Những bóng hồng "trồng người" dưới chân Ngọc Linh

Một tiết học ngoài trời dưới chân dãy Ngọc Linh

Trà Linh là xã xa nhất của huyện miền núi Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Nơi đây nức tiếng xa gần với sản phẩm sâm Ngọc Linh. Chúng tôi đến với Trà Linh khi cái nắng gần trưa vẫn chưa xua tan được những đám sương giăng đầy dãy núi Ngọc Linh vắt ngang chân trời. Trường Tiểu học Ngọc Linh tại xã Trà Linh ẩn hiện trong màn sương đặc. Năm học này trường có 43 giáo viên với 33 giáo viên bậc tiểu học (313 học sinh) và 10 giáo viên bậc mầm non (171 học sinh). Ngoài cơ sở chính, Trường Tiểu học Ngọc Linh có 9 điểm trường tại các thôn bản xa xôi. Thấy sự xuất hiện của chúng tôi, một thầy giáo trẻ tỏ rõ tấm lòng hiếu khách của người miền núi từ trong trường chạy ra niềm nở chào đón, đó là thầy Nguyễn Thanh Hùng (SN 1979), Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngọc Linh. Ngày thầy Hùng mới đến, ngôi trường dưới chân dãy Ngọc Linh này vẫn còn là một ngôi trường nhỏ bé nằm ở thôn 3, xã Trà Linh, một nơi rất cách trở về giao thông đi lại. Nhận thấy việc trường nằm ở thôn 3 sẽ gây khó khăn cho học sinh các thôn khác mỗi khi đi học phải băng rừng hàng giờ đồng hồ, xa xôi, cách trở nên thầy Hùng cùng Ban giám hiệu nhà trường quyết tâm làm một công việc mang tính bước ngoặt là dời trường. Vậy là từ khi có ý tưởng dời trường đến nơi thuận tiện, lãnh đạo nhà trường không ít lần làm báo cáo, thuyết phục cả chính quyền địa phương lẫn ngành giáo dục huyện Nam Trà My. Với những lý lẽ đầy thuyết phục, năm 2011, ngôi trường được di dời từ thôn 3, xã Trà Linh ra điểm trường bây giờ tại Ngọc Linh.

Cô giáo Mai giảng dạy học sinh của mình

Đặc điểm riêng của xã Trà Linh là các thôn, nóc ở đây đều ở vị trí lưng chừng đồi. Do đó, các em học sinh dù đã có điểm trường mới khang trang nhưng vẫn còn đi lại vất vả. Nhận thấy điều này, từ năm học 2011-2012, Ban giám hiệu nhà trường vận động phụ huynh ủng hộ công, gỗ để làm nhà ăn, nhà bán trú cho học sinh. Sau gần 1 tháng miệt mài, cuối cùng chỗ ăn, ở của học sinh Trường Tiểu học Ngọc Linh được hoàn thành trong sự hân hoan của tập thể giáo viên nhà trường cùng các bậc phụ huynh học sinh. Để việc ăn uống của các học sinh được thuận tiện, nhà trường đã thuê 4 người phụ trách việc nấu ăn cho học sinh. Đồng thời, để bữa ăn của các em được đảm bảo và an toàn, nhà trường đã đặt mua thức ăn từ TP. Tam Kỳ chở lên.

Từ những cố gắng của tập thể thầy cô Trường Tiểu học Ngọc Linh mà các em học sinh ở đây bữa ăn nào cũng có cá, có thịt rất đảm bảo. Chứng kiến các em học sinh ăn trưa ở trường mới thấy được ý nghĩa của việc này. Em nào em nấy đều chăm chú ăn trông rất ngon miệng. Một em học sinh lớp 5 khi được hỏi bữa ăn thế nào?, vừa gắp lát thịt heo luộc em nhanh nhảu trả lời: “Ăn cơm ở trường ngon lắm chú à. Bữa nào cũng có cá, thịt. Chúng em đi học được ăn ngon hơn ở nhà nữa. Do đó, em cũng như các bạn rất háo hức được đến trường”.

“Chị nuôi” chuẩn bị bữa ăn cho học sinh bán trú

Như nhiều cô giáo miền xuôi hy sinh tuổi xuân vì sự nghiệp “trồng người” ở vùng cao Trà Linh, cô giáo Nguyễn Thị Tri (26 tuổi, giáo viên tiểu học ở điểm trường tại thôn 2, xã Trà Linh) đã bao đêm khóc thầm vì nhớ nhà, vì một mình nơi đất lạ quê người. Cô Tri tâm sự: “Lúc mới lên em nhớ nhà chứ. Nhớ lắm! Em nhớ có một lần khóc vì nhớ nhà, một số em học sinh biết được đã rủ nhau đi hái trái cây rừng về mang tặng em để cô giáo ăn cho đỡ buồn. Cầm mấy trái cây rừng các em đưa cho, em cảm nhận được tình cô trò ấm áp lắm. Từ đó mà em cũng bớt nhớ nhà hơn và yên tâm với công tác giảng dạy”.

Cái khó nhất trong việc giảng dạy ở đây là các tập tục của người Xê Đăng đã gây khó khăn cho việc đến trường của học sinh. Ví như, nếu trong làng có người chết thì trẻ em sẽ không được ra khỏi làng trong vòng 3 ngày. Hay như mỗi khi làng tổ chức ăn trâu quê (làm lễ đâm trâu) thì trẻ em cũng phải ở nhà 3 ngày,... Hiểu được những tập tục như thế của người Xê Đăng nên các thầy cô giáo của Trường Tiểu học Ngọc Linh thường xuyên xuống các bản làng để tuyên truyền, vận động phụ huynh cho học sinh đến lớp. Nhờ những nỗ lực không mệt mỏi của các thầy cô mà sỉ số học sinh đến trường luôn được ổn định.

Mỗi ngày đến trường là một ngày vui

“Với các em học sinh trên này, chúng tôi luôn cố gắng làm sao để mỗi ngày đến trường của các em thực sự là ngày vui. Nếu không rất khó để giữ các em ở lại trường. Chính vì lẽ đó mà các thầy cô ngoài việc truyền dạy kiến thức cho các em, còn cần phải dỗ dành làm sao để các em vui tươi đến lớp”, thầy Hùng tâm sự. Mà không chỉ dỗ học sinh, nhiều khi các thầy cô còn phải “dỗ” cả phụ huynh của các học sinh nữa. Nhiều khi học sinh bị ốm đau trong làng nhưng thầy cô phải lặn lội vào tận nơi đưa các em đến cơ sở y tế để khám chữa bệnh. Không những vậy, các thầy cô còn phải đưa cả phụ huynh học sinh bị ốm đi cùng, nếu không họ sẽ không chịu cho con họ đến cơ sở y tế.

Cô giáo dạy tiếng Anh Hồ Thị Mai, người đồng bào Xê Đăng, tâm sự: Cô về công tác tại trường được 2 năm nay. Hằng ngày cô vẫn đều đặn với phấn trắng, mực đen, miệt mài với công việc truyền dạy con chữ cho học sinh của mình, vì theo cô: “Đó là niềm vui của em, em được học và bây giờ được truyền dạy lại những điều đã học cho con em đồng bào của mình. Từ đó góp phần giúp các em có được những thay đổi lớn trong nhận thức, làm thay đổi cuộc đời của chính các em”.

Quỳnh Anh