Năm 2019, tập trung thực hiện Đề án kiện toàn Ủy ban sông Mê Công Việt Nam

PV: Ông có thể chia sẻ một số thành tích nổi bật của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch Ủy hội sông Mê Công quốc tế trong năm vừa qua?

Tiến sỹ Lê Đức Trung: Năm 2018, đã ghi nhận sự thành công của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Ủy hội sông Mê Công quốc tế. Trên cương vị này, Bộ trưởng, Chủ tịch Trần Hồng Hà đã cùng với các Ủy viên Hội đồng khác chỉ đạo Ủy hội tiếp tục tăng cường triển khai các nhiệm vụ chiến lược của Ủy hội và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nổi bật là việc tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 Ủy hội sông Mê Công quốc tế vào tháng 4/2018 tại Thành phố Siêm Riệp, Campuchia và Phiên họp Hội đồng Ủy hội lần thứ 25 vào tháng 11/2018 tại Thành phố Hạ Long, Việt Nam.

Với chủ đề “Tăng cường nỗ lực chung và mở rộng quan hệ đối tác nhằm đạt các mục tiêu phát triển bền vững trên lưu vực sông Mê Công”, Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 Ủy hội sông Mê Công quốc tế đã thống nhất thông qua Tuyên bố Siêm Riệp tái khẳng định cam kết chính trị cao nhất của các quốc gia thành viên trong tăng cường thực hiện hiệu quả Hiệp định Mê Công 1995, đồng thời, khẳng định quyết tâm thúc đẩy tiến trình hợp tác Mê Công mạnh mẽ hơn nữa nhằm tranh thủ các cơ hội phát triển và vượt qua các khó khăn, thách thức trong lưu vực. Tuyên bố Siêm Riệp cũng xác định các hoạt động ưu tiên trong thời gian 4 năm tới và định hướng lâu dài cho hợp tác trong khuôn khổ Ủy hội. Phiên họp Hội đồng lần thứ 25 của Ủy hội chính là Phiên họp đầu tiên được tổ chức sau Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 nhằm thảo luận về tiến độ và kế hoạch triển khai thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Siêm Riệp.

Các thành tựu quan trọng khác mà Ủy hội đã đạt được trong nhiệm kỳ Việt Nam giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng Ủy hội, bao gồm việc tăng cường thực hiện Chiến lược Phát triển lưu vực dựa trên nguyên tắc quản lý tổng hợp tài nguyên nước và các thủ tục sử dụng nước, đặc biệt trong thực hiện Thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận đối với các dự án thủy điện dòng chính sông Mê Công; tiếp tục nâng khả năng tự chủ của Ủy hội cả về tài chính và kỹ thuật, đẩy mạnh thực hiện kế hoạch chuyển giao các chức năng cơ bản về quản lý lưu vực sông cho các quốc gia thực hiện theo đúng lộ trình đã được thống nhất. Bên cạnh đó, Ủy hội cũng tích cực và chủ động trong tăng cường và mở rộng mối quan hệ với cộng đồng các nhà tài trợ nhằm tranh thủ được thêm nguồn lực để thực hiện thành công Kế hoạch Chiến lược của Ủy hội.

PV: Ủy hội sông Mê Công quốc tế đã có những kế hoạch gì để đối phó với những khó khăn, thách thức, thưa ông?

Tiến sỹ Lê Đức Trung: Phiên họp Hội đồng lần thứ 25 Ủy hội sông Mê Công quốc tế đã thông qua Kế hoạch Công tác năm 2019 của Ủy hội, bao gồm các nhiệm vụ chính, đó là tiếp tục cụ thể hóa các cam kết trong Tuyên bố Siêm Riệp thông qua đẩy mạnh thực hiện Chiến lược phát triển lưu vực dựa trên nguyên tắc quản lý tổng hợp tài nguyên nước và Kế hoạch Chiến lược của Ủy hội giai đoạn 2016 - 2020, và triển khai công tác cập nhật Chiến lược phát triển lưu vực và xây dựng Kế hoạch Chiến lược cho giai đoạn 2021 - 2025.

Tăng cường thực hiện các Thủ tục sử dụng nước, đặc biệt trong thực hiện Thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận đối với các dự án thủy điện dòng chính sông Mê Công.

