Phát biểu kết luận phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá: Sau 3 ngày làm việc nghiêm túc và trách nhiệm, với tinh thần tiếp tục đổi mới, cải tiến, hôm nay Quốc hội đã hoàn thành phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 4.
Cơ bản câu hỏi của các Đại biểu đã được trả lời
Tổng cộng đã có 135 đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi chất vấn, có 77 lượt đại biểu tranh luận. Các thành viên Chính phủ, trong đó 19 Bộ trưởng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình, Vũ Đức Đam, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng kiểm toán nhà nước đã trực tiếp trả lời chất vấn về các vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý, điều hành của mình.
Cuối phiên chất vấn, Thủ tướng Chính phủ đã có phát biểu làm rõ thêm một số nội dung thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời một số đại biểu có câu hỏi chất vấn đối với Thủ tướng.
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp này, có thể coi như là cuộc sơ kết đánh giá giữa nhiệm kỳ đối với việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn, thể hiện thái độ trách nhiệm của Quốc hội trong việc giám sát đến cùng đối với những quyết định của Quốc hội về những vấn đề quan trọng của đất nước, những vấn đề cử tri và nhân dân quan tâm.
Nội dung chất vấn tại kỳ họp này có phạm vi rộng, nhiều chất vấn của đại biểu liên quan đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ở hầu hết các lĩnh vực của cả khối hành pháp và tư pháp.
Theo Chủ tịch Quốc hội, phiên chất vấn đã diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn và trách nhiệm, tiếp tục có sự trao đổi, tranh luận sôi nổi không chỉ giữa đại biểu với người trả lời chất vấn, mà còn tranh luận giữa các đại biểu với nhau để làm rõ thêm vấn đề. Các đại biểu Quốc hội đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, nghiên cứu kỹ các báo cáo, đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề.
Các thành viên Chính phủ, trưởng ngành cơ bản đã trả lời rõ, thẳng thắn về kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém, chỉ rõ nguyên nhân, nhận trách nhiệm và có giải pháp cụ thể để khắc phục. Tuy nhiên, cũng có vấn đề trả lời còn chưa đáp ứng được yêu cầu của đại biểu, nên còn nhiều ý kiến tranh luận, trao đổi lại.
“Quốc hội ghi nhận sự nghiêm túc, cầu thị, tinh thần trách nhiệm của các thành viên Chính phủ, của các ngành trong việc trả lời chất vấn và tiếp thu ý kiến của Đại biểu Quốc hội” - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói.
Theo Chủ tịch Quốc hội, trong 3 ngày qua, cơ bản câu hỏi của các Đại biểu đã được các bộ trưởng, trưởng ngành trả lời, tuy nhiên vẫn còn một số câu hỏi chưa được trả lời hoặc cho phép trả lời bằng văn bản thì đề nghị Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân gửi văn bản đến các vị đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Các nghị quyết của Quốc hội đã được Chính phủ nghiêm túc thực hiện
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, qua phiên chất vấn cho thấy, việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội đã được Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao nghiêm túc, chủ động triển khai thực hiện với nhiều giải pháp, biện pháp đồng bộ, quyết liệt; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thực hiện có hiệu quả các yêu cầu của Quốc hội, tạo sự chuyển biến góp phần phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng được giữ vững.
Nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ mà Quốc hội giao, Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thực hiện đạt hoặc vượt yêu cầu. Kết quả đó được đại biểu Quốc hội, cử tri và dư luận xã hội ghi nhận, đánh giá cao.
Bên cạnh những kết quả đạt được, cũng còn một số nội dung chậm được triển khai hoặc triển khai chưa hiệu quả, cần phải tiếp tục chỉ đạo thực hiện. Nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế có cả khách quan và chủ quan, trong đó có nguyên nhân từ thể chế, từ tổ chức thực hiện, từ việc thiếu nguồn lực, nhưng cũng có nguyên nhân xuất phát từ tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ.
Quốc hội đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các bộ, ngành liên quan tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả những nội dung yêu cầu tại các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn.
