hàng chục ngàn cá thể rùa biển đã bị săn bắt, bán cho cơ sở chế biến của anh em nhà Cường trong những năm qua. Do đó, thành công của vụ bắt giữ tại Khánh Hòa là một bước tiến lớn trong nỗ lực triệt phá đường dây mua bán rùa biển trái phép lớn nhất VN. Tuy nhiên, điều khó hiểu là, sau 9 tháng kể từ ngày vụ việc đầu tiên được phát hiện, Hoàng Mạnh Cường và anh trai vẫn chưa bị truy tố hay tạm giam.

Bà Bùi Thị Hà - Phó GĐ quản lý chương trình chính sách và pháp luật của ENV - đặt câu hỏi: “Liệu các cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa có thực sự quyết tâm điều tra và xử lý nghiêm minh những đối tượng cầm đầu đường dây tàn sát rùa biển lớn nhất trong lịch sử này? Đây là vụ việc thu hút sự chú ý lớn của dư luận quốc tế, do đó, nó là một cơ hội lớn để VN chứng minh cho thế giới quyết tâm cao của quốc gia trong nỗ lực bảo vệ rùa biển và xử lý các đường dây tội phạm nghiêm trọng về động vật hoang dã (ĐVHD) nguy cấp quý hiếm”.

Bà Hà cho rằng: “Sự chậm trễ trong giải quyết vụ việc này đang dấy lên nhiều quan ngại về tính minh bạch trong quá trình điều tra và xử lý các đối tượng cầm đầu - những kẻ được cho là có tầm ảnh hưởng lớn tại địa phương nhiều năm qua”.

Đối tượng Hoàng Tuấn Hải (trái) trong vụ "10 tấn rùa biển ở Nha Trang".

Liên quan tới rùa biển nên xử lý theo tốc độ… rùa?

Ngày 14.5, sau khi vụ vận chuyển trái phép 31 sừng tê giác tại Nghệ An được phát hiện, Đại tướng Trần Đại Quang - Bộ trưởng Bộ Công an - lập tức có thư khen ngợi và “thưởng nóng” các lực lượng chức năng liên quan. Đối tượng trong vụ việc này sau đó cũng bị bắt giữ và khởi tố.

Các vụ liên quan tới buôn bán hổ trái phép cũng thường lập tức bị khởi tố, điển hình như vụ một cá thể hổ đông lạnh nặng 120kg bị tịch thu trên địa bàn tỉnh Nghệ An tháng 12.2014, các cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án chỉ 7 ngày sau khi phát hiện.

Theo quy định của pháp luật VN, hổ, tê giác hay các loài rùa biển là những loài ĐVHD được bảo vệ ở cấp độ cao nhất. “Vậy, tại sao vụ việc liên quan hơn 7.000 cá thể rùa biển bị sát hại lại không được các cơ quan chức năng ở Khánh Hòa quan tâm xử lý như vụ bắt giữ 31 sừng tê giác hay một cá thể hổ đông lạnh ở các địa phương khác?”, bà Bùi Thị Hà đặt câu hỏi.

Theo đại diện của ENV, các cơ quan, ban, ngành trung ương hết sức quan tâm đến quá trình xử lý vụ việc. Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Quốc hội, nhiều cơ quan của Quốc hội, nhiều đại biểu Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch Nước, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Lâm nghiệp, Tòa án Nhân dân tối cao và một số cơ quan khác đều đã gửi văn bản đến cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa yêu cầu nhanh chóng xử lý vụ việc theo đúng quy định pháp luật. Sau đó, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và Bộ Công an cũng đã có các văn bản trực tiếp chỉ đạo nghiệp vụ, hướng dẫn các cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa xử lý vụ việc này. Thế nhưng, vụ việc vẫn cứ rất im ắng một cách rất khó hiểu.

Trong khi đó, theo quy định tại Điều 103 và 104 Bộ Luật Tố tụng Hình sự (2003), cơ quan tiến hành tố tụng phải tiến hành xác minh thông tin và ra quyết định khởi tố vụ án trong vòng 20 ngày, kể từ ngày nhận được tin báo. Trong những vụ việc phức tạp, thời hạn giải quyết có thể dài hơn, nhưng không quá 2 tháng.

Theo luật sư, thạc sĩ Trần Thị Ngân - GĐ Cty Luật Legal Associates Hà Nội: “Vi phạm được phát hiện tại Khánh Hòa không phải là vụ việc phức tạp. Các chứng cứ thu thập được đều phù hợp với lời khai của Hải (anh trai của Cường) và khẳng định hành vi buôn bán rùa biển của các đối tượng. Kết quả giám định cũng cho thấy, số rùa biển thu giữ thuộc “Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ”. Đối tượng Hoàng Tuấn Hải lẽ ra phải bị khởi tố ngay khi cơ quan chức năng địa phương nhận được kết quả giám định tang vật”.

Theo Lao Động