“Loạn” khai thác cát trái phép tại Nghệ An

Tài nguyên - Ngày đăng : 00:00, 06/05/2014

(TN&MT) - Trong thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Nghệ An tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra phức tạp...
(TN&MT) - Trong thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Nghệ An tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra phức tạp, nhưng không được các cơ quan chức năng ngăn chặn triệt để. Tình trạng trên đã gây ô nhiễm môi trường, sạt lở đất, thay đổi dòng chảy của các dòng sông. Hơn nữa, việc khai thác cát trái phép còn làm thất thoát tài nguyên quốc gia, thất thu thuế cho Nhà nước và gây mất an ninh trật tự ở địa phương.
   
Bài 1: Tan hoang sông Hiếu
   
  Sông Hiếu, đoạn chảy qua một số địa phương như Nghĩa Đàn, thị xã Thái Hòa... chưa bao giờ vắng bóng “cát tặc”. Những khúc sông vốn trong vắt, hiền hòa ngày nào giờ đang mang trên mình đầy “thương tích”. Người dân bức xúc. Trong khi đó, cơ quan chức năng đang lúng túng trong việc xử lý triệt để vấn đề này. “Cát tặc” đang trở thành “câu chuyện dài kỳ” trên dòng sông Hiếu.
   
Điểm khai thác cát trái phép tại Bầu Cơi, xã Nghĩa Thịnh, huyện Nghĩa Đàn
    
   
Dòng sông “quằn quại”
   
  Từ trung tâm xã Nghĩa Minh (huyện Nghĩa Đàn), rẽ vào con đường đất chỉ dài chưa đầy vài km nhưng rất trơn do nước từ các xe chở cát chạy suốt ngày đêm. Phải mất gần 30 phút, chúng tôi mới tiếp cận được điểm khai thác cát trái phép ven sông Hiếu, đoạn chảy qua địa bàn xóm 1, xã Nghĩa Hồng.
   
  Trước mắt PV hiện ra một cảnh tượng tan hoang, những hầm hố rộng lớn hàng nghìn mét vuông sâu hoắm, những đùn đất pha cát lô nhô chất cao như núi. Phía xa xa, là một chiếc máy múc cùng với nhiều máy hút Đông Phong đang làm việc hết công suất, hàng chục chiếc xe tải đang trực chờ “ăn hàng”.
   
  Thấy người lạ xuất hiện nên sau một lúc máy móc được lệnh nghỉ làm. Một người đàn ông cho biết: “Chúng tôi khai thác để phục vụ làm đường nông thôn mới nên được cơ quan chức năng đồng ý cho khai thác một thời gian. Sau khi xong các công trình xây dựng của chính quyền thì chúng tôi cũng ngừng khai thác thôi”. Nói là như vậy nhưng khi chúng tôi hỏi giấy tờ thì không ai xuất trình được giấy tờ xác nhận nào của cơ quan chức năng chứng minh cho việc này.
   
  Ngoài chiếc máy múc cùng máy hút và hàng chục chiếc xe tải thì một điểm khác của xóm 1, xã Nghĩa Hồng cũng xuất hiện một nốc thuyền đang hút cát ngay giữa lòng sông, gần đó cũng có 2 xe tải cùng với hàng chục người đang dùng cuốc xẻng để đưa cát từ bãi lên xe.
   
  Tiếp tục cuộc hành trình đi tìm “cát tặc”, chúng tôi đi vào “điểm nóng” khai thác khác thuộc hai xã Nghĩa Thịnh và Nghĩa Hưng. Theo phản ánh của người dân, tại khu vực này, lâu nay vẫn luôn xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép, tuy nhiên chưa có cơ quan chức năng nào tiến hành truy quét, dẹp bỏ.
   
  Đứng tại cầu tràn sông Hiếu, giáp ranh giữa xã Nghĩa Thịnh và Nghĩa Hưng chúng tôi ghi nhận được hai khu vực khai thác cát trái phép quy mô lớn.
  Phía trên cầu tràn sông Hiếu là một máy múc lớn đang đào cát lên xe; gần đó là 5 chiếc máy hút cách nhau chỉ vài chục mét đang thò vòi xuống hút cát dưới sông, tiếng máy móc gầm rú vang cả một khúc sông, giữa lòng sông là 3 chiếc nốc thuyền đang gom cát. Cả khúc sông nước trở nên đục ngầu, dọc bờ sông là những hầm hố sâu hoắm càng khiến cho cảnh tượng trở nên hoang tàn, thảm hại.
  Theo ghi nhận của PV, để phục vụ cho số lượng máy móc khai thác nói trên, tại bãi cát trái phép này có đến gần 20 đối tượng đang làm việc. Người lái máy, người cầm vòi hút, kẻ lái nốc thuyền... í ới, quát tháo khiến cho “đại công trường” trở nên náo nhiệt. Khi chúng tôi xuất hiện và tiến hành ghi hình, nhóm người này vẫn coi như không có chuyện gì xẩy ra, họ vẫn tiến hành làm việc bình thường. Được biết, khu vực nói trên thuộc vùng Bầu Cơi, nằm trên địa bàn xóm 8 và xóm 9, xã Nghĩa Thịnh.
   
