Người nông dân có được phép chuyển đất trồng lúa sang trồng cây công nghiệp?

Gia đình ông Lương Huy Hoàng ở Yên Bái có hỏi, ông được giao 2 ha đất để trồng lúa đã được lúa đã được 10 năm nhưng điều kiện khí hậu hạn hán nhiều, đất đai ở dốc cao nên trồng lúa không năng suất. Qua một số lần trồng thử nghiệm, ông H nhận thấy chất đất này phù hợp với việc trồng các loại cây khác hơn vì vậy ông muốn chuyển sang trồng một số loại cây khác hơn như cây lạc, đỗ, cà phê. Khi ông H nêu vấn đề này với một cán bộ xã thì được trả lời là ông không được phép trồng cây công nghiệp trên đất trồng lúa, nếu muốn chuyển mục đích sử dụng đất thì phải lên UBND xã xin phép.

Hỏi: Tôi phải làm gì để được chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa?

Thủ tục để chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng cây công nghiệp. Ảnh minh họa

Trả lời: Cơ sở pháp lý:

-         Luật đất đai 2013;

-         Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai

-         Nghị định 35/2015/NĐ-CP về quản lý, sử dụng đất trồng lúa;

-         Thông tư 30/2014/TT-BTNMT quy định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.

Điểm a Khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai 2013 quy định:

Thứ nhất, chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do đó, bạn cần đáp ứng các điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa quy định tại Điều 4 Nghị định 35/2015/NĐ-CP về quản lý, sử dụng đất trồng lúa sau:

“- Không làm mất đi các điều kiện phù hợp để trồng lúa trở lại: Không làm biến dạng mặt bằng, không gây ô nhiễm, thoái hóa đất trồng lúa; không làm hư hỏng công trình giao thông, công trình thủy lợi phục vụ trồng lúa;

- Phù hợp với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ trồng lúa sang trồng cây hàng năm hoặc trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản trên đất trồng lúa của cấp xã (sau đây gọi là kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa);

- Trường hợp trồng lúa đồng thời kết hợp với nuôi trồng thủy sản, cho phép sử dụng tối đa 20% diện tích đất trồng lúa để hạ thấp mặt bằng cho nuôi trồng thủy sản, nhưng phục hồi lại được mặt bằng khi chuyển trở lại để trồng lúa.

- Người sử dụng đất đăng ký chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa với Ủy ban nhân dân cấp xã. Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét sự phù hợp với các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều này khi tiếp nhận bản đăng ký và thống kê theo dõi việc sử dụng đất trồng lúa.”

Vậy ông có thể xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm nếu đáp ứng đủ điều kiện nêu trên và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng.

Thứ hai, thẩm quyền quyết định chuyển mục đích sử dụng đất được quy đinh tại Điều 59 Luật Đất đai 2013 theo đó, với trường hợp của bạn thì Phòng Tài nguyên và Môi trường thuộc UBND cấp huyện có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân.

Thứ ba, hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất:

Theo Điều 6 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT quy định về hồ sơ giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, bạn phải nộp 01 bộ hồ sơ bao gồm:

- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư này;

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Thứ tư, trình tự: Căn cứ Điều 69 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, trình tự thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất như sau:

- Người sử dụng đất nộp đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất kèm theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến cơ quan tài nguyên và môi trường.

- Cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm:

+ Thẩm tra hồ sơ; xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất;

+ Hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật;

+ Trình UBND có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.

- Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Như vậy, đối với trường hợp của ban, bạn nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất tại Phòng Tài nguyên và Môi trường thuộc UBND cấp huyện, cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ hướng dẫn bạn cụ thể về hồ sơ và nghĩa vụ tài chính.

Nếu ông không thực hiện đúng quy định trên về chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phát hiện và xử lý việc chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép theo khoản 2 Điều 208 Luật Đất đai 2013.

Văn phòng luật sư Trịnh (Đoàn luật sư Hà Nội)