Nỗi buồn khen thưởng học sinh giỏi cuối năm

Năm học 2014-2015 sắp kết thúc. Thời điểm này, nhiều trường học trong cả nước đã và đang tiến hành tổng kết. Sau 1 năm áp dụng thông tư 30 của Bộ Giáo dục-Đào tạo, giờ là lúc người dạy và người học cùng nhìn lại những thành quả đã đạt được trong năm qua.

Áp dụng phương pháp mới trong nhận xét, đánh giá học sinh, tưởng rằng sẽ khiến các thầy cô, các bậc cha mẹ và các em thở phào vì các con không còn phải ganh đua điểm số. Nhưng kết quả cuối năm học này đã khiến nhiều thầy cô, phụ huynh và cả các em còn nhiều băn khoăn, trăn trở, thậm chí có bậc phụ huynh rất bức xúc.

Phụ huynh bức xúc, con trẻ ngơ ngác!

Sau một buổi họp phụ huynh tổng kết năm học ở một trường tại quận trung tâm của TP Hà Nội, nhiều phụ huynh đứng giữa sân trường với vẻ mặt thẫn thờ. Nguyên do là nhiều người thấy có nhiều điểm chưa ổn trong cách đánh giá, khen thưởng con em mình.

Chị Nguyễn Quỳnh (Hoàn Kiếm, Hà Nội), có con học lớp 4 bày tỏ: Tôi cầm kết quả học tập của con với một dấu hỏi rất to về Thông tư 30, một thông tư được Bộ Giáo dục đánh giá là "giàu tính nhân văn". 

Chị Quỳnh cho biết: Với kết quả 10 toàn diện các môn và duy nhất điểm 9 Tiếng Việt, tham gia nhiệt tình và đầy đủ tất cả những hoạt động tập thể của lớp, nhưng kết quả cháu không được khen một mặt nào. Vậy thì những nhà viết luật, làm luật và những thày cô thi hành thông tư "nhân văn" này, họ có lúc nào đó nghĩ về những đứa trẻ miệt mài cả năm chỉ mong cuối năm có được một lời khen ngợi, động viên kịp thời của thầy cô? Và với kết quả không quá tệ của con mình, liệu tôi có khỏi chạnh lòng khi con của mình đêm hôm luyện tập, đạt kết quả tốt nhưng được xếp cùng loại với các bạn học sinh cá biệt, học rất kém trong lớp, như vậy, liệu thông tư có thực sự "nhân văn" như được nói tới từ trước tới nay hay không? Tôi đã đặt câu hỏi vì sao một bạn có điểm thi y hệt con mình nhưng được khen 2 môn, và con mình thì không, trong khi bạn ấy còn không tham gia các hoạt động tập thể, thì cô giáo đã không thể thuyết phục tôi bằng câu trả lời, con của bạn cả năm học chưa tốt chỉ có kết quả thi là tốt. Thật quả thiếu công bằng, nếu cả năm học chưa tốt thì điểm thi cả 2 học kỳ toàn 9,10 là điều không tưởng. Thứ 2, nếu sự thực như thế, cháu xứng đáng nhận giấy khen vì cả năm đã có cố gắng trong học tập theo đúng tinh thần Thông tư 30.

“Với tư cách là một phụ huynh, trước tiên tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới những thày cô đã và đang ngày đêm miệt mài với sự nghiệp trồng người. Tôi cũng tha thiết mong các thầy cô trước đi khen thưởng hay chê trách học trò của mình thì nên cố gắng công bằng và hạn chế sự thiên vị. Đừng để những đứa trẻ phải thiệt thòi vì với con trẻ, thày cô là hai chữ thiêng liêng” – chị Quỳnh nói trong dân dấn nước mắt.

Bản thân các con cũng ngơ ngác với cách đánh giá mới này. Trước cổng một trường tiểu học ở quận Ba Đình, Hà Nội, cậu con trai hỏi bố: “Bố ơi, thế bạn học giỏi cũng được giấy khen và phần thưởng như bạn học bình thường à bố?”. Người bố chỉ biết xoa đầu con và bảo: “Ừ, đấy là cách để khuyến khích tất cả các bạn cùng học giỏi con ạ”.