Cấm các phương tiện cơ giới chở cát sỏi chứ không cấm khai thác?
    
   
Buông lỏng quản lý?
   
  Điều khiến dư luận người dân đặt câu hỏi là dù những điểm khai thác cát trái phép nói trên đều nằm ở những khu vực rất dễ quan sát hoặc nằm gần trụ sở UBND xã nhưng các đối tượng “cát tặc” đều không gặp phải bất cứ trở ngại nào trong quá trình khai thác lậu.
   
  Đơn cử như điểm khai thác Bầu Cơi nói trên, dù sát cây cầu nườm nượp người qua lai, lại nằm cách trụ sở UBND xã Nghĩa Thịnh chưa đầy 2km nhưng vẫn hoạt động công khai suốt ngày đêm từ nhiều năm nay.
   
  Hay tại địa điểm phía dưới cầu tràn sông Hiếu thuộc địa bàn xã Nghĩa Hưng cũng có một tốp khai thác cát trái phép với hàng chục người tham gia, cùng nhiều máy móc, thiết bị hiện đại ngang nhiên đào phá các bãi bồi, con sông. Nhưng, cũng như ở xã Nghĩa Thịnh, “cát tặc” ở đây không hề được ngăn chặn.
   
  Đáng nói hơn nữa là khu vực xóm Hưng Tây, xã Tây Hiếu (thị xã Thái Hòa) cát tặc còn ngang nhiên xây dựng hẳn một căn nhà kiên cố dùng để làm nơi trú chân cho công nhân cũng như cất giữ các máy móc, phương tiện phục vụ khai thác cát trái phép mà không hề bị ngăn chặn.
   
  Lần theo phản ánh, chúng tôi biết được chủ đứng ra đầu tư máy móc tiến hành khai thác trái phép cát tại bến xóm Hưng Tây tên là Huy (Công ty Huy Hoài), là người địa bàn xã Tây Hiếu. Điều đáng nói là khu vực khai thác trái phép của người đàn ông tên Huy có quy mô lớn có tới 5 thuyền nốc đang hút cát trái phép, nhiều máy Đông Phong và máy ủi; đặc biệt là xe vận chuyển cát đi tiêu thụ đi qua ngay trước cổng trụ sở UBND xã Tây Hiếu. Thế nhưng, chính quyền xã không hề hay biết?
   
  Ngoài những điểm khai thác cát trái phép vừa nêu trên, trên địa bàn các xã Nghĩa Hòa, phường Hòa Hiếu (thị xã Thái Hòa); xã Nghĩa Thắng, Nghĩa Khánh, Nghĩa Mai... (huyện Nghĩa Đàn) cũng đang tồn tại nhiều điểm khai thác cát trái phép mà không hề được cơ quan chức năng ngăn chặn, đẩy lùi.
   
  Trao đổi với PV, ông Lê Viết Sỹ, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thịnh, cho biết: “Vấn đề khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn diễn ra hết sức phức tạp từ nhiều năm nay. Dù xã có tiến hành đẩy đuổi thường xuyên nhưng tình hình chỉ lắng được một thời gian rồi đâu lại vào đó”(?).
   
  Ông Lê Đức An – Trưởng phòng TN&MT huyện Nghĩa Đàn, cho biết: “Chúng tôi đã tiến hành đẩy đuổi, bắt giữ rất nhiều đối tượng cùng phương tiện vi phạm trong hoạt động khai thác cát trái phép tại một số xã như Nghĩa Thịnh, Nghĩa Hưng, Nghĩa Mai... nhưng sau đó một thời gian lại tiếp tục tái diễn. Trong vài ngày tới huyện sẽ lại tiến hành truy quét”.
   
  Còn ông Hồ Thanh Phong – Trưởng phòng TN&MT thị xã Thái Hòa cho biết thêm: “ Vừa rồi công an thị xã cũng đã kiểm tra, xử lý khu vực khai thác cát trái phép tại xã Tây Hiếu và giao trách nhiệm quản lý, giám sát cho UBND xã Tây Hiếu. Nếu tình trạng vẫn tiếp diễn chúng tôi sẽ lại tiến hành kiểm tra để lập lại trật tự”.
   
  Bài và ảnh: Đình Tiệp
  Bài 2: Nỗi buồn... dòng Lam