Những nhiệm vụ cần tập trung giải quyết
Về cải cách hành chính, công chức, công vụ: Đẩy nhanh việc rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, về công chức, công vụ; sớm hoàn thành việc điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp cơ cấu tổ chức của các cơ quan trong bộ máy hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập tinh gọn hoạt động hiệu lực, hiệu quả;
Triển khai có hiệu quả đề án tổng thể về cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, chú trọng cải cách chính sách tiền lương nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ có chất lượng và hiệu quả cao; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và dịch vụ công; làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong cải cách thủ tục hành chính;
Rà soát, đánh giá, hoàn thiện chính sách, quy định về tuyển dụng, sử dụng, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ, công chức gắn với vị trí việc làm và cơ chế từ chức, quan tâm hơn nữa đến nguồn cán bộ là người dân tộc thiểu số, về thu hút tài năng, nhân tài vào làm việc ở cơ quan nhà nước; sơ kết, đánh giá kết quả Đề án thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý các cấp, điều chỉnh những bất cập trong công tác thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý để thống nhất thực hiện; sớm xây dựng và trình cấp có thẩm quyền quy định về chức danh “Hàm”; hoàn thiện chính sách pháp luật về cử tuyển;
Đẩy mạnh xây dựng chính phủ điện tử, tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật thông tin bảo đảm đồng bộ, tiện dụng nhưng phải an toàn. Thực hiện Đề án liên thông thủ tục hành chính trong các ngành, lĩnh vực; đẩy mạnh cơ chế một cửa…
Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn: Đẩy mạnh việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, quan tâm tới các tiêu chí xây dựng nông thôn mới áp dụng cho vùng núi, vùng sâu, vùng xa; xử lý dứt điểm số nợ đọng xây dựng cơ bản trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, không để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản mới;
Tiếp tục thực hiện các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp, trong đó quan tâm đến các giải pháp căn cơ đối với đầu ra của sản phẩm, hạn chế tình trạng phải giải cứu nông sản do mất cân đối giữa cung - cầu; gắn sản xuất với tiêu thụ, hài hòa lợi ích giữa các bên trong chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp. Tích cực triển khai quy định của Luật thủy sản, các khuyến nghị của Quốc tế và các chương trình hành động cụ thể để tuân thủ luật pháp quốc tế trong đánh bắt, chế biến và xuất khẩu thủy sản vì mục tiêu phát triển bền vững…
Về vệ sinh an toàn thực phẩm:Tiếp tục triển khai các chương trình giám sát an toàn thực phẩm trong phạm vi toàn quốc. Củng cố tổ chức, tăng cường năng lực cho các cơ quan quản lý về an toàn thực phẩm của địa phương để thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên địa bàn. Phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tiếp tục tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo đảm an toàn thực phẩm cho các nhóm đối tượng. Theo dõi và xử lý kịp thời các sự cố mất an toàn thực phẩm.
Đối với lĩnh vực tài nguyên và môi trường: Ban hành đầy đủ quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường phù hợp với điều kiện trong nước và yêu cầu hội nhập quốc tế; hướng dẫn về đánh giá và bồi thường thiệt hại do ô nhiễm môi trường; xây dựng hệ thống tiêu chí về môi trường làm cơ sở lựa chọn loại hình sản xuất, công nghệ sản xuất trong thu hút đầu tư, xem xét, phê duyệt các dự án đầu tư. Xây dựng và áp dụng các công cụ kinh tế về việc kiểm soát, xử lý ô nhiễm môi trường theo nguyên tắc thị trường;
Đánh giá đầy đủ mức độ, hiện trạng ô nhiễm ở các dòng sông, áp dụng các mô hình xử lý ô nhiễm phù hợp, đổi mới cách thức để thu hút xã hội hóa trong việc xử lý ô nhiễm, xây dựng lộ trình để quản lý, thu gom nước thải theo hướng tập trung để xử lý trước khi xả thải vào sông, ngòi. Phân loại để xử lý, kiểm soát triệt để ô nhiễm làng nghề, các khu, cụm công nghiệp;
Có kế hoạch tổng thể để thực hiện toàn diện hoạt động thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực môi trường; phối hợp với các cơ quan kiểm soát chặt việc nhập khẩu phế liệu, xử lý nghiêm các sai phạm trong việc để phế liệu nhập lậu và có giải pháp xử lý ngay số phế liệu đã nhập vào Việt Nam nhưng không có người nhận; áp dụng chặt chẽ quy chuẩn kỹ thuật để sử dụng đối với các loại chất thải trong đó có xỉ than để không ảnh hưởng đến môi trường;
Kiểm tra, đánh giá đầy đủ tình hình triển khai thi hành pháp luật về đất đai nhất là đất đai có nguồn gốc nông lâm trường; khẩn trương hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo yêu cầu của Quốc hội; triển khai hiệu quả quy định về cơ chế xác lập tài sản trên đất để phục vụ cho nông nghiệp công nghệ cao; Tiếp tục cải cách hành chính trong quản lý đất đai, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai; nghiên cứu đổi mới các phương pháp định giá đất phù hợp với thực tiễn; tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo, các tranh chấp, khiếu kiện đông người, kéo dài liên quan đến đất đai, phối hợp với các cơ quan có liên quan xử lý nghiêm các sai phạm trong lĩnh vực này;
