Nước đỏ trên biển Thừa Thiên Huế: Do loài tảo Noctiluca scintillans

Lấy mẫu nước tại các khu vực xuất hiện dải nước đỏ ở vùng biển Phú Lộc

Như báo Điện tử TN&MT đã thông tin, từ sáng ngày 22 đến ngày 23/2/2017, hiện tượng dải nước màu đỏ xuất hiện tại các khu vực biển Lăng Cô, cảng biển nước sâu Chân Mây và bờ biển Cảnh Dương, thuộc huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ngay trong sáng 23/2, Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế khảo sát, lấy các mẫu nước biển tại vùng biển Lăng Cô, nước biển tại cửa biển Lăng Cô, nước biển tại vùng biển Cảnh Dương, đồng thời lấy mẫu nước tại tâm dải nước đỏ ven biển Lăng Cô và tại dải đỏ ven bờ biển Cảnh Dương. Sở cũng tiến hành lấy một mẫu nước biển tại khu vực Thuận An (khu vực không có vệt đỏ) để đối chứng các thông số về môi trường.

Theo Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế, kết quả đo đạc, phân tích chất lượng nước biển lấy tại tâm dải nước đỏ ven biển Lăng Cô và tại dải đỏ ven bờ biển Cảnh Dương vào ngày 23/2 cho thấy, các thông số quan trắc: pH, ôxy hòa tan (DO), tổng chất rắn lơ lửng (TSS), amoni (NH4+ tính theo N), photphat (PO43- tính theo P), xyanua (CN-), sắt (Fe), thủy ngân (Hg), tổng Phenol, crom tổng số, cadimi (Cd), chì (Pb), mangan (Mn), đồng (Cu), kẽm (Zn), tổng dầu mỡ khoáng có giá trị đo đạc, phân tích đều đảm bảo giới hạn cho phép theo QCVN 10-MT:2015/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển (mục chất lượng nước biển vùng biển ven bờ - giá trị giới hạn vùng bãi tắm và thể thao dưới nước).

Do loài tảo Noctiluca scintillans xuất hiện với số lượng lớn khiến một số vùng biển ở Phú Lộc nổi màu đỏ vào các ngày 22, 23/2

Kết quả chất lượng các mẫu nước tại vùng biển Chân Mây - Lăng Cô (vùng xuất hiện dải đỏ) và vùng biển Thuận An (vùng không xuất hiện dải đỏ) gần như có chất lượng như nhau.

Về kết quả quan trắc tảo phù du lấy tại các điểm có vệt đỏ phát hiện phát hiện loài tảo Noctiluca scintillans thuộc họ Noctilucaceae, bộ Noctilucales, lớp Noctilucea, trên lớp Dinoflagellata. Đây là loài tảo dị dưỡng, có dạng hình cầu (giống bong bóng khi thổi căng) hoặc hình thận tròn, kích thước lớn với đường kính từ 200 - 2000 µm.

Loài Noctiluca scintillans là loài gặp phổ biến ở ven biển Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Thức ăn của loài này là các loài tảo nhỏ, động vật nguyên sinh, chất hữu cơ lơ lửng và thường phát triển mạnh gây đổi màu nước trong giai đoạn chuyển mùa Xuân - Hè, khi gặp môi trường nước phù hợp, giàu dinh dưỡng và dồi dào thức ăn. Màu nước biển khi tảo nở hoa có thể là màu xanh đậm, màu vàng nâu hay màu đỏ máu. Do kích thước lớn nên có thể nhận biết rõ sự đổi màu nước, ngay cả ở mật độ không quá cao; chẳng hạn ở khu vực Chân Mây - Lăng Cô ngày 23/2 với  mật độ tại nơi vệt nước có màu đỏ, lợn cợn màu hồng là 350.000-561.000 tế bào/lít.

Hình ảnh loài tảo Noctiluca scintillans được soi dưới kính hiển vi

Noctiluca scintillans được xác định không sản sinh độc tố. Tuy nhiên, khi nở hoa nước, nước biển chuyển màu tạo cảm giác sợ (tạo vệt xanh, đỏ máu, vàng nâu). Hiện tượng nở hoa do Noctiluca scintillans thường sẽ biến mất sau 3 - 5 ngày, tùy theo môi trường và địa hình thủy vực.

Kết quả xác định loài và số lượng tảo tại vùng biển Chân Mây- Lăng Cô (350.000 tế bào/lít) (vùng xuất hiện dải đỏ) và vùng biển Thuận An (60 tế bào/lít) (vùng không xuất hiện dải đỏ) có sự khác biệt lớn, đặc biệt là loài Noctiluca scintillans. Cụ thể, tại dải đỏ vùng biển Cảnh Dương có 561.000 tế bào/lít, tại vùng biển Lăng Cô có 350.000 tế bào/lít, trong khi ở khu vực không có dải đỏ vùng biển Thuận An chỉ xuất hiện 60 tế bào/lít. Như vậy, bước đầu có thể thấy, nguyên nhân gây ra hiện tượng dải nước đỏ trên biển ở khu vực biển Lăng Cô - Chân Mây là do sự xuất hiện với số lượng lớn của loài Noctiluca scintillans.

Theo thông tin của Chủ tịch UBND huyện Phú Lộc Nguyễn Văn Mạnh, những ngày qua, trên vùng biển Phú Lộc không còn xuất hiện vệt đỏ như hiện tượng xảy ra vào ngày 22, 23/2. Tuy vậy, huyện vẫn chỉ đạo các địa phương tiếp tục theo dõi và báo cáo tình hình theo từng ngày.

Cũng liên quan đến hiện tượng xuất hiện số lượng lớn loài tảo Noctiluca scintillans gây hiện tượng nước đỏ trên một số vùng biển của huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế, theo một chuyên gia trong ngành sinh học thuộc Trường đại học Khoa học Huế, mặc dù Noctiluca scintillans được xác định không sản sinh độc tố, song với sự xuất hiện số lượng lớn, bất thường như vậy cũng cần có sự theo dõi, quan trắc thường xuyên. Đây có thể là hiện tượng báo hiệu về chất lượng môi trường nước biển có chiều hướng thay đổi đột biến.

                                                                             Xuân Giang