Nỗi niềm diêm dân

Nỗi niềm diêm dân

Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm gặp được bà Mai Thị Tăng, thôn Quyết Thắng (xã Hải Hà), bà Tăng buồn bã nhìn về phía cánh đồng muối đang bỏ hoang cho biết: Gia đình bà có 723,3 m² ô chạt làm muối, nghề muối đã gắn bó với bà nhiều năm nay, cứ sáng ra văng cát, lấy nước vào ô, chiều đi cạo muối, thu nhập cũng tạm ổn định đủ nuôi 4 khẩu trong gia đình. Nhưng kể từ khi Khu kinh tế Nghi Sơn khởi công Cảng thép, thì bà con chúng tôi lao đao, bởi vì không có nước biển vào để sản xuất, với lại đến khi có nước thì bụi bặm bay vào khiến cho muối không kết tinh được. "Từ tháng 5/2014 đến nay chúng tôi đã dừng sản xuất. Nhìn thời tiết nắng chang chang như đổ lửa, những người như diêm dân chúng tôi tôi cảm thấy xót xa, không biết nghề muối rồi sẽ đi đâu về đâu?. Với lại nếu không còn nghề muối nữa thì Diêm dân chúng tôi không biết sống bằng nghề gì"  - Bà Tăng chia sẻ thêm.

Mặc dù trời nắng chang chang nhưng cánh đồng muối không một bóng người

Cùng chung nỗi niềm với bà Tăng, ông Phan Văn Sáu, thôn Quyết Tiến, bức xúc nói: "Các anh nhìn cánh đồng muối rộng hàng trăm héc-ta của chúng tôi thì thấy, khi Cảng thép thi công đổ mặt bằng cao hơn đồng muối 3- 4 mét, những khi trời gió cát bụi lại ào ào bay vào đông muối, nhiều hôm ra cạo muối nhìn thấy muối không kết tinh được cảm thấy sót xa lắm. Với lại hệ thống kênh dẫn nước biển vào đồng đã bị chặn và làm kênh mới lại không phù hợp nên nước vào ít, không đủ cho sản xuất. Cả cánh đồng muối rộng mênh mông nhộn nhịp trước kia nay đành bỏ hoang. Gia đình tôi có 857,4 m² cũng nằm chung tình trạng đó, nên để nuôi sống 4 khẩu trong gia đình vợ chồng tôi phải bươn trải làm thêm để nghề để nuôi các cháu ăn học".

Ô muối lâu ngày không sản xuất nay đã xuống cấp

Tiếp xúc với chúng tôi, nhiều diêm dân cho biết: Việc lấy đất xây dựng Khu kinh tế Nghi Sơn bà con rất ủng hộ và giao đất cho nhà đầu tư đầy đủ. Nhưng với diện tích đất còn lại để sản xuất nghề muối, khi dự án đang thi công làm ảnh hưởng đến sản xuất của bà con là không nên. Hoặc nếu ảnh hưởng không sản xuất được thì Nhà nước cũng nên có chính sách thu hồi để diêm dân chuyển nghề an tâm sản xuất. "Đặc biệt sau khi diêm dân không sản xuất được do việc thi công Cảng thép, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã có Công văn đồng ý hỗ trợ diêm dân từ tháng 6/2014 đến nay. Chủ trương là thế, nhưng đến giờ bà con diêm dân chúng tôi vẫn chưa được nhận đồng nào" - Một diêm dân chia sẻ.

Giải pháp nào cho diêm dân?

Được biết, toàn xã Hải Hà hiện có 513 hộ với 2.151 khẩu sản xuất muối, diện tích là 50,5 ha đồng muối. Kể từ khi có dự án xây dựng Cảng thép Nghi Sơn và Bến số 2- Cảng Nghi Sơn thì toàn bộ diện tích trên bị ảnh hưởng trực tiếp do môi trường thi công không đảm bảo, cát bụi bay vào ô muối làm muối không kết tinh được. Trong 2 ngày 10 và 22/5/2014, có 40 diêm dân đề nghị UBND xã quyết sự việc bà con không sản xuất được. Sau đó, UBND xã đã thành lập Tổ công tác nhằm tìm hiểu nguyên nhân để khắc phục sự việc. Qua kiểm tra, Tổ công tác nhận thấy: Toàn bộ hệ thống cống tưới, cống tiêu không còn; hệ thống mương số 1 dẫn nước không còn; không có đường giao thông, đường vận chuyển sản phẩm; ô nhiễm nghiêm trọng vùng lân cận khi mặt bằng đắp cao hơn đồng muối.

Đồng muối vắng tanh

Trước tình hình trên ngày 20/5/2014, UBND xã Hải Hà có Báo cáo số 13/BC-UBND gửi UBND huyện Tĩnh Gia và BQL Khu kinh tế Nghi Sơn. Ngày 6/6/2014, UBND huyện Tĩnh Gia đã thành lập Đoàn kiểm tra và thống nhất: tại xã Hải Hà do thực hiện dự án xây dựng Cảng thép nên toàn bộ diện tích đồng muối của 2 thôn Quyết Tiến và Quyết Thắng không sản xuất được do mặt bằng san lấp Cảng thép cao hơn đồng muối 3 mét nên khi có gió Tây Nam làm bụi bay vào đồng muối làm muối không kết tinh được; không có nước sản xuất...Ngày 13/6/2014, UBND huyện Tĩnh Gia có Tờ trình số 124/TTr-UBND đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ sản xuất, sản lượng, đời sống cho lao động sản xuất muối tại xã Hải Hà.          

Đến ngày 25/7/2014, UBND tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 6576/UBND-KTTC. Công văn nêu rõ: “ Đồng ý chủ trương hỗ trợ thu nhập từ sản xuất muối đối với các hộ dân sản xuất muối tại xã Hải Hà bị ảnh hưởng trong quá trình thi công dự án Cảng Thép Nghi Sơn và Bến số 2- Cảng Nghi Sơn”.          

Trao đổi với Phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Vũ Đình Phúc, Chủ tịch UBND xã Hải Hà cho biết: Hiện tại đời sống của bà con diêm dân rất khó khăn, diện tích đất muối không còn sản xuất được. Trong khi UBND tỉnh đồng ý hỗ trợ cho diêm dân từ năm 2014, nhưng đến nay bà con vẫn chưa nhận được đồng nào(?). Nguyện vọng của bà con nếu như diện tích bị ảnh hưởng do dự án không thể khắc phục được thì Nhà nước nên có chính sách thu hồi để diêm dân chuyển đổi nghề  khác để yên tâm sản xuất. 

Bài & ảnh:Tuyết Trang - Tùng Minh