Xây dựng Chương trình hành động và bố trí nguồn lực để thực hiện Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển Đồng bằng Sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu; triển khai thực hiện các dự án chống sạt lở bờ biển, bờ sông để tránh ảnh hưởng lớn đến sản xuất, tính mạng và đời sống nhân dân; có các biện pháp quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông;
Đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch: Tiếp tục tập trung thực hiện các giải pháp về xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện; chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt, giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách, ý thức tôn trọng pháp luật, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; xây dựng cơ chế huy động toàn xã hội tham gia xây dựng văn hóa, quan tâm đến yếu tố gia đình, giáo dục, tăng cường đầu tư cho xây dựng các thiết chế văn hóa;
Triển khai Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch theo quy định của pháp luật, chú trọng liên kết du lịch các vùng miền, phát huy được thế mạnh của từng địa phương; phát huy hiệu quả của du lịch di sản;
Làm tốt công tác trùng tu, tu bổ di tích, xây dựng cơ chế huy động nguồn lực cho hoạt động trùng tu, tu bổ di tích, phát huy giá trị đối với các di tích lịch sử, văn hóa, bảo đảm hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội…
Đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo: Hoàn thành việc xây dựng và triển khai hiệu quả các đề án, giải pháp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo; triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông; tiếp tục chấn chỉnh công tác thi và tuyển sinh để bảo đảm chất lượng hiệu quả; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực này;
Rà soát để bảo đảm chặt chẽ, khả thi trong việc tích hợp các môn học; làm tốt công tác lấy ý kiến đối với người học, trong đó có trẻ em liên quan đến các nội dung đổi mới trong hoạt động giáo dục bảo đảm việc đổi mới phải xuất phát từ nguyện vọng của người học và xã hội. Rà soát quy định về kinh phí chi cho các cơ sở giáo dục trên cơ sở xác định vị trí việc làm, nguồn lực của ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa;
Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội và dư luận xã hội, cử tri về việc xử lý ngay những bất cập trong công tác xây dựng và ban hành văn bản, quản lý, xuất bản sách giáo khoa, triển khai các chương trình thực nghiệm...
Đối với lĩnh vực công thương: Tiếp tục rà soát xử lý đối với 12 dự án thua lỗ bảo đảm giảm thiểu tối đa thiệt hại cho nhà nước; có giải pháp phù hợp để xử lý vướng mắc đối với từng dự án; tiếp tục thanh tra, kiểm toán, điều tra xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm;
Tăng cường rà soát, đánh giá hệ thống thủy điện, kiên quyết xử lý các công trình, dự án thủy điện vi phạm pháp luật về đầu tư, về bảo vệ môi trường, không thực hiện nghiêm quy trình về xả lũ; triển khai các giải pháp để đầu tư, cung cấp điện lưới cho người dân ở các vùng nông thôn, miền núi, hải đảo chưa có điện, phấn đấu đến năm 2020 toàn bộ các thôn, bản sẽ có điện;
Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, ngăn chặn và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, xử lý trách nhiệm người đứng đầu địa phương, cơ quan và công chức quản lý để xảy ra việc buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả; Xây dựng quy chế phối hợp giữa Trung ương và địa phương để triển khai hoạt động của lực lượng quản lý thị trường; giám sát, quản lý đối với đội ngũ làm công tác này, không để xảy ra các vi phạm…
Đối với lĩnh vực y tế: Tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng bảo vệ, chăm sóc sức khỏe Nhân dân; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong khám, chữa bệnh và bảo hiểm y tế;
Chú trọng hoạt động quản lý chất lượng, giá thuốc cả ở khâu tiền kiểm và hậu kiểm; triển khai việc bán thuốc theo đơn theo Nghị quyết của Quốc hội; phấn đấu tăng tỷ lệ sản xuất, sử dụng thuốc nội; thực hiện các chính sách để khuyến khích phát triển ngành công nghiệp dược Việt Nam;
Sớm thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm; chú trọng chất lượng y tế cơ sở, đổi mới cơ chế, tăng nguồn lực cho tuyến cơ sở, triển khai đề án về y tế cơ sở phù hợp với từng địa phương. Rà soát bố trí hợp lý các cơ sở khám chữa bệnh ở miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Đối với lĩnh vực tài chính, kế hoạch và đầu tư: Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về thuế, bảo đảm đảm tính trung lập, ổn định nguồn thu từ các sắc thuế; Tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, bảo đảm huy động đầy đủ nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi trốn thuế; xử lý hiệu quả tình trạng nợ đọng thuế, phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng qua từng năm; sớm báo cáo Quốc hội tổng thể các khoản nợ đọng thuế và phương án xử lý; tăng cường biện pháp quản lý hóa đơn và việc mua bán sử dụng hóa đơn.