Tiếp tục tăng cường mạng lưới các trạm quan trắc hiện nay, đặc biệt mạng lưới quan trắc chung về tác động của các công trình thủy điện dòng chính sông Mê Công và chia sẻ các thông tin số liệu cho các quốc gia thành viên.

Tăng cường sử dụng kết quả Nghiên cứu chung của Ủy hội về phát triển bền vững lưu vực sông Mê Công, bao gồm tác động của thủy điện dòng chính và các kết quả khảo sát nghiên cứu khác của Ủy hội trong cập nhật các chiến lược ngành như phát triển thủy điện bền vững, quản lý môi trường, biến đổi khí hậu, quản lý lũ và hạn… và tăng cường quảng bá sử dụng các kết quả, sản phẩm của Ủy hội cho các cơ quan, tổ chức quốc gia và khu vực.

Tiếp tục củng cố mối quan hệ hợp tác giữa Ủy hội và các Đối tác đối thoại, Đối tác phát triển, các cơ chế hợp tác vùng như ASEAN, GMS, Mê Công - Lan Thương…, đồng thời, thiết lập các mối quan hệ hợp tác, đối tác mới nhằm huy động nguồn lực thực hiện thắng lợi Kế hoạch Chiến lược giai đoạn 2016 - 2020.

PV: Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ, để đảm bảo và duy trì sự phát triển bền vững lưu vực sông Mê Công, xin ông cho biết, trong năm 2019, Ủy ban sông Mê Công Việt Nam sẽ triển khai những nhiệm vụ gì?

Tiến sỹ Lê Đức Trung: Trong năm 2019, Ủy ban sông Mê Công Việt Nam sẽ tổ chức triển khai nhiều nhiệm vụ, trong đó, trọng tâm là thực hiện Đề án kiện toàn Ủy ban sông Mê Công Việt Nam nhằm tăng cường hơn nữa vai trò của Ủy ban trong công tác điều phối các hoạt động Mê Công sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hỗ trợ thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP, các hoạt động chiến lược Kế hoạch Hành động của các Bộ, ngành và địa phương thành viên, hướng tới xây dựng chiến lược Ủy ban sông Mê Công Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025.

Thực thi vai trò Chủ tịch Ủy ban Liên hợp Ủy hội sông Mê Công quốc tế nhiệm kỳ 2019. Trong vai trò này, Việt Nam sẽ phối hợp cùng với các quốc gia thành viên khác tăng cường thực hiện hiệu quả hơn nữa Hiệp định Mê Công 1995, thông qua thực hiện các nhiệm vụ chiến lược của Ủy hội sông Mê Công quốc tế.

Triển khai các hoạt động ở cấp quốc gia, bao gồm tiếp tục quá trình tham vấn cho Dự án thủy điện dòng chính Pắc Lay của Lào; thực hiện các hoạt động về quản lý lưu vực sông đã được chuyển giao từ Ủy hội sông Mê Công quốc tế, đặc biệt chú trọng các hoạt động giám sát môi trường sinh thái (chất lượng nước, hệ sinh thái thủy sinh, nguồn lợi thủy sản tự nhiên) và thu thập, truyền số liệu khí tượng thủy văn phục vụ dự báo lũ vùng; tăng cường lồng ghép các sản phẩm của Ủy hội vào trong các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.

Đẩy mạnh các công tác tuyên truyền, truyền thông về hợp tác Mê Công qua các kênh (trang thông tin điện tử, mạng xã hội…); tăng cường sự tham gia của các Bộ ngành, địa phương vào các hoạt động của Ủy ban sông Mê Công Việt Nam.

Tiếp tục tăng cường vai trò của Việt Nam tại Ủy hội sông Mê Công quốc tế, đóng góp vào tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị với các quốc gia ven sông, hỗ trợ ổn định và hợp tác trong khu vực.

Tôi tin tưởng rằng, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, Ủy ban sông Mê Công Việt Nam sẽ thực hiện tốt các nhiệm vụ của mình, qua đó, góp phần đạt được mục tiêu phát triển bền vững lưu vực sông Mê Công để mãi là dòng chảy hòa bình, kết nối sinh tồn bền vững, thịnh vượng đến muôn đời của quốc gia, người dân trong khu vực, như phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trong Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 Ủy hội sông Mê Công quốc tế tổ chức vào tháng 4/2018 tại Siêm Riệp, Campuchia.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!