Cô giáo cũng băn khoăn, trăn trở!

Theo Thông tư 30, Hiệu trưởng sẽ quyết định tỷ lệ học sinh được khen toàn diện ở trường mình. Căn cứ vào tỷ lệ này, tập thể lớp sẽ bình chọn với 3 tiêu chí: Về học tập, năng lực và phẩm chất. Giáo viên chủ nhiệm lấy ý kiến của cả lớp rồi quyết định khen thưởng học sinh toàn diện.

Số còn lại, ở một số trường, sẽ xem xét, học sinh nào tích cực về mặt học tập, có thể có 4-5 điểm 9, điểm 10 thì biểu dương về tinh thần học tập, còn em nào có ý thức tốt thì tuyên dương về năng lực phẩm chất.

“Có nghĩa là em nào cũng được tuyên dương nhưng có điều, trong số để chọn tiêu biểu (học sinh xuất sắc trước đây), thì do hiệu trưởng từng trường qui định tỷ lệ sau đó tập thể lớp bình chọn” – cô giáo N.T.B ở quận Hoàn Kiếm nói về cách đánh giá học sinh ở trường mình.

Tuy nhiên, vì cách hiểu và áp dụng Thông tư 30 ở mỗi trường một khác nên mới có chuyện, ở trường này thì siết chặt, ít cháu được khen; nhưng lại có trường cháu nào cũng được khen: Cháu được khen toàn diện, cháu khen về hoạt động phong trào, cháu thì được khen về mặt học tập… Chính điều này gây nên những thắc mắc như của chị Quỳnh và cháu bé ở một trường tiểu học ở trên.

Nói về hình thức bình chọn, cô giáo V.M.Ng. (giáo viên một trường Tiểu học ở quận Đống Đa) cho rằng, việc để cho các học sinh bình chọn những bạn xuất sắc cũng mang tính cảm tính. Các con thích bạn nào thì bầu cho bạn ấy chứ ít khi căn cứ vào năng lực thực sự của bạn.

Cũng theo cô giáo V.M.Ng, việc khống chế phần trăm khen thưởng khiến nhiều học sinh thiệt thòi. “Chúng tôi cũng bức xúc nhưng không biết làm thế nào, vì trong lớp số em được khen toàn diện có thể cao hơn rất nhiều mức khống chế của Hiệu trưởng”.

Ở một tỉnh miền núi có chính sách khuyến học khá tốt, cô giáo N.T.Th cho biết: “Các em học sinh lớp 5 năm nay ra trường còn bức xúc hơn nữa. Các em đã là học sinh xuất sắc 4 rồi, năm nay không được xuất sắc thì mất nhiều quyền lợi khác mà không biết phải làm thế nào. Trước mắt, các em không được nhận khoản tiền khuyến học 5 năm đạt danh hiệu học sinh xuất sắc là 1 triệu đồng và còn chưa biết khi xét tuyển vào lớp 6 các cháu có còn thiệt thòi gì khác không. Bởi thực tế, các cháu có thể còn điểm này, điểm khác hạn chế nhưng lực học lại tốt. Trước đây, các cháu có điểm lọt vào thang điểm 9-10 là học sinh xuất sắc, giờ với cách đánh giá mới, các cháu lại không đạt”.

Với cách đánh giá mới này, nhiều giáo viên tiểu học cho biết họ có nhiều bức bối, phải cân nhắc nhiều yếu tố. Đơn cử như việc, đáng lẽ số lượng các cháu được khen thưởng trong tiêu chí xuất sắc phải cao hơn nhưng chỉ tiêu lại khống chế ở một mức nên phải lựa chọn, gây căng thẳng cho giáo viên. Nhiều em ở có thành tích học tập giống bạn nhưng lại không được khen thưởng gì cả… Các cháu học tốt, nhiều năm là học sinh xuất sắc giờ bỗng dưng không lọt vào trong top những em được khen thưởng cũng buồn rầu, phụ huynh ức chế.

Theo VOV