Nghiên cứu khoa học ngành TN&MT: Đầu tư cho nhiệm vụ cấp bách

Đề tài nghiên cứu khoa học đã phục vụ cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật của các lĩnh vực TN&MT. Ảnh: HM

Theo báo cáo đánh giá của Vụ, năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017, Bộ TN&MT đã tổ chức triển khai thực hiện 1 Chương trình KHCN cấp quốc gia và 8 Chương trình KHCN cấp Bộ. Kết quả nghiên cứu đảm bảo hoàn thành cơ bản mục tiêu, nội dung và sản phẩm của các Chương trình đã được nghiệm thu phê duyệt.

Các đề tài được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về KHCN, trên cơ sở kế thừa các vấn đề khoa học trước đây cũng như tiếp thu KHCN mới trong khu vực và trên thế giới. Hầu hết các đề tài đều đáp ứng mục tiêu và có tính khả thi, kết quả, sản phẩm của hầu hết các đề tài đều có khả năng áp dụng vào thực tiễn cao và có cơ sở khoa học phục vụ công tác quản lý Nhà nước và điều tra cơ bản về tài nguyên và môi trường.

Điển hình, kết quả nghiên cứu các nhiệm vụ KHCN thuộc các Chương trình đã đóng góp cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ cho việc sửa đổi Luật Đất đai năm 2003; đề xuất các giải pháp đóng góp hoàn thiện hệ thống pháp luật đất đai liên quan đến việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất, xây dựng các giải pháp giải quyết một số vấn đề còn bất cập về cơ chế, chính sách đất đai trong các hoạt động: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tài chính đất đai, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai.

Đồng thời, kết quả của các đề tài nghiên cứu khoa học đã cung cấp cơ sở khoa học phục vụ cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật của các lĩnh vực như: Tài nguyên nước, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, biển và hải đảo, đo đạc và bản đồ. Các kết quả nghiên cứu khoa học còn được sử dụng là những luận cứ xây dựng các Chiến lược, Quy hoạch dài hạn cho hoạt động phát triển ngành TN&MT.

Sang năm 2018, căn cứ định hướng giải pháp phát triển KHCN ngành TN&MTgiai đoạn 2011 - 2020 và phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KHCN chủ yếu giai đoạn 2016 - 2020 đã được Bộ KHCN, Bộ TN&MT phê duyệt, Bộ TN&MT sẽ tập trung thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu KHCN nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra cơ bản, công tác dự báo, cảnh báo thuộc các  lĩnh vực quản lý nhà nước về TN&MT.

Cụ thể, đối với nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp quốc gia, sẽ triển khai các nhiệm vụ thuộc Chương trình KHCN trọng điểm. Điển hình là Chương trình KHCN ứng phó với BĐKH sẽ tiếp tục thực hiện 17 đề tài KHCN chuyển tiếp đã được phê duyệt và triển khai thực hiện 13 đề tài mở mới.

Mặt khác, rà soát các mục tiêu cần đáp ứng trong nhiệm vụ nghiên cứu khoa học giai đoạn 2016 – 2020, Bộ TN&MT, Vụ KHCN cũng xác định phải tập trung đầu tư nghiên cứu vào các nội dung như: Ứng dụng, chuyển giao công nghệ tiên tiến trong đo vẽ bản đồ địa chất, điều tra cơ bản về địa chất khoáng sản biển và khoáng sản ẩn sâu phần đất liền; nghiên cứu cơ chế quản lý về bảo vệ môi trường ở từng loại hình và khu vực; đề xuất cơ chế chính sách bảo vệ phát triển rừng, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học trong mối quan hệ với BĐKH. Nghiên cứu và phân vùng chức năng dựa trên đặc tính sinh thái, tiềm năng tài nguyên và khả năng thích ứng với BĐKH làm căn cứ để lập quy hoạch phát triển và phân phối sử dụng hợp lý, bền vững tài nguyên, chủ động ứng phó với BĐKH.

Nghiên cứu xây dựng mô hình trình diễn lồng ghép ứng phó với BĐKH, quản lý TN&MT trong quy hoạch phát triển các ngành với quy hoạch phát triển KT - XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh, phát triển bền vững địa phương và vùng trọng điểm.

Đối với Chương trình KHCN cấp Bộ, tiếp tục triển khai 174 đề tài chuyển tiếp thuộc các lĩnh vực quản lý của Bộ. Bám sát các lĩnh vực thuộc sự quản lý của Bộ TN&MT và triển khai theo Khung Chương trình KHCN cấp Bộ giai đoạn 2016 - 2020. Đồng thời, tập trung triển khai xây dựng 11 tiêu chuẩn kỹ thuật cho lĩnh vực đất đai, 8 tiêu chuẩn kỹ thuật cho lĩnh vực KTTV, 4 tiêu chuẩn kỹ thuật cho lĩnh vực địa chất khoáng sản và 2 tiêu chuẩn kỹ thuật cho công nghệ thông tin.

Đặc biệt, trong công tác truyền thông và đăng tải thông tin về hoạt động khoa học công nghệ, theo dự kiến năm 2018, Bộ TN&MT sẽ triển khai các nội dung truyền thông cho Hiệp định Các hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT). Theo đó, sẽ đưa tin, viết bài, hỏi đáp về hàng rào kỹ thuật trong thương mại và hoạt động của thành viên WTO; dịch các tài liệu văn bản thông báo thực thi Hiệp định TBT liên quan đến lĩnh vực TN&MT; cập nhật cơ sở dữ liệu về văn bản pháp quy, quy định kỹ thuật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của Bộ TN&MT và các Bộ, ngành khác liên quan đến quản lý Nhà nước của Bộ TN&MT phục vụ hoạt động TBT…

Minh Thư