Kiểm soát chặt chẽ nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn cho phép; hạn chế tối đa cấp bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay mới; bố trí nguồn trả nợ đầy đủ, đúng hạn; không chuyển vốn vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành vốn cấp phát ngân sách nhà nước. Tiếp tục thực hiện các giải pháp cơ cấu lại tỷ trọng nợ nước ngoài của Chính phủ, kiểm soát chặt chẽ hoạt vay nợ nước ngoài theo cơ chế tự vay tự trả của doanh nghiệp.
Thực hiện quản lý chặt chẽ cơ chế tài chính về đất đai trong cổ phần hóa doanh nghiệp; có giải pháp phù hợp để xử lý dứt điểm các vấn đề liên quan đến thanh toán bằng đất đai trong các dự án BT, đảm bảo tiến tới thực hiện nguyên tắc đấu giá công khai đối với các dự án BT…
Đối với lĩnh vực thông tin và truyền thông: Xây dựng và triển khai đồng bộ hệ thống quy phạm pháp luật về quản lý không gian mạng, chuẩn bị các công cụ kỹ thuật, nhân lực để giám sát an toàn thông tin, phòng chống việc sử dụng mạng để vi phạm pháp luật, nâng cao nhận thức của người dân về sử dụng không gian mạng; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý đối với người đưa tin sai, lợi dung không gian mạng để đưa tin sai sự thật, vi phạm pháp luật;
Có các giải pháp hữu hiệu hơn cả về kỹ thuật và quy định trong quản lý sim điện thoại di động, chấn chỉnh các vi phạm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh, sử dụng sim trái pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu các nhiệm vụ đối với các lĩnh vực như: Ngân hàng Nhà nước; Lĩnh vực tư pháp; Thanh tra Chính phủ; Xây dựng; Lao động- Thương binh và Xã hội; Giao thông vận tải; Khoa học công nghệ; Tổng kiểm toán nhà nước… “Những nội dung thuộc các lĩnh vực này Quốc hội sẽ tiếp tục xem xét, giám sát việc thực hiện tại các kỳ họp sau” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Cùng với các nội dung cụ thể trên, Báo cáo của Thủ tướng Chính phủ đã hướng tới mục tiêu phát triển bao trùm, đề cập đến những mục tiêu trọng tâm hiện nay đến hết nhiệm kỳ; nêu rõ những cơ hội, thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn và trả lời chất vấn.
Kết thúc phần phát biểu của mình, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói: Có thể khẳng định rằng, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 6 đã thành công tốt đẹp. Qua việc hỏi của các ĐBQH, việc trả lời của các thành viên chính phủ, các trưởng ngành đã cho Quốc hội, đồng bào cử tri cả nước thấy được những nỗ lực, trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành trong công tác chỉ đạo, điều hành và trách nhiệm của đại biểu trong việc giám sát, theo dõi việc thực hiện các yêu cầu của Quốc hội.
“Đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc ý kiến của đại biểu Quốc hội, ý kiến của cử tri và nhân dân gửi đến các kỳ họp, thực hiện các giải pháp có hiệu quả, đẩy nhanh hơn nữa tiến độ thực hiện và khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được nêu đối với từng lĩnh vực để báo cáo Quốc hội tại các kỳ họp sau, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội cả nhiệm kỳ mà Nghị quyết Quốc hội đã đề ra, tạo đà cho đất nước tiếp tục phát triển bền vững trong những năm tới” - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh.
